آیا با اثرات فوق العاده گرما درمانی برای کمردرد آشنا هستید؟ آیا می‌دانید استفاده از کمپرس گرم چه اثراتی را به همراه دارد؟ یکی از مشکلات رایج میان اکثر بزرگسالان کمردرد است. جالب است که بدانید تقریبا تمام افراد حداقل یک مرتبه در مقطعی از زندگی خود به دلیل کمر درد قادر به انجام ساده‌ترین کارهای روزمره خود نخواهند بود. خوشبختانه برای درمان این عارضه دردناک روش‌های پزشکی و خانگی موثری وجود دارد.

استفاده از کمپرس گرم جزء سریع‌ترین و موثرترین روش‌های درمانی برای تسکین دردهای عضلانی مانند کمر درد است. گرما درمانی سبب افزایش جریان خون و کاهش التهاب می‌شود. برای اینکه بیشتر با اثرات درمانی استفاده از کمپرس گرم آشنا شوید، در جدیدترین مقاله فست طب قصد داریم در این خصوص صحبت کنیم. با همراه باشید تا با یکی از بهترین روش‌های درمان کمر درد آشنا شوید.

آشنایی با روش‌های سرما درمانی و گرما درمانی

به طور کلی استفاده از کمپرس سرد و گرم به تسکین دردهای عضلانی مانند کمردرد کمک می‌کند. تمام افراد می‌توانند از کمپرس سرد و گرم برای کمک به کاهش دردهای شدید ناشی از آسیب‌هایی مانند جراحات، رگ به رگ شدن و کشیدگی عضلانی استفاده کنند. گرما درمانی سبب کاهش سفتی عضلانی شده و به افزایش انعطاف بدن کمک کند. بر اساس نتایج یک مقاله که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد، استفاده از کمپرس سرد و گرم به دلیل تاثیری که روی گیرنده‌های حسی می‌گذارد، به سرعت سبب تسکین درد می‌شود.

علاوه بر تسکین درد، سرما درمانی در کاهش آثار کبودی، التهاب و تورم موثر بوده و گرما درمانی به تسکین اسپاسم عضلانی کمک می‌کند. بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که در زمان آسیب‌های عضلانی به طور متناوب از روش سرما و گرما درمانی استفاده کنید.

حال در نظر بگیرید که کمربند برقی بتوانید در کنار گرم کردن کمر برای تسکین درد به روند درمان نیز کمک کند. نیازی به تصور نیست باید این مژده را به شما بدهیم که شرکت آلمانی زایسترونیک آلمان در اقدامی انقلابی در یکی از محصولات خود از سه تکنولوژی استفاده کرده است. این محصول کمربند پلاتینر- platiner نام دارد که به تکنولوژی‌های اولتراسوند، اینفرارد و کلاک پالس مجهز شده است. برای خرید این کمربند می‌توانید به فروشگاه فست طب مراجعه کنید.

گرما درمانی برای کمردرد چیست؟

گرما درمانی و یا استفاده از کمپرس گرم یکی از ایده آل‌ترین گزینه‌ها برای کاهش کمر درد و گردن درد است. در گرما درمانی از گرما به صورت مستقیم یا غیرمستقیم برای تسکین درد و افزایش جریان خون استفاده می‌شود. این روش درمانی سبب کاهش سفتی و گرفتگی عضلات می‌گردد. علاوه بر این استفاده از کمپرس گرم برای عضلات بدن، از طریق افزایش گردش خون سبب تسریع روند بهبودی قسمت‌های آسیب دیده می‌شود.

 اگر از کمپرس گرم استفاده کنید، احتمالا در همان لحظه به دلیل گرم و قرمز شدن سایر قسمت‌های بدن، متوجه افزایش خون رسانی خواهید شد. گرما درمانی از طریق افزایش رقت خون سبب خروج سریع‌تر اسید لاکتیک می‌شود. افزایش اسید لاکتیک یکی از دلایل مهم دردهای عضلانی است. این ماده مضر پس از انجام ورزش و حرکات سنگین در داخل خون ترشح می‌شود. برای کاهش دردهای مختلف از دو شیوه گرما درمانی استفاده می‌شود.

