درد مفصل یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که در سنین مختلف، افراد را با خود درگیر می‌کند. علل مختلفی باعث بروز این درد می‌شوند که اصلی‌ترین آن‌ها آرتروز است. درد مفاصل دست و پا چه علائمی دارد؟ چه کمبود‌هایی بروز درد در مفاصل را تشدید می‌کنند؟ علت درد مفاصل دست و پا چیست؟ در کدام مفاصل شانس بروز درد و آسیب دیدگی بالا است؟ در این مقاله از وب سایت فست طب با ما همراه باشید تا با علت درد مفاصل دست و پا و علائم این درد آشنا شوید.

علائم درد مفاصل دست و پا چیست؟

استخوان‌ها بافت‌های سختی در بدن هستند؛ که باعث شکل گیری ماهیچه‌ها در بدن می‌شوند. برای اتصال استخوان‌های مختلف بدن به هم و حرکت کردن آن‌ها مفاصل نقش مهمی ایفا می‌کنند. در واقع مفصل محلی است که دو استخوان را به هم وصل می‌کند و حرکت را در اسکلت بدن امکان پذیر می‌سازد.

درد مفصل در اثر آسیب یا بیماری‌های زمینه‌ای دیگر یکی از رایج‌ترین شکایات بیماران به حساب می‌آید. این درد می‌تواند به شکل خفیف بروز پیدا کند و در نتیجه یک حرکت یا فعالیت عادی روزمره باشد. از علائم درد مفاصل دست و پا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد شدید در ناحیه مفصل
• تورم
• سفتی
• مشکل در خم کردن یا صاف کردن مفصل
• بی حسی یا ضعف
• گرما
• از دست دادن توانایی حرکت
• وجود علائم تب و عفونت در فرد

در صورت بروز این علائم به صورت شدید حتما به پزشک مراجعه کنید.

علت درد و ورم مفاصل دست و پا

درد مفاصل را می‌توان در سرتاسر بدن احساس کرد. علت درد مفاصل دست و پا بسیار متنوع و متفاوت است. این درد می‌تواند در اثر یک حرکت اشتباه یا بلند کردن جسمی سنگین تا یک بیماری زمینه ‌ای جدی رخ دهد. در بین عوامل مختلف آرتریت به عنوان شایع‌ترین علت درد مفاصل شناخته می‌شود. بسته به علت و محل آسیب دیدگی، این درد می‌تواند به صورت مزمن یا حاد بروز پیدا کند. هر یک از موارد زیر، علت درد مفاصل دست و پا به شمار می‌آیند:

آرتریت؛ شایع‌ترین علت درد مفاصل دست و پا

آرتریت گروهی از بیماری‌ها هستند که باعث درد و تورم مفاصل می‌شود. بیش از ۱۰۰ نوع آرتریت وجود دارد، که شایع‌ترین آنها استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید (RA) هستند. در سال ۲۰۲۲، شیوع آرتریت بزرگسالان بالای ۱۸ ۱۸.۹ درصد بود که درصد ابتلای زنان بیشتر از مردان بود. با افزایش سن میزان ابتلا و درد مفاصل با شیب فزاینده افزایش می‌یابد. در افراد بالای ۷۵ سال این آمار به ۵۳.۹ درصد می‌رسد. مفاصل دست‌ها و انگشتان دست مناطقی هستند که بیشتر تحت تاثیر این بیماری قرار می‌گیرند.

استفاده از قرص ضد التهاب زانو باعث کاهش درد و تورم در ناحیه مفاصل می شود. چرا که در آرتریت روماتوئید (RA)، انتشار سیتوکین‌ها باعث التهاب و ایجاد درد در مفاصل می‌شود.

بورسیت، بیماری التهابی در مفاصل

بورسیت وضعیتی است که کیسه‌های نزدیک مایع مفصلی ملتهب می‌شوند. بورس‌ها در واقع کیسه‌هایی پر از مایع هستند که در اطراف مفاصل قرار می‌گیرند. وجود این کیسه‌ها، حرکت استخوان‌ها کنار هم را آسان‌تر می‌کنند و اصطکاک را کاهش می‌دهند. بورسیت زمانی رخ می‌دهد که پوشش سینوویال ضخیم شده و مایع بیش از حد تولید می‌کند؛ که این حالت منجر به تورم و درد موضعی می‌شود.

