اگر شما هم از درد کمر رنج میبرید و به این فکر کردهاید که ممکن است آرتروز کمر داشته باشید، باید بدانید که این بیماری یکی از شایعترین مشکلات ستون فقرات است. آرتروز کمر به فرسایش غضروفها و مفاصل بین مهرهها منجر میشود و باعث درد مزمن، خشکی و کاهش انعطافپذیری ستون فقرات میشود؛ اما نگران نباشید! با شناخت علائم و درمانهای صحیح، میتوان علائم آرتروز را کاهش داد و از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
آرتروز کمر بیماری خطرناکی است؟
آرتروز کمر یک بیماری پیشرونده است که به مرور زمان میتواند بدتر شود. در مراحل ابتدایی، ممکن است تنها درد و سفتی خفیف ایجاد شود که با استراحت یا درمانهای ساده تسکین پیدا می کند. اما اگر درمان مناسب انجام نشود وعلائم نادیده گرفته شود، فرسایش مفاصل کمر شدت می یابد و موجب مشکلات جدیتری مانند فشار بر اعصاب و درد سیاتیک می شود؛ طوریکه فرد نتواند حرکت کند و جراحی نیاز داشته باشد.
چگونه بفهمیم دچارآرتروز شدهایم؟
اگر شما درد کمر دارید و به آرتروز کمرخود مشکوک هستید باید علائم ارتروز کمر را داشته باشید و بتوانید تفاوت این علائم را با انواع کمر درد تشخیص دهید. در زیر علائم آرتروز کمر را به شما گفته ایم.
- احساس درد مزمن در کمر (بهویژه هنگام حرکت)
- خشکی و کاهش انعطافپذیری ستون فقرات
- احساس سفتی در صبح یا بعد از استراحت طولانی
- صدا دادن مفاصل هنگام حرکت
- دردی که با فعالیت تشدید و با استراحت کاهش مییابد
- در موارد شدید، ممکن است اعصاب تحت فشار قرار بگیرند و باعث درد سیاتیک شود
تفاوت علائم آرتروز کمر با علائم انواع کمر درد چیست؟
کمر درد می تواند علت های متفاوتی داشته باشد و بسیار مهم است که خود شما در زمان دادن شرح حال خود به دکتر به موارد زیر دقت کنید.
تفاوت آرتروز کمر با فتق دیسک کمر
- اگر درد شما بهویژه با حرکت یا بلند شدن بدتر میشود، احتمالاً مربوط به آرتروز کمر است. در مقابل، در فتق دیسک، درد معمولاً به یک طرف بدن منتقل میشود (مثلاً پای چپ یا راست) و میتواند با سوزش یا بیحسی همراه باشد.
- در صورتی که شما هنگام حرکت دادن کمر خود صدای “کلیک” یا “شکستگی” میشنوید، این ممکن است به آرتروز کمر اشاره داشته باشد که ناشی از ساییده شدن غضروفها و فرسایش مفاصل است. اما در فتق دیسک کمر، صدا دادن مفاصل معمولاً وجود ندارد،
تفاوت این بیماری با اسپوندیلیت آنکیلوزان
در آرتروز کمر، سفتی بیشتر در صبح یا بعد از استراحت طولانیمدت احساس میشود. اما اگر سفتی شما در طول روز ادامه داشته باشد احتمالاً به اسپوندیلیت آنکیلوزان مرتبط است.
تفاوت آرتروز کمر با تنگی کانال نخاعی
اگر کاهش انعطافپذیری کمر شما تنها در حرکتهای ساده ای مثل خم شدن یا چرخاندن کمر است، به احتمال زیاد به آرتروز مبتلا هستید؛ در حالی که در تنگی کانال نخاعی، کاهش انعطافپذیری ممکن است با درد شدید در پاها و احساس خستگی یا ضعف هنگام حرکت همراه باشد.