روش‌های مختلف گرما درمانی برای کمر درد

شیوه‌های گرما درمانی شامل موارد زیر است:

• استفاده از گرمای مرطوب: در این نوع گرما درمانی، منابع ایجاد کننده حرارت شامل: کمپرس حاوی آب داغ، حمام‌ آب گرم و حوله‌های گرم شده، هستند. گرمای مرطوب برای درمان سریع گرفتگی شدید عضلات بسیار مؤثر است؛ زیرا در مقایسه با گرمای خشک زمان نسبتاً کمتری برای تسکین نیاز دارید.
• استفاده از گرمای خشک: گرما درمانی با گرمای خشک از طریق منابعی مانند: پدهای گرمایشی، لامپ‌های مادون قرمز، سونا و سایر ابزارهای مشابه اعمال می‌شود. این شیوه درمانی برای کل قسمت‌های آسیب دیده بدن مناسب است. بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که بیماران دارای کمر درد و یا گردن درد هفته‌ای یک مرتبه از سونا خشک استفاده کنند. انتخاب این روش برای تسکین دردهای عضلانی ورزشکاران پس از ورزش‌های کششی فوق العاده موثر است.

گرما درمانی خشک دارای مزایا بسیار زیاد شامل موارد زیر است:

• کاهش سفتی بدن: گرما درمانی سفتی و گرفتگی عضلانی را کاهش می‌دهد. بدن انسان به دلایل متعددی مانند خوابید در وضعیت نادرست دچار سفتی می‌شود. در چنین شرایطی گرما درمانی در رفع گرفتگی و تسکین درد بسیار موثر است.
• کاهش استرس و تنش عصبی: یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد کننده گرفتگی‌های عضلانی، استرس و تنش‌های عصبی است. برای داشتن حس خوب پس از یک روز کاری سخت، از کمپرس گرم استفاده کنید.
• کاهش سریع درد: اگر به دلیل کارهای منزل دچار گردن درد و کمر درد شده‌اید، با ماساژ کمر و استفاده از کمپرس گرم دردهای خود را تسکین دهید.

البته گاهی درد کمر بیمار به قدری زیاد است که نیاز به دارو یا استفاده از شیاف برای کمر درد خود دارد. از بهترین شیاف ها برای کمر درد می‌توانیم به استامینوفن، دیکلوفناک و ایندومتاسین اشاره کنیم. لازم به ذکر است که پزشک باید این داروها را تجویز کند.

تفاوت اثرات کمپرس سرد و گرم برای دیسک کمر

مقاله منتشر شده در ژورنال “Cochrane Database of Systematic Reviews” در سال ۲۰۰۶ با عنوان “Superficial heat or cold for low back pain” به بررسی تفاوت اثرات درمانی استفاده از حرارت یا سرما برای کمردرد می‌پردازد. در این تحقیق، اثرات کاربرد حرارت و سرما بر درد کمر به طور سیستماتیک بررسی شده و نتایج نشان می‌دهد که هر دو روش می‌توانند به کاهش درد و بهبود عملکرد کمک کنند، اما تفاوت قابل‌توجهی در اثرگذاری بین این دو روش وجود ندارد. این مطالعه به این نتیجه می‌رسد که انتخاب بین گرما و سرما بیشتر به ترجیح فردی و نوع آسیب بستگی دارد.

حرارت با افزایش جریان خون و شل کردن عضلات، درد ناشی از گرفتگی عضلات را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، سرما با کاهش التهاب و بی‌حس کردن ناحیه آسیب‌دیده، دردهای حاد و تورم را کاهش می‌دهد. به طور کلی، هر دو روش می‌توانند بهبود موقت در علائم ایجاد کنند، اما برای درمان بلندمدت و جامع، باید به مشاوره پزشکی و راهکارهای تکمیلی توجه کرد.

