به طور کلی، هر گونه برجستگی‌های استخوانی مانند استخوان اضافه در زیر زانو یا در اطراف مفاصل، خار استخوانی یا استئوفیت بوده که به دلایل مختلفی مانند ضربه، التهاب تاندون و غیره صورت می‌گیرد. در برخی موارد، این خار‌ها دردی نداشته و افراد، توانایی انجام فعالیت‌های روزمره خود را دارند. هر چند، در برخی موارد نیز، وجود این استخوان اضافه در مفاصل، علاوه بر درد، موجب محدودیت حرکت و عملکرد در افراد مبتلا خواهد شد.

این خار‌ها در مناطق مختلفی از بدن، مانند ستون فقرات، لگن، دست‌ها، ‌شانه و زانو به وجود می‌آیند. در این مطلب، شما را با مفهوم خار استخوان یا استئوفیت در زیر زانو، روش‌های تشخیص و درمان و بسیاری موارد دیگر آشنا می‌کنیم. برای اطلاعات بیشتر در مورد جزییات این بیماری، می‌توانید به سایت فروشگاه فست طب مراجعه نمایید.

خار استخوانی یا استئوفیت چیست؟

همان طور که گفته شد، خار‌های استخوانی همان برجستگی‌های صاف و سخت استخوانی هستند، که به دلیل افزایش سن و رشد استخوان اضافی در بدن به وجود خواهند آمد. هر چند این خار‌ها، در حالت طبیعی موجب درد نخواهند شد. اما در شرایطی که به عصب، عضله یا استخوان مجاور فشار آورده و ساییده شوند، موجب بروز درد‌های شدید در افراد می‌گردد. این خار‌ها اغلب در مفاصلی که محل اتصال تعدادی استخوان هستند، به وجود می‌آیند.

استخوان اضافه در زیر زانو، موجب ایجاد درد و محدودیت تحرک مفصل شده و انجام فعالیت‌هایی مانند راه رفتن، چمباتمه زدن، خم شدن و بالا یا پایین رفتن از پله‌ها را دچار مشکل خواهد کرد. خار‌های استخوانی یا همان استئوفیت‌ها، اغلب در افراد مبتلا به آرتروز زانو ایجاد شده و موجب تجزیه غضروف‌ها نیز خواهد شد.

نحوه ایجاد و رشد استخوان اضافی در بدن

عدم وجود غضروف کافی در اطراف مفصل زانو، موجب کشیده شدن استخوان‌های زانو و تحریک و التهاب آن‌ها خواهد شد. دلیل این امر، افزایش فشار و اصطکاک مفصل در زمان حرکت و تحمل وزن توسط پا‌ها است. در این شرایط، سلول‌های استخوانی برای محافظت از مفاصل، استخوان‌های بیشتری تولید کرده که این استخوان اضافی پا، موجب افزایش فشار در این ناحیه خواهد شد. در نتیجه، خار‌های استخوانی یا استخوان اضافه در زیر زانو تولید شده، که ظاهر مفاصل را تغییر داده و با ایجاد محدودیت حرکت، عملکرد فرد را مختل خواهند کرد.

علائم استخوان اضافه در زیر زانو

همان طور که گفته شد، در شرایطی که استئوفیت‌ها یا همان خار‌های استخوانی، به اعصاب و مفاصل مجاور فشار وارد کنند، موجب ایجاد محدودیت در حرکت می‌شوند. در برخی موارد، که این خار‌ها به استخوان یا بافت‌های دیگر مالیده شده و ساییده شوند، علائمی را ایجاد خواهند کرد که شامل موارد زیر می‌باشد:

• سطوح برجسته یا نا هموار
• بی حس شدن زانو و ضعف
• درد در نزدیکی زانو
• کاهش دامنه حرکتی مفصل
• سفتی یا سختی
• تاندونیت

علل ایجاد استخوان اضافه در بالای زانو یا زیر آن

یکی از شایع‌ترین علل از بین رفتن غضروف در مفصل زانو، که منجر به ایجاد استخوان اضافه در زیر زانو خواهد شد، آرتروز زانو است که به عنوان مثال، تنها در آمریکا، حدود ۴۵ درصد افراد را درگیر کرده است. از علت‌های دیگر، می‌توان به آسیب‌های زانو اشاره کرد. مواردی مانند پارگی رباط صلیبی، پارگی مینیسک، در رفتگی کشکک و غیره، از جمله عوامل از دست رفتن غضروف در مفصل زانو و ایجاد خار استخوانی است. تمامی ورزشکاران، افراد نظامی و صاحبان مشاغل سخت، به دلیل استفاده بیش از حد از مفاصل، در معرض خطر ابتلا به آرتروز زانو و در نهایت خار استخوانی خواهند بود.

