آسیب به دیسک یا دیسک‌های میان مهره‌ای در افراد با علائمی نظیر کمر درد و محدودیت‌های حرکتی همراه است. در کنار مصرف داروهای موثر جهت کاهش و بهبود درد کمر، ورزش کنترل شده و مداوم، پیگیری جلسات فیزیوتراپی و تغییر سبک زندگی، استفاده از برنامه غذایی مناسب و حاوی مواد مغذی می‌تواند در درمان این دردها موثر واقع شود. در این مقاله از فست طب به معرفی تغذیه و بهترین غذا برای دیسک کمر پرداخته و تاثیرات استفاده از یک رژیم غذایی مقوی و غذای مفید برای دیسک کمر را توضیح خواهیم داد.
برای دیسک کمر چه غذایی بخوریم؟
مصرف مواد خوراکی مقوی و سالم که دارای ارزش غذایی بالا هستند می‌تواند در بهبود دردهای مفصلی و استخوانی و همچنین کاهش مشکلات حرکتی در افراد مبتلا به عارضه‌های گوناگون اعمال اثر کند. وقتی مواد موثر و مقوی به میزان کافی جذب بدن شوند، عملکرد سیستم داخلی برای کاهش درد، التهاب و تورم بهبود می‌یابد. به همین جهت پزشکان توصیه می‌کنند که در کنار مصرف منظم داروها، استفاده از مواد غذایی سالم نیز در دستور کار قرار گیرد. استفاده از غذاهای دریایی، روغن‌های گیاهی، سبزیجات، میوه‌ها و کربوهیدرات سالم برای دیسک کمر موثر هستند. در ادامه شما را با بهترین و موثرترین مواد غذایی برای درمان کمر درد ناشی از آسیب دیسک کمر آشنا خواهیم کرد.
تغذیه و غذای مفید برای دیسک کمر
سیستم حرکتی بدن شامل عضلات، مفاصل، رباط‌ها، غضروف‌ها، استخوان‌ها و سایر اندام‌ها برای داشتن عملکرد مناسب به مصرف مواد غذایی مغذی نیاز دارند. حجم بالایی از مواد مغذی به واسطه خوردن مواد خوراکی سالم به بدن می‌رسد. به همین دلیل نمی‌توان نقش برجسته تغذیه برای کمر درد را نادیده گرفت. اگر این سوال که “برای دیسک کمر چه غذایی بخوریم؟” در ذهن شما هم وجود دارد، در این بخش از مقاله همراه ما باشید تا با بهترین مواد غذایی موثر در درمان درد دیسک کمر آشنا شوید.
۱. سبزیجات برای دیسک کمر مفید هستند
سبزیجات از جمله مواد غذایی مفید و مقوی برای بدن هستند و مصرف روزانه آن‌ها به افزایش سلامت عمومی کمک می‌کند. مقادیر بالای فیبر موجود در سبزیجات به عنوان بهترین غذا برای دیسک کمر، باعث دوام مواد غذایی در معده شده و به بهبود حرکات دودی روده کمک می‌کند. به این ترتیب فرد با مصرف سبزیجات کمتر احساس گرسنگی کرده و با کاهش وعده‌های غذایی به تناسب اندام کمک می‌شود. تناسب اندام نیز به کاهش وزن بدن و جلوگیری از افزایش وزن کمک می‌کند تا سطح فشار به ستون فقرات به حداقل برسد و درد دیسک کمر کاهش یابد. سبزیجاتی مانند کلم پیچ، کلم بروکلی و اسفناج از خواص ضد التهابی برخوردار بوده و می‌توانند به تقویت عضلات و مفاصل کمک کنند. از مواد مقوی، رنگدانه‌ها و ترکیبات مفید موجود در ساختار سبزیجات می‌توان برای حفظ استحکام ستون فقرات و کاهش درد دیسک کمر بهره گرفت.
۲. اسیدهای چرب امگا ۳: سالمون، گردو، دانه کتان، دانه چیا
اسیدهای چرب امگا ۳ برای سلامتی بسیار مفید است. این غذاها می‌توانند التهاب را کاهش داده و به سلامت استخوان و ترمیم بافت‌های آسیب دیده کمک می‌کند. علاوه بر سلامت ستون فقرات، افزودن اسیدهای چرب امگا ۳ به رژیم غذایی به سلامت کلی بدن کمک می‌کند. مصرف مقدار مناسب و کافی از امگا ۳ به جلوگیری از علائم چسبندگی بعد از جراحی دیسک کمر کمک خواهد کرد.