کمپرس سرد و تاثیر مثبت آن بر آسیب‌های خاص

به طور کلی، کمپرس سرد در موارد زیر مفیدتر است:

• کمر درد حاد: استفاده از کمپرس سرد در ۴۸ تا ۷۲ ساعت اولیه پس از آسیب دیدگی یا التهاب به کاهش تورم و درد کمک می‌کند.
• التهاب: سرمادرمانی عروق خونی را منقبض کرده و جریان خون را به ناحیه آسیب‌دیده کاهش می‌دهد که این امر به کاهش التهاب و تورم کمک می‌کند.
• درد عصبی: سرما به بی‌حس کردن موقت اعصاب و کاهش درد ناشی از فتق دیسک کمر یا سیاتیک کمک می‌کند.

کمپرس گرم و تاثیر مثبت آن را آسیب‌های خاص

کمپرس گرم در موارد زیر می‌تواند مفید باشد:

• افزایش جریان خون: گرما درمانی برای کمر درد باعث گشاد شدن عروق خونی می‌شود که این امر به بهبود جریان خون و اکسیژن‌رسانی به بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند.
• گرفتگی کمر: گرما درمانی می‌تواند به شل شدن عضلات گرفته و اسپاسم شده کمک کند.
• درد مزمن: کیسه آب گرم کمر درد را با افزایش دامنه حرکت و کاهش درد مفاصل کاهش می‌دهد.

نکات کلی در مورد استفاده از گرما و سرما برای کمر درد

• ترکیب استفاده: برخی از افراد ممکن است از ترکیب کمپرس سرد و گرم استفاده کنند، مثلاً ابتدا از کمپرس سرد برای کاهش التهاب و سپس از کمپرس گرم برای بهبود جریان خون و شل شدن عضلات بهره ببرند.
• مدت زمان استفاده: به طور کلی، هر بار استفاده از کمپرس سرد یا گرم نباید بیشتر از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول بکشد تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.
• مشاوره با پزشک: قبل از استفاده از کمپرس سرد یا گرم برای دیسک کمر، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید که این روش‌ها برای وضعیت خاص شما مناسب هستند.

استفاده درست از این روش‌ها می‌تواند به مدیریت درد و بهبود شرایط دیسک کمر کمک کند، اما باید با دقت و تحت نظارت پزشک انجام شود.

در هنگام استفاده گرما یا سرما درمانی باید به چه نکاتی توجه کنید

علی رغم اینکه این روش درمانی نسبتا ساده به نظر می‌رسد اما پیش از استفاده از آن باید با یک فرد متخصص مشورت کنید. در صورتی که فردی دچار مشکلات و آسیب‌های زیر باشد، نباید از این روش استفاده کند.

در چه صورت باید از سرما یا گرما درمانی اجتناب کنید:

• ابتلا به بیماری‌های قلبی مانند آنژین
• دچار اسکار یا زخم باز
• ابتلا به بیماری‌ها یا مشکلات عروقی
• کاهش میزان گردش خون
• ابتلا به بیماری رینود
• حساسیت شدید به سرما یا گرما
• ابتلا به بیماری‌های پوستی مانند: اگزما یا درماتیت
• سابقه ابتلا به سرطان
• وجود عفونت
• ابتلا به بیماری‌ها و مشکلاتی که بر عملکرد گیرنده‌های حسی اثر می‌گذارند مانند: نوروپاتی دیابتی(در این شرایط باید از درمان‌های مبتنی بر تغییر دما اجتناب کنید).

مهم‌ترین مزیت‌ها و فواید گرما درمانی

همانطور که اشاره شد روش گرما درمانی مزایای زیادی دارد. برای اینکه بتوانید بیشتر با این روش درمانی آشنا شوید، در این قسمت از مقاله در خصوص مهم‌ترین اثرات روش گرما درمانی صحبت می‌کنیم.

آشنایی با مزیت‌های گرما درمانی:

۱. گرما درمانی روند سبب تسریع روند بهبودی می‌شود

گرما درمانی به دلیل افزایش سرعت جریان خون در ماهیچه‌های کمر سبب تسریع روند بهبودی می‌شود. افزایش جریان خون، اکسیژن، گلبول‌های سفید، پلاکت‌ها و مواد مغذی ضروری بیشتری را به بدن می‌رساند. افزایش فعالیت این سلول‌های به ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند.