تفاوت آرتروز با آرتریت روماتوئید
این دو بیماری هر دو باعث درد و مشکلات مفصلی میشوند، اما علت و علائم آنها متفاوت است. آرتروز به دلیل ساییدگی و تخریب غضروف مفصل ایجاد میشود و بیشتر در سنین بالا رخ میدهد. علائم آن شامل درد هنگام حرکت، سفتی مفصل (خصوصاً بعد از استراحت)، کاهش انعطافپذیری و صدا دادن مفاصل است. در مقابل، آرتریت یک بیماری التهابی است که میتواند در هر سنی رخ دهد و با درد مداوم، تورم، قرمزی، گرمی مفصل و خشکی طولانیمدت (خصوصاً صبحها) همراه است. آرتریت در برخی موارد میتواند علائم عمومی مانند خستگی و تب هم داشته باشد. می توانید برای درک بهتر تفاوت آرتروز با آرتریت روماتوئید مفاله تخصصی آن را بخوانید.
چرا به ارتروز کمر مبتلا می شویم؟
علت ابتلا به ارتروز هنوز به طور کامل مشخص نشده است و یک علت خاص ندارد اما به طور کلی موارد زیر می تواند از دلایل ارتروز کمر باشند.
- افزایش سن (رایجترین علت)
- اضافه وزن که باعث افزایش فشار بر مفاصل کمر میشود
- عوامل ژنتیکی
- آسیبهای قدیمی به کمر
- سبک زندگی کمتحرک و ضعف عضلات کمر
چگونه آرتروز را از روی عکس می فهمند؟ آیا قابل تشخیص است ؟
مسلما شما زمانی که درد کمر دارید؛ سعی میکنید با استراحت و کمی مراقبت، درد خود را کاهش دهید، اما زمانی که هیچ کاهش دردی احساس نمی کنید. باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک بعد از معاینه فیزیکی، از شما میخواهد که عکسبرداری با اشعه ایکس را انجام دهید. پزشک بدون عکس نمی تواند تشخیص دقیق دهد.
اگر مهرهها در عکس با اشعه ایکس به هم نزدیک شده باشند یا فضای بین آنها کاهش یافته باشد، نشانههای آرتروز کمر است. اگر عکسبرداری با اشعه ایکس نتواند تصویر دقیقی از وضعیت ستون فقرات شما بدهد، پزشک از MRI که دقیقتر از اشعه ایکس است؛ میتواند تغییرات بیشتری را در غضروفها، دیسکهای بین مهرهها و اعصاب ستون فقرات ببیند. هم چنین MRI میتواند علائم فشاری که بر اعصاب وارد میشود را نیز نشان دهد. در اصل برای تشخیص درست ابتلا به این بیماری عکس برداری الزامی است.
درمان آرتروز کمر چگونه است؟ آیا برگشت دارد؟
آرتروز کمر بیماریای است که به تدریج پیشرفت میکند و ممکن است درمان آن به تدریج سختتر و پیچیدهتر شود. در هر سطحی از بیماری روشهای متفاوتی وجود دارد به طور کلی درهر مرحله از درمان ارتروز کمر هدف اصلی این است که علائم کاهش یابد، کیفیت زندگی بهبود یابد و از پیشرفت بیشتر بیماری جلوگیری شود.
🟩آرتروز کمر در مراحل اولیه
در این مرحله درد کمر شما بهطور موقت و در نتیجه فعالیتهای بدنی یا پس از استراحت طولانیمدت ظاهر شود. این درد معمولاً خفیف است و میتوانید با روشهای ساده آن را کنترل کنید.
- استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs):
- ایبوپروفن (Ibuprofen): کاهش التهاب و درد
- ناپروکسن (Naproxen): کاهش درد و التهاب مفاصل
- پاراستامول (Paracetamol): تسکین دردهای خفیف بدون التهاب
- کمربند طبی: کاهش فشار و حمایت از مهرهها
- فیزیوتراپی: تمرینات کششی و تقویتی برای افزایش انعطافپذیری و تقویت عضلات کمر
- گرما و سرما درمانی: کمپرس گرم یا سرد برای کاهش درد
- استراحت و تغییر فعالیتها: کاهش فعالیتهای فشارآور روی کم
🟩آرتروز کمر در مراحل میانه
در مرحله میانی ممکن است درد شما کمی شدیدتر شده باشد و در انجام برخی فعالیتها دچار مشکل شوید. شما به درمانهای بیشتری برای کنترل درد و کاهش التهاب نیاز دارید.