۳. کربوهیدرات های غلات کامل: نان سبوس دار، بلغور جو دوسر
ترک کامل کربوهیدرات‌ها دشوار است. به خصوص، اگر همیشه در حال تحرک باشید. البته شما باید در انتخاب کربوهیدرات هوشمندانه عمل کنید. به همین ترتیب، برنج قهوه‌ای بلغور و جو دو سر به عنوان صبحانه، می‌تواند انتخابی فوق العاده به عنوان بهترین غذا برای دیسک کمر باشد و به کلسترول نیز کمک شایانی کند.
۴. آب، از بهترین نوشیدنی‌ها برای دیسک کمر
بنا بر تحقیقات انجام شده، دیسک‌های بین مهره‌ای (نخاعی) ما در برابر از دست دادن آب بدن آسیب پذیر هستند و به مرور زمان تحلیل پذیر خواهند شد. با کوچک شدن دیسک‌های ستون فقرات، شما بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های دردناک دیسک کمر خواهید شد. فتق دیسک، زمانی اتفاق می‌افتد که از دست دادن مایع باعث شکننده شدن دیسک‌ها و در نهایت جا به جا شدن از محل خود می‌شوند. بنابراین نوشابه را کنار بگذارید و یک لیوان آب یخ خوب و گوارا را جایگزین آن کنید! توجه داشته باشید که رسیدگی به تغذیه درست و اصولی و انجام ورزش برای دیسک کمر یا حرکات اصلاحی اسکولیوز رای بیمار بسیار عالی و موثر است.
۵. تاثیر میوه‌ها بر دیسک کمر
میوه‌ها هم در طب جدید و هم در طب سنتی به عنوان بهترین غذا برای دیسک کمر شناخته می‌شوند. در میان میوه‌های مختلف، مصرف توت فرنگی، بلوبری، کرن بری و رزبری می‌تواند تاثیر بسزایی در درمان کمر درد ناشی از فتق و آسیب دیسک کمر داشته باشند. میوه‌ها را می‌توان منابعی سرشار از آنتی اکسیدان‌ها و مواد ضد التهابی جهت کاهش درد، تورم و اسپاسم عضلات و مفاصل به شمار آورد. از این رو توصیه می‌شود مصرف میوه‌ها را در تمامی وعده‌های غذایی بگنجانید. علاوه بر خوردن خود میوه می‌توانید آب و عصاره میوه‌های مختلف را به شکل اسموتی در وعده‌های گوناگون در طول روز استفاده کرده و از این معجون به عنوان درمان با تغذیه برای کمر درد بهره بگیرید.
مصرف آووکادو به عنوان منبعی سرشار از فیبر و پتاسیم، به سلاپت بدن کمک می‌کند. این میوه را می‌توان بهترین چربی گیاهی در نظر گرفت که مصرف مقادیر کافی از آن در قالب غذا، اسموتی و دسر، در کاهش دردهای مربوط به بیرون زدگی یا آسیب دیسک کمر موثر است.
خواص خرما برای دیسک کمر، چرا توصیه می‌شود؟
خرما با داشتن پتاسیم، فیبر و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به کاهش التهاب و تسکین درد دیسک کمک کند. با این حال، به دلیل محتوای قند طبیعی بالا، مصرف متعادل آن توصیه می‌شود.
ترکیب مواد مغذی این میوه می‌تواند اثرات مثبت بر سلامت دیسک کمر داشته باشد.
- پتاسیم: نقش مهمی در حفظ تعادل مایعات سلولی دارد و می‌تواند از ورم و فشار اضافی در ناحیه دیسک جلوگیری کند.
- فیبر: به بهبود عملکرد گوارش کمک می‌کند و از یبوست جلوگیری می‌کند؛ یبوست شدید می‌تواند فشار داخل شکمی را افزایش داده و روی دیسک‌ها تأثیر منفی داشته باشد.
- آنتی‌اکسیدان‌ها: با کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب بافت‌های دیسک، به تسکین درد و بهبود وضعیت دیسک کمک می‌کنند.
مصرف خرما همراه با منابع پروتئینی یا مغزها، مانند گردو، یا ترکیب آن با عسل، می‌تواند انرژی لازم را بدون تحریک التهاب فراهم کند. با این حال، به دلیل محتوای قند طبیعی بالا، توصیه می‌شود مقدار مصرف کنترل شده باشد و جایگزین شیرینی‌های فرآوری‌شده شود.