اعصاب حسی از طریق انتشار پیام‌رسان‌های شیمیایی که رگ‌های خونی موضعی را گشاد کرده و سرعت جریان خون را افزایش می‌دهند، به گرمای اعمال شده پاسخ می‌دهند. گرمای اعمال شده و افزایش سرعت جریان خون، سبب افزایش دمای پوست می‌شود. جالب است که بدانید جریان خون گرمای اضافی را جذب کرده و از پوست در برابر سوختگی محافظت می‌کند.

گرمای اعمال شده از سطح پوست به عضلات و بافت‌های پوشاننده اندام‍‌ها منتقل می‌شود به همین دلیل استفاده از کیسه آبگرم برای پریودی و عوارض آن بسیار مفید است. در روش گرما درمانی، گرما باید از لایه چربی زیر پوست عبور کند. بنابراین افرادی که حجم چربی زیادی دارند، برای اثر گذاری این روش درمانی باید مدت زمان بیشتری از کمپرس گرم استفاده کنند.

۲. گرما درمانی سبب کاهش اسپاسم‌های عضلانی دردناک می‌شود

در بسیاری از موارد کمردرد ناشی از اسپاسم یا گرفتگی عضلات پایین کمر ایجاد می‌شود. اسپاسم عضلانی سبب درد و ناتوانی افراد برای انجام بسیاری از کارها می‌شود. در اثر اسپاسم عضلانی، سرعت گردش خون کاهش می‌یابد. گرما درمانی با افزایش سرعت گردش جریان خون، شل کردن عضلات منقبض شده و کاهش درد ناشی از آن، به رفع گرفتگی کمر کمک می‌کند. برای آشنایی با علت گرفتگی کمر به این مطلب از فست طب مراجعه کنید.

۳. گرما درد ناشی از سفتی را کاهش می‌دهد

ایجاد گرما سبب افزایش دامنه حرکتی و انعطاف عضلات و بافت‌های نرم اطراف ستون فقرات مانند بافت همبند می‌شود. به همین دلیل برای تسکین درد در نواحی مختلف بدن می‌توان از گمپرس گرم استفاده کرد. در کنار گرما، استفاده از روغن درمانی کمر نیز تاثیر بالایی در کاهش درد، رفع اسپاسم و آرامش بیمار خواهد داشت.

۴. گرما درمانی به انجام آسان‌تر تمرینات ورزشی کمک می‌کند

افرادی که دچار سفتی عضلات هستند، معمولا در هنگام انجام حرکات فیزیوتراپی و ورزش‌های کششی دچار کمر درد می‌شوند. گرما درمانی به دلیل افزایش جریان خون و انعطاف عضلات به انجام آسان‌تر حرکات ورزشی کمک می‌کند. به همین دلیل توصیه می‌شود قبل از ورزش کردن از طریق استفاده از کمپرس گرم بدن خود را گرم کنید.

۵. کاهش حساسیت گیرنده‌های درد

احساس درد بر اثر تحریک گیرنده‌های حسی سطح پوست که در انتهای پایانه‌های عصبی قرار دارند، ایجاد می‌شود. پیام عصبی این گیرنده‌ها پس از رسیدن به مغز تفسیر شده و پاسخ آن از طریق ارسال پیام‌های مختلف به بافت‌ها باعث ایجاد واکنش می‌شوند. گرما درمانی کانال‌های کلسیمی حساس به گرما را فعال می‌کند. فعال شدن این کانال‌ها از طریق راه اندازی بعضی از مسیرهای بیوشیمیایی سبب کاهش اثر درد می‌گردد. یکی از مهم‌ترین فواید کیسه آب گرم برای رحم، کمک به تنظیم زمان‌های قاعدگی و کاهش درد ناشی از انقباض عضلات آن است.

