آیا فتق دیسک خطرناک است؟ این سوالی است که قطعا اگر شما هم دچار مشکلات دیسک و کمردرد هستید بارها به آن فکر کرده‌اید. کافی‌ است مدت زمان کمی را صرف مطالعه این مطلب از مجله فست طب کنید تا از عوارض فتق دیسک و میزان خطر آن مطلع شوید.

فتق دیسک علت اصلی درد گردن، بازو و کمر و پا ( سیاتیک ) است. این عارضه امکان دارد در هر جایی در امتداد ستون فقرات رخ دهد، ولی اغلب در قسمت پایین کمر یا گردن ایجاد می‌شود. به ندرت پیش می‌آید که فتق دیسک در قسمت میانی کمر باشد. این عارضه بیشتر افراد ۳۰ تا ۵۰ ساله را درگیر می‌کند و همچنین باید اشاره کنیم که مردان دو برابر بیشتر از زنان دچار این عارضه می‌شوند.

فتق دیسک چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟

هر دیسک ستون فقرات دارای یک مرکز نرم و ژله مانند (هسته) است که در یک قسمت بیرونی لاستیکی سخت‌تر (حلقه) محصور شده است. فتق دیسک زمانی رخ می‌دهد که بخشی از هسته از طریق پارگی حلقوی به بیرون فشار می‌آورد. در این حالت به آن در رفتگی یا پارگی دیسک می‌گویند. فتق دیسک گردن و کمر جزو رایج‌ترین آسیب‌های ستون فقرات کمری و گردنی است.

دیسک‌هایی که دچار فتق می‌شوند معمولا در ‏مراحل اولیه انحطاط هستند. کانال نخاعی دارای فضای محدودی است که برای عصب نخاعی و قطعه دیسک بیرون زده و ‏جابجا شده ناکافی است. بدلیل این جابجایی، دیسک بر اعصاب نخاعی فشار آورده و اغلب تولید درد می‌کند که ممکن است ‏شدید باشد. ‏

فتق دیسک امکان دارد در هر قسمتی از ستون فقرات رخ دهد ولی در کمر (ستون فقرات لومبار) بیشتر رایج است و در گردن ‌‏(ستون فقرات سرویکال) نیز رخ می‌دهند. منطقه درد به بخشی از ستون فقرات که متاثر است بستگی دارد. یکی از روش‌های بسیار عالی برای کاهش درد و بهبود علائم دیسک کمر خطرناک، استفاده از کمربند پلاتینر اصل است.این کمربند با داشتن سه تکنولوژی خاص اولتراسوند، اینفرارد و کلاک پالس به راحتی درد و سفتی در کمر را بهبود می‌دهد.

آشنایی با انواع مختلف فتق دیسک و اینکه کدام نوع فتق دیسک خطرناک است؟

میزان و شدت فتق دیسک کمر، معمولا در آزمایش ام آر آی مشخص می‌شود. از جمله انواع مختلف فتق دیسک کمر می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

۱-افتادگی دیسک کمر چیست؛ prolapse یا برآمدگی دیسک کمر

برآمدگی دیسک زمانی رخ می‌دهد که دیسک نخاعی و لیگامنت‌های مربوط به آن سالم و بدون مشکل باشند و هم‌زمان به رشته‌های عصبی فشار وارد کنند. در این حالت فرد دچار کمردرد از خفیف تا در مواردی شدید خواهد شد.

۲- بیرون زدگی دیسک یا اکستروژن در این ناحیه

بیرون زدگی دیسک (extrusion) زمانی ایجاد می‌شود که بخش بیرونی دیسک نخاعی پاره شود و به بخش داخلی و ژله مانند دیسک اجاره بیرون آمدن را بدهد. گاها بیرون زدگی دیسک در شرایطی رخ می‌دهد که لیگامنت‌ها سالم بوده یا آسیب دیده باشند.