۶. گیاهان و ادویه‌های مفید برای دیسک کمر کدامند؟
مصرف ادویه‌جات مختلف برای طعم دادن به خوراک‌ها و طبخ غذاها از عادات دیرینه‌ای است که در فرهنگ‌های مختلف وجود دارد. با این حال از گیاهان و ادویه‌ها می‌توان علاوه بر خوش طعم و عطر کردن غذاها در درمان و بهبود برخی بیماری‌ها مانند عارضه‌های حرکتی نیز بهره گرفت. بنابراین اگر به دنبال بهترین غذا برای دیسک کمر هستید، توصیه می‌شود مصرف گیاهان و ادویه‌ها را به طور جدی در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهید.
زردچوبه به عنوان یکی از پرکاربردترین ادویه‌ها دارای خواص دارویی بوده و در ترمیم و بازسازی بافت‌های آسیب دیده موثر است. علاوه بر زردچوبه، مصرف دارچین، رزماری، ریحان و زنجبیل نیز می‌تواند در کاهش ورم و التهاب موثر عمل کند. شما می‌توانید از این گیاهان و ادویه‌ها برای پخت غذاها استفاده کرده یا دمنوش آن‌ها را میل کنید. مصرف دمنوش‌های گیاهی سبب جذاب مواد مغذی در بدن‌شده و سیستم ایمنی را برای مبارزه با التهاب و درد تقویت می‌کند. به این ترتیب بهتر است برای کاهش دردهای ناحیه کمر و درمان آسیب دیسک، مصرف گیاهان و ادویه‌ها را در رژیم غذایی روزانه قرار دهید.
۷. پروتئین‌های گیاهی در بهبود دیسک کمر موثر هستند
همانطور که می‌دانید برای تقویت ستون فقرات و کاهش دردهای ناشی از آسیب دیسک کمر، مواد خوراکی زیادی وجود دارد. با این حال مصرف پروتئین‌های گیاهی را باید در صدر فهرست بهترین غذا برای دیسک کمر قرار داد. گرچه مصرف پروتئین‌های گیاهی و پروتئین‌های جانوری هر دو برای سلامت بدن ضروری است برای جلوگیری از بروز التهاب، حتی‌الامکان از پروتئین‌های گیاهی استفاده کنید. دانه چیا، سبزی‌ها (ریحان، شاهی و ترب) و حبوبات منابعی غنی از پروتئین‌های گیاهی ضروری برای بدن هستند. از آنتی اکسیدان‌ها، فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در ساختار این مواد غذایی می‌توان در کاهش درد، التهاب و تورم مفاصل و دیسک‌های ستون فقرات استفاده کرد. اگر تصمیم دارید در کنار استفاده از پروتئین‌های گیاهی، مصرف پروتئین‌های جانوری را نیز در برنامه غذایی خود جای دهید بهتر است از گوشت‌های کم چرب و مقوی مانند ماهی بهره بگیرید.
۸. بهترین روغن‌های گیاهی برای دیسک کمر
استفاده از روغن‌های گرم گیاهی مثل روغن زیتون، روغن بادام تلخ و روغن سیاهدانه می‌تواند به کاهش درد، التهاب و تورم در نواحی دردناک کمک کند. شما می‌توانید از این روغن‌ها برای پخت غذا استفاده کرده یا آن‌ها را به شکل موضعی بر روی منطقه دردناک کمر خود ماساژ دهید. برای این کار می‌توانید روغن‌ها را به صورت جداگانه استفاده کرده یا آن‌ها را با هم ترکیب کنید. ماساژ دادن روغن‌ها بر روی محل دردناک دیسک کمر با ایجاد فشارهای ملایم، تولید حرارت و به جریان در آوردن خون در این نواحی به بهبود درد و سفتی دیسک و عضلات کمک خواهد کرد.