۶. کاهش سطح استرس اکسیداتیو

گرما درمانی سطح کورتیزول خون را کاهش می‌دهد. یکی از اثرات کاهش سطح کورتیزول خون، کاهش میزان استرس اکسیداتیو(یکی از عوامل موثر در ایجاد فشارهای عصبی) است. به همین دلیل است که استفاده از  سنگ داغ، حوله داغ و حمام آب گرم باعث ایجاد آرامش می‌شود.

۷. فواید کیسه آب گرم برای رحم، کاهش انقباضات و تسکین درد

براساس نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۱۸ در مجله Clinical Biomechanics منتشر شد؛ گرما درمانی برای کمردرد باعث افزایش قدرت و انعطاف پذیری در بیماران مبتلا به کمردرد مزمن می‌شود. علاوه بر این ثابت شده استفاده از کیسه آبگرم برای پریودی بسیار مفید است. بسیاری از بانوان قبل و در حین دوران قاعدگی دچار دردهای بسیار شدید می‌شوند. اگر شما هم جزء این افراد هستید می‌توانید از اثرات و فواید کیسه آب گرم برای رحم، کاهش انقباضات و تسکین درد استفاده کنید.

روش استفاده از کیسه آب گرم

برای استفاده از کمپرس گرم مراحل زیر را دنبال کنید. همچنین توجه داشته باشید که دمای آب باید به اندازه‌ای باشد که باعث ایجاد آسیب‌هایی مانند سوختی نشود؛ زیرا یکی مضرات کیسه آب گرم ایجاد التهاب در پوست‌های آسیب دیده است.

نحوه استفاده از کیسه آب گرم:

• کیسه یا کمپرس حاوی آب داغ را در یک حوله بپیچید(قرار دادن کمپرس آب داغ در حوله باعث می‌شود که دچار سوختی نشوید).
• کمپرس گرم را روی محل درد قرار دهید و بگذارید به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بماند.
• هر ۲ تا ۳ ساعت یکبار کمپرس آب داغ را در محل آسیب قرار داده و دوباره بردارید.
• در نظر داشته باشید که گرما و سرما درمانی نباید بیش از ۲۰ دقیقه به طول بینجامد.

*برای انجام سرما درمانی نیز می‌توانید با همین روش این کار را انجام دهید. ابتدا چند یخ کوچک به ابعاد ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر را برداشته و آن را داخل حوله قرار دهید. سپس یخ را به صورت دایره‌ای و آهسته به مدت حداکثر ۱۰ دقیقه روی پوست خود ماساژ دهید. دقت داشته باشید! یخ نباید مستقیماً با پوست شما تماس داشته باشد.

فواید گرم نگه داشتن کمر و ضررهای سرد نگه داشتن آن

گرم نگه داشتن کمر دارای فواید متعددی است که به بهبود وضعیت دیسک کمر کمک می‌کند. یکی از مهم‌ترین فواید گرما درمانی برای کمردرد، افزایش جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده است که باعث می‌شود مواد مغذی و اکسیژن به بافت‌های آسیب‌دیده برسند و روند بهبود تسریع شود. همچنین، گرما به شل شدن گرفتگی کمر و کاهش تنش و اسپاسم کمک می‌کند، که این امر نیز درد را کاهش داده و انعطاف‌پذیری کمر را افزایش می‌دهد. به‌علاوه، گرم نگه داشتن کمر احساس راحتی و تسکین فوری را فراهم می‌کند، که برای افراد با درد مزمن بسیار مفید است.

در مقابل، سرد نگه داشتن کمر در شرایط نامناسب می‌تواند ضررهایی به همراه داشته باشد. اگر سرما به مدت طولانی و بدون در نظر گرفتن شرایط مناسب استفاده شود، احتمال دارد منجر به کاهش بیش از حد جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده شود، که این امر روند بهبود را کند می‌کند. علاوه بر این، سرد نگه داشتن کمر ممکن است باعث افزایش سفتی و تنش عضلات شود و درد را تشدید و دامنه حرکت را محدود کند. به ویژه در شرایطی که فرد دارای درد مزمن یا اسپاسم عضلانی است، استفاده مداوم از سرما می‌تواند مشکل را بدتر کند.