۳- جدا شدن دیسک خطرناک‌ترین نوع این عارضه؛ sequestration

این نوع از فتق دیسک زمانی روی می‌دهد که بخش مرکزی و ژله مانند دیسک از داخل آن خارج شده و از بخش اصلی دیسک کاملا جدا شود. این نوع از فتق دیسک با خطر جدی روبه‌رو است.

علائم فتق دیسک خطرناک؛ آیا پارگی دیسک باعث فلج شدن میشود؟

علائم و نشانه‌های فتق دیسک به محل قرار گرفتن دیسک و اینکه آیا دیسک به کدام عصب فشار می‌آورد بستگی دارد. فتق دیسک معمولا یک طرف بدن را درگیر می کند. در حالت کلی علائم فتق دیسک عبارتند از:

• درد در بازو یا پا علائم دیسک در جوانان و در مراحل اولیه ابتلا: در صورتی که فتق دیسک شما در قسمت پایین کمر باشد، علاوه بر درد در ناحیه کمر که شایع‌ترین علائم دیسک کمر است، معمولا در باسن، ران و ساق پا نیز احساس درد خواهید کرد. برای فتق دیسک در گردن، معمولا بیشترین درد را در شانه و بازو احساس خواهید کرد.

• بی حسی یا گزگز در پاها؛ علایم فتق دیسک کمر پیشرفته: افرادی که دچار فتق دیسک هستند، اغلب در قسمتی از بدن که اعصاب آن آسیب‌دیده، دچار بی‌حسی یا گزگز می‌شوند.

• ضعف عضلات؛ علایم دیسک کمر خطرناک: عضلات مربوط به اعصاب آسیب دیده، در اثر فتق دیسک کمر شروع به ضعیف شدن می‌کنند. این حالت باعث می‌شود که شما زمین بخورید یا توانایی خود را در کنترل ادرار و بلند کردن یا نگه داشتن وسایل از دست بدهید.

همچنین باید اشاره کنیم در برخی موارد فتق دیسک بدون علائم و نشانه است و شما متوجه نمی‌شوید که به آن مبتلا هستید. در این حالت فقط با تصویربرداری ستون فقرات مشخص می‌شود.

علت فتق دیسک خطرناک چیست؟ آیا علت افزایش سن است یا ضربه؟

فتق دیسک اغلب در نتیجه ساییدگی و پارگی تدریجی مرتبط با افزایش سن به نام دژنراسیون دیسک ایجاد می‌شود. با بالا رفتن سن افراد، دیسک‌ها انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند و بیشتر مستعد پارگی و پاره شدن با فشار یا پیچش جزئی می‌شوند.

اکثر مردم نمی‌توانند علت فتق دیسک خود را مشخص کنند. گاهی اوقات، استفاده از عضلات پشت به جای عضلات ساق و ران برای بلند کردن اجسام سنگین و چرخش و پیچ خوردگی حین بلند کردن، می‌تواند منجر به فتق دیسک شود. فشاری که روی رشته‌های عصبی به وجود می‌آید معمولا عامل اصلی بروز فتق دیسک است.

عوامل خطر فتق دیسک؛ چه موقع دیسک کمر احتیاج به عمل دارد؟

عواملی که می‌توانند خطر فتق دیسک را افزایش دهند عبارتند از:

• وزن: اضافه وزن بدن باعث ایجاد فشار اضافی روی دیسک‌های کمر می‌شود.
• اشتغال: افرادی که از نظر فیزیکی مشاغل سختی دارند، بیشتر در معرض خطر مشکلات کمر قرار دارند.بلند کردن مکرر، کشیدن، هل دادن، خم شدن به طرفین و چرخاندن نیز می تواند خطر فتق دیسک کمر را افزایش دهد.
• ژنتیک: در برخی از افراد ابتلا به فتق دیسک را به ارثی است.
• سیگار کشیدن:تصور می‌شود که سیگار باعث کاهش اکسیژن‌رسانی به دیسک‌ها می‌شود و آن‌ها را سریع‌تر تجزیه می‌کند.
• رانندگی مکرر:نشستن طولانی مدت همراه با لرزش موتور وسیله نقلیه می‌تواند به ستون فقرات فشار وارد کند.
• بی تحرک بودن:عدم فعالیت باعث فتق دیسک کمر و از کار افتادگی شود.

