جدول محتوا
Toggleفیزیوتراپی زانو در واقع به روشی گفته میشود که در آن وضعیت زانوها و سایر اندامهای حرکتی بررسی شده و برای بهبود تحرک و کاهش درد، تمرینهای مخصوصی داده میشود. فیزیوتراپی ایمنترین و بهترین روش برای افزایش قدرت عضلانی و تحرک بافتهای حرکتی است. تمرینات فیزیوتراپی متناسب با وضعیت افراد داده میشود. در بیشتر موارد تمرینات ورزشی در کنار روشهای درمانی دیگر مانند: طب سوزنی، آب درمانی و حتی اصلاح سبک زندگی انجام میشود. در این سری از مقالات فست طب قصد داریم در خصوص مزایا، معایب و موثرترین تمرینهای فیزیوتراپی برای زانو صحبت کنیم. مانند همیشه مهمان مقاله ما باشید تا در خصوص این موضوع جالب بیشتر بدانید.
چه کسانی باید فیزیوتراپی انجام دهند؟
فیزیوتراپی زمانی توصیه میشود که فرد با مشکلاتی مانند موارد زیر روبهرو باشد:
- درد مداوم زانو: در صورتی که درد زانو بهطور مداوم ادامه داشته باشد و با استراحت یا دارو کاهش نیابد.
- التهاب و تورم: پس از آسیبدیدگی یا بیماریهایی مانند آرتروز که باعث التهاب مفصل زانو میشود
- محدودیت حرکتی: اگر خم و صاف کردن زانو دشوار شده باشد یا فرد احساس خشکی در مفصل داشته باشد.
- آسیبهای ورزشی: برای بهبود سریعتر پس از پیچخوردگی، پارگی رباط یا آسیبهای ناشی از تمرینات سنگین.
- دوره نقاهت بعد از جراحی: پس از عملهایی مانند تعویض مفصل زانو یا ترمیم رباطها برای بازیابی قدرت و حرکت مفصل.
- ضعف عضلانی و بیثباتی زانو: در صورتی که فرد احساس کند زانویش توانایی تحمل وزن بدن را ندارد یا هنگام حرکت ناپایدار است.
- بیماریهای مزمن زانو: مانند آرتروز، ساییدگی مفصل یا مشکلاتی که به مرور باعث تحلیل زانو میشوند.
- اگر یکی از این مشکلات را دارید، فیزیوتراپی میتواند به کاهش درد، تقویت عضلات و بهبود عملکرد مفصل زانو کمک کن
مهمترین فواید فیزیوتراپی زانو چیست؟
آشنایی با انواع روشهای فیزیوتراپی زانو
متناسب با وضعیت و شرایط بیمار برای درمان از تکنیک و روشهای مختلفی در فیزیوتراپی استفاده میشود. این تکنیکها شامل تکنیکهای دستی و تکنیکهای دستگاهی است.
تکنیکهای دستی فیزیوتراپی برای درمان انواع مشکلات زانو
در این روش از کمپرس سرد برای کاهش عملکرد گیرندههای درد استفاده میشود. برای یخ درمانی و یا سرما درمانی در کلینیکهای فیزیوتراپی از کمپرسهای مخصوص استفاده میکنند؛ زیرا قرار دادن مستقیم یخ روی پوست سبب بروز حساسیت و ایجاد درد میشود. برای سرما درمانی در منزل پیشنهاد میشود در صورت در دسترس نبودن کمپرس مخصوص، مقداری یخ را در حوله نازک قرار داده و آن را روی زانو خود قرار دهید.
گرما درمانی؛ کاهش درد و تورم زانو
در روش گرما درمانی نیز التهاب و درد زانو کاهش پیدا میکند. در این روش کیسه آب گرم را روی پوست قرار میدهند. افزایش جریان خون ناشی از گرما سبب تسریع روند ترمیم آسیب و کاهش درد میشود. برای گرما درمانی در منزل پیشنهاد میشود. حولهای را روی بخاری و یا داخل تشت آب جوش قرار داده و به محض گرم شدن آن را روی زانوهای آسیب دیده خود بگذارید.
ماساژ درمانی؛ کاهش درد و افزایش جریان خون
در روش ماساژ درمانی بافتهای نرم مانند فاشیا و عضلات اطراف زانو به آرامی ماساژ داده میشوند. ماساژ زانو سبب افزایش جریان خون، شل شدن عضلات، کاهش درد و تورم میشود. توجه داشته باشید ماساژ درمانی باید به وسیله فرد ماهر و آموزش دیده انجام شود تا سبب بروز آسیبهای بیشتر نگردد.