در برخی شرایط خاص، مانند بعد از آسیب‌دیدگی حاد یا زمانی که التهاب شدید وجود دارد، سرد نگه داشتن کمر به صورت موقت و محدود می‌تواند مفید باشد. اما باید توجه داشت که این روش تنها برای مدت کوتاهی (۱۵ تا ۲۰ دقیقه) استفاده شود تا از بروز آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود. در شرایط مزمن یا پس از گذشت مرحله التهاب حاد، بهتر است از گرما برای بهبود وضعیت کمر استفاده شود. به همین دلیل، مهم است که قبل از استفاده از هر گونه روش درمانی، با پزشک مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که روش مورد نظر برای شرایط خاص شما مناسب است.

مهم‌ترین عوارض و مضرات کیسه آب گرم

عوارض و مضرات کیسه آب گرم بسیار محدود است. با این حال برای افراد حساس و دارای مشکلاتی مانند: حساسیت‌های پوستی و افرادی که به تازگی جراحی کرده‌اند، ضرورت دارد که با موارد منع استفاده از این روش درمانی آشنا باشند.

مهم‌ترین عوارض ناشی از گرما درمانی شامل موارد زیر است:  

• ایجاد بثورات پوستی و یا سوختگی
• کاهش فشار خون
• افزایش ضربان قلب
• افزایش تورم و التهاب

جالب است که بدانید! خطرات مرتبط با استفاده از روش گرما درمانی در فصول مختلف سال متفاوت است. به عنوان مثال، فشار خون به طور طبیعی در تابستان پایین‌تر از میزان طبیعی است، بنابراین افت فشار خون ارتواستاتیک و مشکلات قلبی ناشی از استفاده از کمپرس گرم در هوای تابستان بیشتر دیده می‌شود.

در صورت داشتن مشکلات و آسیب‌های اشاره شده، این روش درمانی را پس از تایید پزشک متخصص و در شرایط ویژه‌ انجام دهید. در این مقاله در خصوص اثراث و روش انجام گرما درمانی برای بدن صحبت کردیم.

سوالات متداول مقاله گرما درمانی برای کمر درد

۱. ایا کیسه اب گرم برای کمر درد خوب است؟

بله؛ از آنجایی که گرما درمانی سبب افزایش جریان خون و انعطاف عضلات می‌شود، استفاده از کیسه آب گرم برای کمر درد بسیار مفید است.

۲. مهم‌ترین مضرات کیسه آب گرم چیست؟

چنانچه دچار زخم و یا التهاب پوستی باشید استفاده از کمپرس آب گرم ممکن است باعث ایجاد التهاب بیشتر شود.

۳. بهترین درمان خانگی برای کاهش درد کمر چیست؟

علاوه بر استفاده از کمپرس گرم می‌توانید از ماساژ درمانی با روغن‌های طبیعی و گرم گیاهی استفاده کنید.

۴. گرما درمانی در بهبود چه آسیب‌هایی موثر است؟

گرما درمانی در بهبود آسیب‌هایی مانند: سفتی، اسپاسم‌های دردناک عضلانی و آرتریت موثر است.

۵. چه افرادی باید در هنگام گرما درمانی برای کمردرد بیشتر احتیاط کنند؟

افرادی که دچار مشکلات و بیماری‌هایی مانند: دیابت، ترومبوز ورید عمقی، درماتیت، نارسایی مزمن قلبی، بیماری عروق محیطی و اختلال شناختی شدید هستند، به دلیل تاثیر گرما در تغییر بعضی از عملکردهای بدن باید در هنگام گرما درمانی احتیاط کنند.

۶. قیمت کیسه آب گرم در داروخانه چقدر است؟

قیمت از ۵۰ هزار تومان به بالا موجود است؛ قیمت کیسه آب گرم به جنس، سایز و نوع کیسه یا کمپرس گرم بستگی دارد.