درصورتی که علائم ناشی از فتق دیسک شدید باشند و قدرت تحرک را از فرد بگیرند، پزشک جراحی را برای جلوگیری از آسیب و درمان سیاتیک تجویز خواهد کرد.

ایا دیسک کمر خوب میشود؟ کارهایی که برای دیسک کمر ضرر دارد کدامند؟

تا اینجا به معرفی فتق دیسک، پرداخته و اطلاعاتی در مورد علت ابتلا به دیسک کمر و علائم آن در اختیارتان قرار دادیم. یکی از مهم‌ترین علائم فتق دیسک، کمردرد است که در برخی مواقع تا قسمت باسن و پاها کشیده می‌شود. و چنان شدید می‌گردد که فرد را حتی در انجام کارهای روزانه خود ناتوان می‌کند. در اغلب مواقع این سوال برای بیمار ایجاد می‌شود که آیا فتق دیسک خوب می‌شود و او می‌توان دوباره فعالیت‌های سابق خود را از سر گیرد؟

در جواب این سوال باید می‌گوییم، بله. درمان‌های متعددی برای فتق دیسک وجود دارد که بسته به سن، شرایط جسمی بیمار و شدت پارگی ایجادشده، توسط پزشک تجویز می‌شود.

از کارهایی که برای دیسک کمر ضرر دارند می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• ورزش‌های شدید و سنگین
• حرکت پرشی ناگهانی و بدون آمادگی جسمانی
• خوابیدن نامناسب
• بلند کردن یا هل دادن اجسام سنگین

این موارد به شدت برای کمر ضرر دارند و باعث افزایش درد بیمار می‌شوند.

چه موقع دیسک کمر احتیاج به عمل دارد؟

• در صورتی که پارگی دیسک شدید بوده و به نخاع و ریشه‌های اعصاب آسیب برساند، چاره‌ای جز عمل جراحی وجود ندارد.
• پارگی دیسک باعث فشار روی اعصاب و نخاع‌شده و ضعف و بی‌حسی در اندام‌های حرکتی را به دنبال داشته باشد.
• فرد قادر به کنترل روده و مثانه خود نباشد.
• فرد مبتلا به دیسک کمر در راه رفتن دچار مشکل بوده و تعادل نداشته باشد.

در این شرایط پزشک ناچار به انجام جراحی برای رفع پارگی، فتق دیسک و بهبود وضعیت بیمار است. باید اشاره کنیم که فست طب به صورت تخصصی نمایندگی زانوبند زاپیامکس و پلاتینر را در ایران برعهده دارد. زانوبند زایپامکس دقیقا همان تکنولوژی به کار رفته در پلاتینر را دارد و به راحتی هر گونه مشکلی را در زانو درمان خواهد کرد.

آشنایی با خطرات و عوارض دیسک بیرون‌زده؛ فتق دیسک چیست؟

تون فقرات شما از ۳۳ استخوان دایره‌ای شکل به نام مهره تشکیل شده‌است. این مهره‌ها روی یکدیگر قرار گرفته‌اند. بین هر یک از این استخوان‌ها صفحات ژله‌ای، مانند بالشتک‌های مدور به نام دیسک قرار دارد. این دیسک‌ها از ساییدگی مهره‌های کمرو فشار زیاد در هنگام انجام فعالیت‌هایی مانند: دویدن، راه رفتن، چرخش و بلند کردن اجسام سنگین جلوگیری می‌کنند. دیسک کمر از بیرون ساختار بسیار سخت و ضخیم دارند؛ اما در بافت داخلی دارای هسته ژلاتینی هستند.