- داروهای ضدالتهابی قوی مانند دیکلوفناک
- تزریقات استروئید: اگر داروهای خوراکی مؤثر نباشند، تزریق استروئید میتواند کمک کند.
- ادامه فیزیوتراپی
🟩آرتروز کمر در مراحل پیشرفته
در این مرحله، درد شما بسیار شدید شده و فعالیتهای روزانهتان تحت تأثیر قرار گیرد. شما به درمانهای پیشرفتهتری نیاز خواهید داشت تا درد را کاهش دهید و از آسیب بیشتر به ستون فقرات جلوگیری کنید.
- مسکنهای خیلی قوی مثل مورفین برای کنترل درد شدید (مصرف تحت نظر پزشک)
- کپسولهای استروئیدی خوراکی: برای کاهش التهاب در نواحی آسیبدیده
- جراحی: در صورتی که علائم به درمانهای دیگر پاسخ ندهند، جراحیهایی مانند تعویض دیسک یا فیوژن ستون فقرات ممکن است پیشنهاد شود.
- تزریقات اوزون یا پلاسمای غنی از پلاکت برای کاهش التهاب و تسکین درد
مقایسه روش های جراحی آرتروز کمر برای درمان
وقتی دیسک دچار آرتروز میشود، بهمرور زمان ارتفاع آن کاهش مییابد، خاصیت انعطافپذیری خود را از دست میدهد و ترکهایی در آن ایجاد میشود. در این شرایط، بسته به شدت آسیب، روشهای مختلفی برای درمان به کار میروند. اگر آسیب شدید باشد، تعویض دیسک انجام میشود که در آن دیسک آسیبدیده با یک دیسک مصنوعی جایگزین شده اما حرکت طبیعی ستون فقرات حفظ میشود. در مقابل، جراحی فیوژن ارتروز یا جوش دادن مهرهها زمانی انجام میشود که ستون فقرات ناپایدار باشد و نیاز به ثبات بیشتری داشته باشد، ولی در این روش بر خلاف تعویض دیسک انعطاف مفصل کاهش پیدا می کند. اگر مشکل بیمار در مراحل اولیه باشد، روشهای کمتهاجمی مانند تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یا اوزونتراپی برای کاهش درد و التهاب نیز می توان استفاده کرد. PRP همان پلاکتهای تغلیظ شده خون بیمار، که باعث تحریک بازسازی بافت، افزایش تولید کلاژن و کاهش التهاب میشود.
پیاده روی و آرتروز؛ ساده ترین راه برای پیشگیری از ابتلا به آرتروز
پیادهروی یکی از سادهترین، ارزانترین و کمخطرترین ورزشها برای افرادی است که به آرتروز کمر مبتلا هستند. این ورزش به تقویت عضلات اطراف ستون فقرات کمک کرده و فشار کمتری به مفاصل کمر وارد میکند. با رعایت نکات خاص میتوانید از پیادهروی برای کاهش درد و بهبود وضعیت کمر خود بهرهمند شوید.
🟥نکات مهم برای پیادهروی در آرتروز کمر
- شروع تدریجی: از مدت زمان کوتاه و سرعت کم شروع کنید.
- انتخاب سطح مناسب: پیادهروی در سطوح نرم مانند پارکها.
- استفاده از کفش مناسب
- تمرکز بر حالت بدن: کمر صاف و جلوگیری از خم شدن زیاد.
- استراحتهای منظم: استراحت در صورت خستگی یا درد.
- درجه حرارت مناسب: گرم کردن بدن در هوای سرد و مصرف آب کافی در هوای گرم.
- تنظیم سرعت: سرعت متناسب با توان جسمانی.
- گامهای کوچکتر بردارید: کاهش فشار بر کمر.