تشخیص استخوان اضافه در زیر زانو

به طور کلی، نحوه تشخیص خار استخوانی یا استئوفیت، با اشعه ایکس بوده که به پزشک کمک خواهد کرد، رشد استخوان اضافه در بالای زانو یا اطراف آن را به وضوح مشاهده کند. علاوه بر این، پزشک برای تشخیص، اقدام به معاینه فیزیکی از زانو برای بررسی دامنه حرکتی کرده و سؤالاتی را در مورد سابقه پزشکی و علائم این عارضه از فرد می‌پرسد. در برخی موارد، پزشک به منظور بررسی هر گونه آسیب به رباط و تاندون، درخواست سی تی اسکن یا‌ام آر آی را خواهد داد. لازم است بدانید، تشخیص زود هنگام آرتروز زانو و در نتیجه خار استخوان در افراد، به منظور مدیریت علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری و آسیب بیشتر به غضروف و مفصل، بسیار مهم و ضروری است.

چطور استخوانی اضافی پا را درمان می‌کنند؟

همان طور که گفته شد، در برخی موارد، خار استخوان یا استئوفیت هیچ علائمی نداشته و بسیاری از افراد تا قبل از انجام تصویر‌برداری با اشعه ایکس، از آن بی‌اطلاع هستند. در این موارد، نیاز به درمان خاصی نیز برای خار استخوان نخواهد بود. اما در شرایطی که استخوان اضافه در زیر زانو، موجب بروز درد، التهاب، تورم، سفتی و کاهش دامنه حرکتی در افراد شود، نیاز به روش‌های خاصی از درمان برای افراد مبتلا خواهد بود. در ادامه، هر کدام از روش‌های درمانی را بررسی خواهیم کرد:

درمان دارویی برای رفع استخوان اضافی در بالای زانو

در این روش، از کورتون (Corticosteroids) برای درمان و بهبود درد و التهاب ناشی از خار استخوان استفاده می‌شود. کورتون، نوعی داروی ضد التهابی است که تزریق آن، یکی از رایج‌ترین نوع تزریق برای درمان انواع درد‌های زانو است. این تزریق‌ها با بی‌حسی انجام شده و فرد در حین انجام عمل، هوشیار است. اثر‌گذاری کورتون دو تا سه روز پس از تزریق بوده و استفاده از آن به منظور کاهش درد و علائم، بین ۶ هفته تا ۶ ماه پس از عمل خواهد بود. لازم است بدانید، افراد به طور معمول، مجاز به دریافت بیش از ۲ یا ۳ بار تزریق کورتون در طی یک سال نخواهند بود.

دارو‌های دیگری مانند استأمینوفن (Acetaminophen)، ایبوپروفن (ibuprofen)، ناپروکسن سدیم(Naproxen)  و غیره نیز، در کاهش درد و التهابات زانو بسیار مؤثر خواهند بود. هم چنین، استفاده از کرم و پماد‌های بدون نسخه به صورت موضعی روی زانو، موجب کاهش سیگنال‌های درد ارسال شده در مسیر عصب شده و درد را تسکین خواهند داد. این دارو‌های مسکن موضعی، برای افرادی که به هر دلیل قادر به استفاده و مصرف دارو‌های دهانی نیستند، بسیار مناسب خواهد بود.

فیزیوتراپی برای توقف رشد استخوان اضافی در بدن

یکی دیگر از روش‌های درمانی برای بهبود درد و التهاب ناشی از خار استخوان، انجام تمرینات فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی نقش بسیار مهمی در کاهش علائم خار استخوان و کاهش سرعت روند از بین رفتن غضروف زانو دارد. متخصصین فیزیوتراپی، برای قرار‌گیری مناسب زانو و لگن، مواردی مانند قدرت عضلات، دامنه حرکتی، الگو‌های حرکتی و غیره را بررسی و ارزیابی کرده و برنامه مراقبتی کاملی را برای رفع هر گونه محدودیت فرد ارائه خواهند داد. از آن جایی که عضلات زانو، موجب حمایت از مفصل زانو شده و در صورت ضعیف شدن، استخوان‌های مفصل زانو نیز در معرض خطر خار استخوان قرار خواهد گرفت، تقویت عضلات زانو و لگن با انجام تمرینات فیزیوتراپی، منجر به کاهش فشار از مفصل زانو و تحمل وزن بدن شده و فشار کمتری به سطح مفصل وارد خواهد کرد.