۹. موثرترین غذاهای دریایی برای درمان دیسک کمر
غذاهای دریایی سرشار از مواد مغذی مانند امگا۳ و فسفر جهت بهبود عملکرد مغز و سیستم دفاعی بدن هستند. مصرف ماهی سالمون به عنوان منبعی سرشار از پروتئین‌ها و اسیدهای چرب امگا۳، در سلامت بافت‌ها و استخوان‌ها موثر بوده و به کاهش درد کمر کمک می‌کند. از این رو ماهی را می‌توان بهترین غذا برای دیسک کمر دانست. برای افزایش سلامت بدن، بهبود عملکرد سیستم حرکتی و کاهش درد ناشی از صدمات واردشده به دیسک کمر می‌توانید ماهی، میگو و سایر غذاهای دریایی را به صورت گریل‌شده یا بخارپز در برنامه غذایی خود قرار دهید.
۱۰. فراورده‌های لبنی چه تاثیری بر دیسک کمر دارند؟
با وجود این که برخی فراورده‌های لبنی مانند ماست، دوغ و شیر به عنوان لبنیاتی با طبع سرد موجب افزایش التهاب و دردهای مفصلی می‌شوند اما مصرف آن‌ها در برخی بیماران مبتلا به دردهای دیسک کمر و پوکی استخوان ضروری است. از این جهت معمولا در کنار مصرف فراورده‌های کلسیمی، مصرف مواد لبنی مثل شیر و ماست برای افرادی که دارای درد دیسک کمر هستند مفید محسوب می‌شود. پروتئین‌ها و کلسیم موجود در این فراورده‌های لبنی می‌تواند در افزایش قدرت و استحکام مفاصل و استخوان‌ها موثر باشد و روند درمان دیسک کمر را تسریع کند. بنابراین لبنیات را نیز می‌توان در صورت استفاده کنترل‌شده و کافی، بهترین غذا برای دیسک کمر در نظر گرفت.
ایا دوغ برای دیسک کمر ضرر دارد؟
مصرف متعادل دوغ معمولاً برای سلامت دیسک کمر مضر نیست و می‌تواند منبع مناسبی از پروتئین و کلسیم باشد. با این حال، مصرف بیش از حد یا دوغ پرچرب و فرآوری نشده ممکن است در برخی افراد باعث تشدید التهاب و درد شود.
دوغ، به عنوان یک فرآورده لبنی، منبع قابل توجهی از کلسیم، پروتئین و برخی ویتامین‌های گروه B است که نقش مهمی در حفظ سلامت استخوان‌ها و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده دیسک ایفا می‌کنند. با این حال، برخی شرایط می‌تواند اثرات مصرف دوغ را محدود یا منفی کند:
- افراد دارای حساسیت به لاکتوز ممکن است دچار مشکلات گوارشی شوند که می‌تواند بر وضعیت دیسک کمر تأثیر بگذارد.
- مصرف لبنیات پرچرب یا فرآوری نشده ممکن است موجب افزایش التهاب مفاصل و تشدید درد شود.
- توصیه می‌شود دوغ کم‌چرب و فرآوری‌شده، ماست یونانی یا کفیر به میزان متعادل مصرف شود و افزودنی‌های صنعتی و نمک اضافی محدود گردد.
- در صورت بروز علائم التهاب یا تشدید درد، جایگزینی با شیرهای گیاهی کم‌قند یا مشاوره با متخصص تغذیه توصیه می‌شود.
دوغ می‌تواند بخشی از رژیم غذایی سالم برای افراد با دیسک کمر باشد، مشروط بر اینکه کیفیت، نوع و میزان مصرف به دقت رعایت شود.
چه غذاهای برای دیسک کمر مضر است؟
برخی غذاها مانند نان سفید، نوشیدنی‌های شیرین و لبنیات پرجرب می‌توانند التهاب دیسک را تشدید کرده و روند بهبود آن را کند کنند. محدود کردن مصرف این خوراکی‌ها و جایگزینی آن‌ها با گزینه‌های سالم می‌تواند به کاهش درد و محافظت از دیسک کمک کند.