انجام تمرینات ورزشی؛ مهمترین روش فیزیوتراپی دستی
یکی از اصلیترین روشهای فیزیوتراپی زانو انجام تمرینات ورزشی است. در این روش زیر نظر فرد متخصص، بیمار قسمتهای آسیب دیده را به آرامی حرکت میدهد. قبل از ورزش کردن بیماران از طریق روشهای مختلفی مانند گرما درمانی عضلات خود را گرم میکنند. مهمترین مزایای ورزش درمانی شامل: افزایش انعطاف پذیری، کاهش درد، تقویت عضلات، تحریک سیستم قلب و عروق و بهبود وضعیت خواب است.
تکنیکهای دستگاهی فیزیوتراپی زانو عبارتند از
تکارتراپی؛ استفاده از امواج الکترومغناطیسی
یکی از مدرن ترین و اثرگذارترین روش های فیزوتراپی زانو تکارتراپی است. در این روش ترمیم بافتهای آسیب دیده به وسیله امواج الکترومغناطیسی صورت میگیرد. طیف طول موج در این روش درمانی از ۳۰۰ کیلو هرتز تا ۱.۲ مگاهرتز است. انتخاب میزان طول موج به وضعیت بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد.
تراکشن تراپی؛ کاهش فشار روی مهرهها
این روش در واقع یک روش کشش موتوری است که در آن ستون فقرات به آرامی کشیده شده و فضای میان مهرهها افزایش پیدا میکند. در نتیجه این کشش فشار از روی مهرهها و اعصاب برداشته میشود. بنابراین بیمار درد کمتری را تحمل کرده و نیاز به عمل جراحی نخواهد داشت.
لیزر تراپی؛ کاهش گرفتگی و درد زانو
در روش لیزر تراپی انرژی نور لیزر از دستگاه به بافتها منتقل شده و سبب کاهش گرفتگی و تسریع روند درمان بیمار میشود. مهمترین مزایای استفاده از روش لیزر درمانی شامل: کاهش درد زانو، تسریع روند بهبودی، بهبود زخم و آثار زخم در بافتها و افزایش دامنه حرکتی بیماران است.
شاکویوتراپی؛ استفاده از امواج رادیال
شاکویوتراپی در واقع یک روش کم تهاجمی و موثر است که در آن از طریق امواج رادیال باعث تولید و ترشح فاکتورهای رشد در محل آسیب دیدگی میشوند. تولید فاکتورهای رشد در محل آسیب سبب تسریع روند بهبودی و کاهش آسیب دیدگی میشود.
الکتراپی با تنس؛ ایجاد جریان الکتریکی و کاهش درد زانو
در این روش از یک دستگاه کوچک برای تحریک الکتریکی و انتقال جریان الکتریکی استفاده میکنند. در روش الکتراپی با تنس، فیزیوتراپیست الکترودهای مخصوصی را روی سطح بدن قرار میدهد. زمانی که دستگاه روشن میشود از طریق این الکترودها جریان الکتریکی ایجاد شده و سیگنالهای درد در بدن بیمار متوقف میشوند.
نحوه انجام فیزیوتراپی برای انواع مشکلات زانو
آرتروز زانو
آرتروز زانو یک بیماری تخریبی است که باعث فرسودگی غضروفهای مفصل زانو میشود و موجب درد، سفتی و محدودیت حرکت در مفصل میشود.
برای فیزوتراپی آرتروز زانو، تقویت عضلات اطراف زانو با تمرینات ویژه، استفاده از گرما درمانی برای کاهش سفتی، الکتروتراپی برای کاهش التهاب و درد، و لیزر درمانی برای تحریک فرآیند ترمیم و کاهش درد مفصل مؤثر است.
التهاب تاندونها
التهاب تاندونها معمولاً به دلیل فشار زیاد یا استفاده نادرست از مفصل زانو به وجود میآید و میتواند موجب درد و تورم شود.
در تاندونیت زانو، استفاده از یخ درمانی برای کاهش تورم، انجام تمرینات کششی برای بهبود انعطافپذیری، ماساژ درمانی برای بهبود گردش خون و استفاده از شاکویوتراپی برای تسریع روند درمان توصیه میشود.
آسیب به رباطها
آسیب به رباطها معمولاً به دلیل حرکات ناگهانی یا فشار بیش از حد به زانو رخ میدهد، که موجب کشیدگی یا پارگی رباطها میشود.
درمان شامل تقویت عضلات اطراف زانو با تمرینات خاص، استفاده از الکتروتراپی برای کاهش درد و التهاب، تراکشن برای کاهش فشار بر رباطها و ماساژ درمانی برای تسکین درد و تقویت عضلات است.