تورم به وجود آمده در این ناحیه، علت درد مفاصل دست و پا است. این بیماری تنها محدود به چند مفصل خاص نمی‌شود و در سنین مختلف می‌تواند بخش‌های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهد. بروز بورسیت در اطراف مفاصلی مثل آرنج و لگن شایع‌تر است.

نقرس؛ یکی از علل ایجاد کننده درد در مفاصل

نقرس یکی از انواع پیچیده آرتریت است که می‌تواند هر فردی را درگیر خود کند. این بیماری با حملات شدید و ناگهانی در یک یا چند مفصل، اغلب در انگشت شست پا مشخص می‌شود. سن شروع بیماری از ۴۰ تا ۶۰ سالگی است. گاهی اوقات شدت حملات نقرس به حدی زیاد می‌شود که حتی قرار گرفتن ملافه روی مفصل هم دردناک به نظر می‌رسد. درد شدید مفاصل یکی از علائم این حملات به حساب می‌آیند.

درد به وجود آمده در ۴ تا ۱۲ ساعت اول پس از شروع حمله نقرسی شدیدتر است. سطح بالای اسید اوریک در بدن و تشکیل کریستال‌های اورات، علت اصلی این بیماری و درد مفاصل به شمار می‌آید.

کندرومالاسی؛ عارضه‌ای شایع در بین ورزشکاران

کندرومالاسی در واقع یک بیماری مفصلی است که در نتیجه آن، ضخامت غضروف در ناحیه مفصل کاهش می‌یابد. عارضه Chondromalacia در نتیجه ضعیف و نرم شدن غضروف، علت درد مفاصل دست و پا است. این بیماری اغلب به عنوان یک آسیب دیدگی ناشی از استفاده بیش از حد در ورزش به شمار می‌رود. در این حالت استراحت چند روزه درد را تسکین می‌دهد.

در موارد دیگر این آسیب شدیدتر است و با چند روز استراحت ساده درمان نمی‌شود. این حالت اغلب در ناحیه کشکک زانو به وجود می‌آید اما در ۳۲ مفصل دیگر بدن نیز امکان به وجود آمدن این مشکل هست.

جراحت و ضرب دیدگی، یکی از علل درد مفاصل دست و پا

درد در مفاصل تنها به دلیل وجود بیماری‌های زمینه‌ای بروز پیدا نمی‌کند. تصادفات و حوادث‌های ناگهانی نیز علت درد مفاصل دست و پا هستند. در اثر ضربه ناگهانی که به محل مفصل وارد می‌شود؛ آسیب‌های متعددی ممکن است در این ناحیه به وجود آید. جابه جایی مفصل و استخوان از محل خود تنها گوشه‌ای از آسیب‌هایی است که در طی ضربات به مفصل وارد می‌شود.

در اثر به وجود آمدن جراحت و آسیب دیدگی در پوست، شانس بروز عفونت و نفوذ عوامل بیماری زا نیز بالاتر می‌رود. از سایر مواردی که به عنوان علت درد مفاصل دست و پا به شمار می‌روند؛ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تاندونیت
• عفونت استخوان یا مفصل
• استفاده بیش از حد از مفصل
• سرطان خون
• پوکی استخوان
• سارکوئیدوز
• راشیتیسم

علت درد مفاصل انگشتان دست و پا

بیماری‌های مفصلی تنها محدود به بخش‌های خاصی از بدن نمی‌شوند. احتمال بروز این بیماری‌ها حتی در کوچک‌ترین مفاصل مثل مفاصل انگشتان دست و پا نیز هست. درد مفاصل انگشتان ممکن است به صورت مداوم و مزمن باشد یا به صورت حاد و ناگهانی بروز کند. شکستگی و وارد شدن فشار شدید به انگشتان یکی از اصلی‌ترین دلایل درد مفاصل به شمار می‌رود.