فهرست زیر شامل این غذاها و جایگزین‌های مناسب آن‌ها است:
| غذا مضر | دلیل | جایگزین سالم |
|---|---|---|
| نان سفید، برنج سفید، ماکارانی معمولی | کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده → افزایش قند خون → التهاب | غلات کامل مانند برنج قهوه‌ای، نان سبوس‌دار، کینوا |
| گوشت فرآوری‌شده (سوسیس، کالباس، فست فودها) | چربی اشباع و مواد نگهدارنده → التهاب | گوشت سفید کم‌چرب، ماهی، منابع پروتئینی گیاهی |
| قند افزوده، نوشابه، نوشیدنی‌های شیرین | افزایش التهاب سیستمیک و فشار بر دیسک‌ها | میوه تازه، آب، دمنوش بدون شکر |
| لبنیات پرچرب یا بدون پردازش مناسب (برای افراد حساس) | ممکن است باعث ورم و تشدید درد شود | لبنیات کم‌چرب یا جایگزین‌های گیاهی مانند شیر بادام یا سویا |
نتیجه گیری
دیسک کمر و آسیب‌های بین‌مهره‌ای با درد و محدودیت حرکتی همراه هستند و مدیریت آن نیازمند ترکیبی از درمان‌های دارویی، ورزش کنترل‌شده و تغذیه مناسب است. شواهد علمی نشان می‌دهد که رعایت رژیم غذایی سرشار از سبزیجات، میوه‌های غنی از آنتی‌اکسیدان، اسیدهای چرب امگا۳، پروتئین‌های کم‌چرب و غلات کامل می‌تواند التهاب را کاهش دهد، عملکرد دیسک را بهبود بخشد و روند بهبود درد را تسریع کند، در حالی که محدود کردن مصرف غذاهای فرآوری‌شده، قندهای افزوده و لبنیات پرچرب برای کاهش فشار روی دیسک ضروری است. از دیگر اقدامات موثر، هیدراتاسیون کافی، استفاده از گیاهان و ادویه‌های ضدالتهاب و مصرف روغن‌های گیاهی سالم است که هم به حفظ سلامت ستون فقرات کمک می‌کنند و هم توانایی بدن برای ترمیم بافت‌ها را افزایش می‌دهند.
علاوه بر رژیم غذایی و سبک زندگی، شواهد بالینی نشان می‌دهد که استفاده از کمربند طبی می‌تواند به کنترل درد و بهبود وضعیت بیماران مبتلا به دیسک کمر کمک کند. براساس مطالعات منتشرشده در مجلات معتبر ارتوپدی و فیزیوتراپی، این ابزارهای حمایتی، با محدود کردن حرکت‌های مضر ستون فقرات، از فشار مکانیکی روی دیسک آسیب‌دیده کاسته، و موجب کاهش درد می‌شوند.
در این بین استفاده از کمربندهای طبی استاندارد و مجهز به فناوری‌های درمانی پیشرفته، مانند پلاتینر، اثرات حمایتی و درمانی قابل توجه‌تری نسبت به کمربندهای معمولی ارائه می‌دهد. این محصول به دلیل استفاده همزمان از سه فناوری اولتراسوند، مادون قرمز و کلاک پالس مشابه یک دستگاه فیزیوتراپی خانگی عمل کرده، و طیف وسیعی از دردهای کمر از جمله درد ناشی از دیسک کمر را بهبود می‌بخشد. برای درک بهتر فرآیند پلاتینر تراپی و بررسی مشخصات این محصول سایت فست‌طب را بررسی کنید.
سوالات متداول
۱. خواص خرما برای دیسک کمر چیست؟
خرما با پتاسیم، فیبر و آنتی‌اکسیدان‌ها به کاهش التهاب و تسکین درد دیسک کمر کمک می‌کند و مصرف متعادل آن توصیه می‌شود.
۲. برای دیسک کمر چه غذاهایی خوب است؟
سبزیجات، میوه‌های غنی از آنتی‌اکسیدان، پروتئین‌های کم‌چرب و گیاهی، غلات کامل، امگا۳ و لبنیات کم‌چرب بهترین گزینه‌ها برای دیسک کمر هستند.
۳. آیا دوغ برای دیسک کمر مفید است یا ضرر دارد؟
دوغ کم‌چرب و فرآوری‌شده معمولاً برای دیسک کمر مفید است، اما دوغ پرچرب یا فرآوری نشده می‌تواند التهاب و درد را تشدید کند.
۴. چه غذاهایی برای دیسک کمر مضر هستند؟
غذاهای فرآوری‌شده، نان و برنج سفید، نوشیدنی‌های شیرین و لبنیات پرچرب می‌توانند التهاب دیسک را افزایش دهند و بهتر است محدود شوند.
تیم تحریریه فست‌طب متشکل از کارشناسان محتوای علاقه‌مند به حوزه سلامت و پزشکی است که با چندین سال تجربه، زیر نظر پزشکان متخصص ارتوپد و با بهره‌گیری از منابع معتبر علمی، مطالب را به‌دقت گردآوری و تدوین می‌کنند.