آسیبهای ورزشی
آسیبهای ورزشی در زانو معمولاً شامل کشیدگی، رگ به رگ شدن یا ضربههای ناگهانی است که در فعالیتهای فیزیکی زیاد یا نامناسب رخ میدهند.
در این موارد، استفاده از یخ درمانی برای کاهش تورم و التهاب، تقویت عضلات زانو با تمرینات هدفمند، گرما درمانی برای کاهش سفتی و شاکویوتراپی برای تسریع بهبودی مفصل مفید است.
درد و سفتی مفصل
درد و سفتی مفصل زانو میتواند به دلیل التهاب، آسیب یا تغییرات سنی در مفصل ایجاد شود و منجر به محدودیت حرکت و درد شود.
برای درمان این مشکل، انجام تمرینات کششی برای بهبود دامنه حرکت، استفاده از گرما درمانی برای کاهش سفتی، الکتروتراپی برای کاهش درد و تحریک عضلات و ماساژ برای کاهش تنش عضلانی توصیه میشود.
پارگی منیسک
پارگی منیسک زانو یکی از شایعترین آسیبهای زانو است که به دلیل ضربه یا پیچخوردگی ناگهانی در مفصل ایجاد میشود و باعث درد و کاهش عملکرد مفصل میشود.
در این موارد، تقویت عضلات اطراف زانو برای کاهش فشار روی منیسک، استفاده از تراکشن برای تسکین درد، یخ درمانی برای کاهش تورم و لیزر درمانی برای تسریع فرآیند ترمیم بافتها از روشهای درمانی مؤثر هستند.
کیست بیکر
کیست بیکر به تجمع مایع در پشت زانو گفته میشود که معمولاً به دلیل التهاب مفصل یا آسیب به منیسک ایجاد میشود.
در درمان این وضعیت، یخ درمانی برای کاهش تورم، تمرینات تقویتی برای تقویت عضلات اطراف زانو، الکتروتراپی برای کاهش التهاب و ماساژ درمانی برای بهبود جریان خون و کاهش درد مؤثر است.
جراحی تعویض مفصل زانو
پس از جراحی تعویض مفصل زانو، فیزیوتراپی برای بهبود حرکت مفصل و تقویت عضلات اطراف آن ضروری است.
در این مرحله، تمرینات تقویتی برای تقویت عضلات، تمرینات کششی برای افزایش دامنه حرکت، الکتروتراپی برای کاهش درد و ماساژ درمانی برای شل کردن عضلات و بهبود جریان خون به بهبودی سریعتر کمک میکند.
درد ناشی از فشار و التهاب
درد ناشی از فشار و التهاب معمولاً به دلیل فشار زیاد یا التهاب در ناحیه زانو ایجاد میشود و میتواند عملکرد مفصل را محدود کند.
در درمان این وضعیت، انجام تمرینات تقویتی برای تقویت عضلات، تمرینات کششی برای کاهش تنش و یخ درمانی برای کاهش التهاب و درد میتواند بسیار کمککننده باشد
بهترین تمرینات ورزشی برای فیزیوتراپی خانگی زانو
تمرینات فیزیوتراپی خانگی زانو متناسب با وضعیت بیمار و شدت آسیب انتخاب میشود. به همین دلیل نباید به صورت خودسرانه تمرینهای مختلف را انجام دهید. با این حال برای راهنمایی شما در این قسمت از مقاله به تعدادی از تمرینات موثر برای کاهش زانو درد اشاره خواهیم کرد.
تمرین خم شدن زانو به صورت دراز کشیده
- هر دو زانو را صاف نگهدارید.
- به آرامی پای آسیب دیده را از طریق لغزش در امتداد زمین یا تخت تا حد امکان به سمت خود خم کنید.
- دو ثانیه در این وضعیت باقی بمانید.
حرکت کشش همسترینگ
- روی زمین یا تشک دراز بکشید و هر دو پا را مستقیماً جلوی خود دراز کنید.
- سپس یک حوله، کمربند و یا نوار پارچهای را در قسمت پایین یکی از پاها قرار دهید.
- پا را صاف کنید. دو طرف پارچه را گرفته و آن را به سمت بالا بلند کنید.
- قبل از پایین آوردن زانو ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید.
- سعی کنید برای هر کدام از پاها ۳ تا ۴ بار تمرین را تکرار کنید.
تمرین کشش عضلات چهار سر ران
- نزدیک دیوار قرار بگیرید (میتوانید از یک صندلی برای افزایش ثبات خود استفاده کنید).
- پاهایتان را به عرض شانه باز کنید.
- یک پا را به آرامی خم کرده و آن به سمت باسن خم کنید.