علاوه بر پیادهروی، ورزشهای دیگری هم وجود دارند که به تقویت عضلات کمر و بهبود وضعیت مفاصل کمک میکنند.
لیست ورزش های مناسب برای آرتروز کمر
- تمرینات کششی
- شنا
- یوگا و پیلاتس
- تمرینات تقویتی برای کمر
مصرف مکمل؛ بهترین راه برای پیشگیری از آرتروز
اگر میخواهید از آرتروز پیشگیری کنید و یا علائم آن را کاهش دهید، روشهای مختلفی وجود دارد که میتواند کمککننده باشد. یکی از این روشها، استفاده از بهترین ویتامین ها است که میتوانند به تقویت غضروفها، کاهش التهاب و حمایت از مفاصل شما کمک کنند
برای پیشگیری از آرتروز و کاهش علائم آن، مصرف برخی از مکملها میتواند کمککننده باشد. این مکملها معمولاً به تقویت غضروفها، کاهش التهاب و محافظت از مفاصل کمک میکنند.
- گلوکوزامین: کمک به ترمیم غضروفها، افزایش انعطافپذیری مفاصل و کاهش درد و التهاب مفا
- کندرویتین: کاهش درد مفاصل، حفظ ساختار غضروفها و جلوگیری از تخریب آنها
- اسیدهای چرب امگا-۳: کاهش التهاب مفاصل، کاهش درد و پیشگیری از تخریب مفاصل
- کلاژن: تقویت غضروفها و مفاصل، کاهش درد و بهبود تحرک مفاصل
- ویتامین D: تقویت استخوانها، کاهش التهاب و بهبود عملکرد مفاصل
- زینک: تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش التهاب و حمایت از سلامت مفاصل
- ویتامین C: افزایش تولید کلاژن، تقویت غضروفها و جلوگیری از تخریب مفاصل
چه کسانی بیشتر در معرض آرتروز ستون فقرات قرار دارند؟
هر کسی ممکن است دچار آرتروز کمر و ستون فقرات شود و برای این بیماری سن خاصی وجود ندارد. اما در صورتی که هر یک از موارد زیر هستید، احتمال بیشتری وجود دارد که به آرتروز ستون فقرات دچار شوید.
- این عارضه در سنین بالاتر بیشتر مشاهده میگردد.
- کم تحرکی و وجود ماهیچهها
- عضلات ضعیف کمری
- وجود وزن بالا
- بلند کردن غیر اصولی اجسام از زمین
- افرادی که بیشتر در معرض استرس و اضطراب هستند.
- کشیدن سیگار به دلیل کاهش جریان خون به ستون فقرات خطر پوکی استخوان را افزایش دهد.
آیا آرتروز ستون فقرات و آرتروز زانو با هم مرتبط هستند؟
افرادی که آرتروز ستون فقرات دارند، ممکن است دچار آرتروز زانو نیز شوند، زیرا افزایش سن، بیماریهای مفصلی و عوامل ژنتیکی میتوانند بهطور همزمان بر هر دو ناحیه تأثیر بگذارند علاوه بر این تغییر در نحوه راه رفتن به دلیل درد ستون فقرات میتواند فشار بیشتری به زانوها وارد کند و باعث فرسایش مفصل زانو شود.
۱. آرتروز کمر چیست؟
التهاب مفاصل فاست در ستون فقرات یا مفاصل ساکروایلیاک بین ستون فقرات و لگن است
۲. آیا درمان قطعی آرتروز کمر وجود دارد؟
درمان قطعی برای آرتروز کمر وجود ندارند و با راهکارهای درمانی تنها میتوان از پیشرفت آسیب، شدت علائم و درد بیمار کم کرد.
۳. آرتروز کمر و پیاده روی چه ارتباطی با هم دارند؟
آرتروز ستون فقرات بیماری فعالی است که با گذشت زمان شدیدتر میشود و همین موضوع باعث کاهش فعالیت بیمار خواهد شد. به همین دلیل به بیماران مبتلا به آرتروز کمر یا زانو پیشنهاد میشود که پیاده روی روزانه را در برنامههای خود قرار دهند.