استفاده از دستگاه‌های فیزیوتراپی خانگی به روند درمان و تسکین درد زانو و استخوان اضافی کمک خواهد کرد. یکی از بهترین زانوبندهای خارجی و وارداتی کشور که محصول آلمان است، زانوبند زاپیامکس- zapiamax است که به تکنولوژی uic (اولتراسوند، اینفرارد و کلاک پلاس) مجهز شده است. استفاده از زاپیامکس منجر به کاهش درد، رفع اسپاسم عضلانی و بهبود گردش خون خواهد شد. برای اطلاعات بیشتر در مورد قیمت زانوبند زاپیامکس به فروشگاه فست طب مراجعه کنید.

مانیپولاسیون برای از بین بردن استخوان اضافی پا

یکی دیگر از روش‌های درمانی در عارضه خار استخوان انجام‌ مانیپولاسیون (manipulation)  است.ُ که به منظور ایجاد تغییرات در ستون فقرات و در نتیجه کاهش تحریکات عصبی و بهبود عملکرد افراد از این روش استفاده می‌شود. از آن جایی که وجود الگو‌های حرکتی غیر طبیعی در ستون فقرات و پارگی دیسک موجب بروز درد و التهاب مفصل ناشی از خار استخوان و تنگی کانال نخاع می‌شود انجام مانیپولاسیون ستون فقرات درصد بروز این درد‌ها را بسیار کاهش خواهد داد. نکته مهم در این روش انجام مطالعات دقیق پزشکی در مورد سابقه افراد بوده که درست یا نادرست بودن استفاده از این روش درمانی را مشخص می‌کند.

جراحی آرتروسکوپی برای استخوان اضافه در زیر زانو

برای درمان استخوان اضافه در زیر زانو، انجام عمل جراحی آرتروسکوپی زانو بسیار رایج است. از این روش برای برداشتن خار استخوان و ترمیم غضروف آسیب دیده در ناحیه زانو استفاده می‌شود.

در این روش، جراح از آرتروسکوپ برای مشاهده داخل مفصل زانو استفاده کرده که ابزاری شبیه به مداد و دارای دوربین و نور است. استفاده از این ابزار، به جراح کمک می‌کند تا بدون ایجاد هر گونه برشی در قسمت خارجی زانو، داخل مفصل را بررسی کند. به همین دلیل، مفصل کمتر در محیط خارجی قرار گرفته و احتمال ایجاد عفونت بسیار کم خواهد بود. هم چنین، در آرتروسکوپی با کاهش اندازه برش‌های جراحی و در نتیجه اسکار، زیبایی مفصل زانو نیز حفظ خواهد شد. علاوه بر این موارد، به دلیل برش‌های کوچک‌تر در آرتروسکوپی زانو، از آسیب دیدن ساختار‌های اطراف مفصل زانو مانند پوست، ماهیچه، تاندون‌ها، رباط‌ها و غیره نیز جلوگیری خواهد شد.

نکات مهم در کنترل درد خار استخوان

همان طور که گفته شد، در بسیاری موارد، درد‌های ناشی از خار استخوان یا استخوان اضافه روی زانو بسیار شدید و نا‌امید‌کننده است، اما افراد می‌توانند با استفاده از راهکار‌ها و انجام مراقبت‌های مختلفی، موجب کاهش درد و التهاب زانو شده و از بد‌تر شدن آسیب استخوان و غضروف جلوگیری کنند. این نکات، شامل موارد زیر می‌باشد:

• داشتن ۷ تا ۸ ساعت خواب در طول شب
• داشتن رژیم غذایی سالم
• حفظ وزن سالم و بدون چربی از راه ورزش و رژیم غذایی
• هیدراته بودن بدن
• داشتن نگرش مثبت و مدیریت استرس
• ارتباط با دیگران برای داشتن حمایت اجتماعی
• استراحت دادن به مفاصل برای کاهش درد و التهاب
• کاهش فعالیت‌های پر فشار به زانو مانند دویدن و پریدن

سؤالات متداول در مورد استخوان اضافی در زیر زانو

۱. مدت زمان بهبودی پس از جراحی آرتروسکوپی چقدر است؟

به طور کلی، زمان بهبودی در افراد مختلف، به شدت و ضعف عارضه استخوان اضافه در زیر زانو بستگی دارد. در اغلب موارد، افراد پس از چند هفته، قادر به انجام فعالیت‌های روزمره خود هستند.

۲. شروع فیزیوتراپی پس از جراحی آرتروسکوپی از چه زمانی است؟

شروع فیزیوتراپی به نوع و شدت جراحی و هم چنین روند بهبودی بیمار بستگی دارد. به طور کلی، فیزیوتراپی پس از جراحی، در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اولیه آغاز می‌شود.

۳. آیا خار استخوان تیز بوده و با فشار دادن تولید درد می‌کند؟

خیر، برخلاف نام این عارضه، خار استخوان معمولا گرد و صاف بوده و با فشار دادن، درد ایجاد نخواهد شد.