- به مدت ۳۰ ثانیه در این وضعیت باقی بمانید سپس به حالت قبلی خود بازگردید.
کشش زانو به صورت نشسته
- دو صندلی را روبروی یک دیگر قرار دهید.
- روی یک صندلی نشسته و پاها را روی صندلی مقابل قرار دهید.
- یکی از پاها را خم کنید و پای دیگر را تا جایی که میتوانید به سمت جلو بکشید.
- به مدت چند ثانیه در این وضعیت باقی بمانید سپس پای خود را تغییر دهید.
بالا بردن پا به صورت مستقیم
- به سمت پشت دراز بکشید و هر دو پا را با زاویه ۹۰ درجه خم کنید.
- پاها را به اندازه عرض لگن از هم باز کنید و بازوها را در پهلوی خود نگه دارید.
- به آرامی یکی از پاها را به صورت صاف بالا بیاورید.
- این وضعیت را به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه حفظ کنید
- سپس به آرامی پای خود را پایین آورده و پای مخالف را بالا ببرید.
تمرین تاشو
- برای انجام این نوع از تمرینات فیزیوتراپی زانو به پهلو دراز بکشید و زانوهای خود را با زاویه ۹۰ درجه خم کنید.
- پاهای خود را روی هم قرار دهید. برای افزایش ثبات یکی از دست ها را زیر سر و دست دیگر را روی پای خود قرار دهید.
- به آرامی در حالی که قوزک هر دو پا به یکدیگر چسبیدهاند، زانوی بالایی را سمت بالا بکشید (به شکل صدف باز شده) و سپس به سمت پایین آورده و در کنار پای دیگر قرار دهید.
تمرین مینی اسکات
- در حالی که ایستادهاید پاها را به اندازه عرض لگن باز کنید.
- کمر خود را سفت نگه داشته و دستانتان را به صورت کشیده به سمت جلو بیاورید.
- به آرامی در حالی که کمرتان را صاف نگه داشته اید به سمت پایین خم شوید (زانویتان بیش از ۹۰ درجه خم نشود)
- چند ثانیه در حالت باقی بمانید سپس به سمت بالا برگردید.
دستگاه فیزیوتراپی خانگی زانو
ماساژورهای خانگی یکی از انواع دستگاه فیزیوتراپی زانو هستند که از طریق افزایش جریان خون به کاهش درد بیماران و تقویت عضلات ضعیف شده، کمک میکنند. بسیاری از این تجهیزات دارای دکمههای تنظیم سرعت می باشند. شما میتوانید از این ماساژورها برای ماساژ نواحی گردن، شانه، کمر، بازو و پاها استفاده کنید. تعدادی از بهترین برندهای ماساژور خانگی شامل: بیورر، هلس هرالد، زیکلاس و تک لاو است همچنین در بسیاری از مواقع استفاده از زانوبند توصیه می شود و زاپیامکس هم یک زانوبند درمانی و هم یک زانو بند طبی است و یکی از بهترین روش ها برای کاهش درد زانو می باشد.
مدت زمان و هزینه فیزیوتراپی چه مقدار است؟
مدت زمان فیزیوتراپی بستگی به وضعیت بیمار دارد. در زمان تشخیص، پزشک و ارتوپد به شما در خصوص تعداد احتمالی جلسات فیزیوتراپی اطلاعات لازم را خواهد داد. با این حال تعداد دقیق جلسات در طول روند درمان متناسب با شرایط پاسخ دهی زانو به روشهای درمانی مشخص خواهد شد و قیمت آن هم متناسب با تعداد جلسات و روش های درمانی هست که در طول یک جلسه استفاده میشه.
سوالات متداول
۱- ایا فیزیوتراپی برای ارتروز زانو خوب است؟
بله، فیزیوتراپی یک گزینه درمانی بسیار موثر برای بهبود وضعیت بیماران مبتلا به آرتروز است. در فیزیوتراپی از طریق روشهایی مانند: لیزر تراپی، الکتروتراپی و تمرین درمانی به بهبود بیماران مبتلا به آرتروز کمک میکنند.
۲- بهترین درمان خانگی برای کاهش زانو درد چیست؟
بهترین درمان خانگی برای کاهش زانودرد شامل: استفاده از کمپرس سرد، استفاده از زانوبند و انجام تمرینان ورزشی موثر است.
۳- روش لیزر درمانی برای چه مشکلاتی انجام میشود؟
روش لیزر درمانی برای مشکلانی مانند: روماتیسم مفصلی، آرتروز، درد سیاتیک، بیرون زدگی دیسک کمر و تخریب دژنراتیو دیسک کمر انجلم میشود.