به وجود آمدن تومور در محل مفصل‌ها نیز می‌تواند حرکت را در محل مفصل با مشکل مواجه کند. آسیب وارد شدن به عصب نیز علت درد مفاصل انگشتان دست و پا به حساب می‌آید. سندروم تونل کارپال در واقع تنگی کانال مچ دست و فشردگی عصب کنترل کننده عملکرد انگشتان دست است. برای اطلاع از عوارض سندروم تونل کارپال و اینکه اگر تنگی کانال دست درمان نشود این مطلب را بخوانید. در اثر این بیماری درد‌های شدید و ناگهانی در مفاصل انگشتان دست به وجود می‌آید. از دیگر بیماری‌هایی که به عنوان علت درد مفاصل دست و پا شناخته می‌شوند؛ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

لوپوس؛ بیماری خود ایمنی اما خطرناک

درد مفاصل یکی از عوارض شایع در بین افراد مبتلا به لوپوس است. لوپوس یک بیماری خود ایمنی است که مفاصل، پوست، رگ‌های خونی و اندام‌های داخلی را مورد هدف قرار می‌دهد. تقریباً ۹۰٪ از افراد مبتلا به لوپوس درجاتی از درد مفاصل را تجربه می‌کنند. افراد مبتلا به لوپوس در مفاصل خود دردهای خفیف تا شدیدی را ممکن است داشته باشند. علت درد مفاصل انگشتان دست و پا در لوپوس می‌تواند همراه با عفونت یا بدون آن باشد. درد مفاصل در لوپوس معمولا به یکی از سه حالت زیر ظاهر می‌شود:

• آرتریت غیر فرسایشی
• آرتروپاتی ژاکود
• Rhupus (ترکیبی از روماتوئید و لوپوس)

بیماری‌های عفونی؛ تهدید کننده سلامت مفاصل و غضروف‌ها

بیماری‌های عفونی باعث ایجاد التهاب در بدن می‌شوند و بخش‌های مختلف را با خود درگیر می‌کنند. شایع‌ترین این بیماری‌ها اوریون، آنفولانزا، هپاتیت و آرتریت سپتیک هستند. آرتریت سپتیک یک علت درد مفاصل دست و پا هست که در بین نوزادان و افراد مسن شیوع بالایی دارد. این عفونت در اثر وجود میکروب در بدن ناشی از آسیب نافذ، مانند نیش حیوان یا ضربه به وجود می‌آید.

عامل عفونی به سرعت می‌تواند به غضروف و استخوان آسیب‌های شدیدی بزند. بیش از ۵۰ درصد بیماران مبتلا به آرتریت سپتیک سابقه تورم و درد مفاصل دارند. بروز عفونت بیشتر در مفاصل لگن، شانه، مچ پا، آرنج و مچ دست شایع است.

سوالات متداول در مورد علت درد مفاصل دست و پا

1. اصلی‌ترین علت درد مفاصل دست و پا چیست؟ استئوآرتریت شایع‌ترین علت درد مفاصل است که در اثر تحلیل غضروف‌ها ایجاد می‌شود. شیوع این بیماری در افراد بالای ۴۵ سال بیشتر است. درد در مفاصل و سفت شدن آن‌ها از علائم این بیماری به حساب می‌آیند.

2. درد مفاصل دست و پا در نتیجه کدام کمبود‌های تغذیه‌ای ایجاد می‌شود؟ کمبود‌های تغذیه‌ای به خصوص در ریز مغذی‌ها می‌تواند باعث بروز بیماری‌های مختلفی در افراد شود. در بین ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف، کمبود ویتامین D به عنوان علت درد مفاصل دست و پا به حساب می‌آید.

3. کدام بیماری‌های خود ایمنی باعث ایجاد درد در مفاصل دست و پا می‌شوند؟ آرتریت روماتوئید و لوپوس از بیماری‌های خود ایمنی مهمی هستند که باعث درد مفاصل می‌شوند. در این بیماری‌ها سیستم ایمنی بدن به بافت مفاصل و غضروف‌های بدن حمله می‌کند.

4. علت درد مفاصل انگشتان دست چیست؟ درد مفاصل انگشتان دست و پا می‌تواند به دلایل مختلفی مثل آسیب دیدگی، عفونت، آرتریت و سندرم تونل کارپال ایجاد شود. درد در این مفاصل، انجام کارهای روزمره زندگی را برای فرد دشوار می‌کند.