افزایش سن، فعالیت‌های شدید و ضربه‌های مختلف سبب آسیب به قسمت بیرونی دیسک شده و به هسته ژل‌ای داخلی اجازه می‌دهد تا خارج‌شده و روی ریشه‌های عصبی ستون فقرات شما فشار بیاورد. زمانی که این هسته ژله‌ای روی بافت عصبی شما فشار می‌آورد، درد بسیار شدیدی به همراه دارد.

فتق دیسک در واقع به عارضه‌ای گفته می‌شود که در آن به دلایل مختلفی مانند آسیب به مهرهای کمر، قطعاتی از استخوان و ماده ژله‌ای خارج‌‎شده و روی سایر مهرها و اعصاب اطراف آن فشار وارد می‌کنند. کانال نخاعی فضای بسیار محدودی دارد به همین دلیل کوچک‌ترین ضربه و جابه جا شدن مهره‌ها سبب فشار بسیار زیاد به عصب نخاعی و سایر استخوان‌های کمر می‌شود. یکی از مهم‌ترین علائم جابه جا شدن مهره‌های کمر و فشار روی اعصاب ستون درد بسیار شدید است. درد کمر باعث می‌شود که دیگر قادر به انجام به فعالیت‌های روزانه خود نباشید.

عوارض عدم درمان فتق دیسک؛ آیا عدم درمان فتق دیسک خطرناک است؟

همانطور که اشاره شد عارضه فتق دیسک(متناسب با محل آسیب) سبب بروز مشکلات بسیار جدی و بلند مدت می‌شود. برای اینکه با اهمیت درمان به موقع فتق دیسک بیشتر آشنا شوید به مهم‌ترین عوارض عدم درمان آن توجه کنید.

عوارض و خطرات فتق دیسک شامل:

۱. درد در قسمت پایین کمر، گردن یا قفسه سینه

از آنجایی که دیسک به ریشه‌های عصبی مجاور مهره‌ها فشار می‌آورد، یکی از شایع‌ترین علائم آسیب به آن درد شدید است. متناسب با شدت آسیب، منشا درد و مشکلات زمینه‌ای فرد بیمار علائم و شدت درد متفاوتی را تجربه خواهد کرد. از آنجایی که فتق دیسک خود به خود درمان نمی‌شود؛ نباید انتظار داشته باشید که درد آن پس از گذشت چند هفته تسکین یابد.

۲. رادیکولوپاتی کمری؛ در این شرایط آیا دیسک کمر باعث فلج شدن میشود؟

عارضه رادیکولوپاتی کمری با درد شدید و ناتوانی در انجام بسیاری از کارهای روزانه همراه است. درد ناشی از رادیکولوپاتی کمری از ناحیه کمر شروع‌شده و تا ساق پا ادامه پیدا می‌کند. به این شرایط سیاتیک نیز گفته می‌شود. عصب سیاتیک از نخاع شروع‌شده و انشعابات آن به ساق پا می‌رسد. به آسیب در عصب سیاتیک، عارضه سیاتیک می‌گویند.

در پاسخ به سوال بسیاری از افراد یعنی آیا سیاتیک خطرناک است یا خیر؟ باید اضافه کنیم که سیاتیک سبب ضعف و ناتوانی شدید مفاصل حرکتی می‌شود. کسانی که دچار فتق دیسک کمر هستند، اغلب در هنگام نشستن یا راه رفتن دچار درد بسیار شدید می‌شوند. در صورت عدم درمان، آسیب به سیاتیک عوارض بسیار جدی مانند فلج شدن بعضی از مفاصل را به دنبال دارد.

مهم‌ترین علائم رادیکولوپاتی کمری عبارتند از:

• از دست دادن کنترل ادرار
• احساس سوزن سوزن شدن کمر
• ضعف شدید عضلانی
• درد و بی حسی شدید در بازوها و پاها

۳. پارستزی رایج‌ترین عوارض و خطرات ناشی از فتق دیسک

علاوه بر درد شدید و ناتوانی در انجام بعضی از حرکات، افراد دچار فتق دیسک دچار آسیب‌های دیگری مانند: بی حسی و گزگز کمر خواهند شد. به گز گز عضلات، پارستزی نیز می‌گویند. در صورت عدم درمان پارستزی ممکن است به سایر اندام‌های بدن مانند بازوها و پاها نیز کشیده‌شوند.

۴. ضعف عضلانی در اثر آسیب به ریشه‌های عصبی

فتق دیسک به نخاع و ریشه‌های عصبی اطراف آن فشار وارد می‌کند. فشار زیاد به نخاع باعث می‌شود اعصاب حرکتی نتوانند سیگنال‌های مهم را به مغز ارسال کرده و در مقابل پیام‌های حرکتی را از آن دریافت کنند. اختلال در عملکرد اعصاب سبب ضعف و ناتوانی شدید مفاصل می‌شود. آسیب به ریشه‌های عصبی می‌تواند منجر به ضعف شدید عضلات و از دست دادن کنترل اندام‌های حرکتی شود.

چنانچه اعصاب ستون فقرات کمری تحت تاثیر قرار گیرد، ضعف عضلانی سبب بروز آسیب‌هایی مانند فلج موقت پا می‌شود. مهم‌ترین علامت فلج موقت عضلات شامل عدم تعادل، پیچ خوردن متعدد پاها در هنگام ایستادن یا راه رفتن و به دفعات زیاد افتادن در هنگام ایستادن است.

کلام آخر درمورد اینکه آیا فتق دیسک خطرناک است؟

باید بگوییم که میزان خطر یک عارضه مانند فتق دیسک به شدت آسیب و میزان فعالیت فرد بستگی دارد. به عنوان مثل فتق دیسک فردی که ورزش می‌کند و سبک زندگی سالمی دارد، نسبت به فردی که شاغل است و روزانه ۸ ساعت روی صندلی می‌نشیند و ورزش نمی‌کند، متفاوت است. پس باید گفت که میزان فتق دیسک، به شرایط جسمانی و وضعیت بیمار بستگی دارد. سپاس که تا انتهای این مطلب که در جواب به سوال آیا فتق دیسک خطرناک است نوشته‌شده با ما همراه بودید.

سوالات متداول در زمینه آیا فتق دیسک خطرناک است؟

۱. آیا بیرون زدگی دیسک کمر خطرناک است؟

زمانی خطرناک می‌شود که بیرون‌زدگی دیسک بین مهره‌ای باعث التهاب همراه با تورم شود و بافت عصبی در نتیجه یا با فشار مستقیم به دیسک بین مهره‌ای مختل شود.

۲. ایا پارگی دیسک باعث فلج شدن میشود؟

بله در صورت عدم درمان به موقع امکان فلج شدن افراد وجود دارد. ولی امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی آمار فلج شدن به حداقل ممکن رسیده‌است.

۳. علت دیسک کمر در جوانی چیست؟

شایع‌ترین علت دیسک کمر در جوانی از بلند کردن وزنه سنگین، ضربه براثر تصادف، افتادن از ارتفاع، خوابیدن در وضعیت نامناسب است. تا نشستن و ایستادن غلط، خم شدن طولانی مدت و یا تکراری، کشیدگی عضلات کمر به علت انجام یک حرکت نامناسب و گرفتگی عضلات.

۴. آیا دیسک کمر باعث فلج شدن میشود؟

بله در صورت عدم درمان فتق دیسک می ‌تواند به مرور زمان سبب ناتوانی شدید و فلج قسمتی از بدن شود.

۵. آیا پارگی دیسک کمر خطرناک است؟

متاسفانه پارگی دیسک کمر به دلیل عوارض جدی که برای ریشه‌های عصبی دارد، سبب آسیب‌های بسیار جدی می‌شود.

۶. برای درمان فتق دیسک اغلب چه روش‌های درمانی انتخاب می‌شود؟

برای درمان عارضه فتق دیسک روش‌های درمانی مختلفی مانند: انجام حرکات اصلاحی ورزشی در فیزیوتراپی، مصرف داروهای ضد التهابی و در موارد شدیدتر جراحی انتخاب می‌شود.