آیا می‌دانید مهم‌ترین علت درد زیر زانو سمت چپ چیست؟ آیا می‌دانید چرا در حین راه رفتن زانوی شما دچار سوزش شدید می‌شود؟ زانو درد علاوه بر اینکه با درجات مختلفی ایجاد می‌شود؛ ممکن است قسمت‌های خاصی از زانو را بیشتر درگیر کند. متاسفانه حتی زانو درد جزئی نیز ممکن است در روند عادی زندگی شما اختلال ایجاد کرده و سبب ناتوانی موقت و یا حتی طولانی مدت شما شود. به طور کلی زانو یک مفصل لولا سینوویال است که به سمت جلو یا عقب حرکت می‌کند. این اندام با قسمت‌ها و بافت‌های مختلفی از بدن در ارتباط است. به همین دلیل هرگونه آسیب به قسمت‌های مختلف سبب درد در بخش مشخصی از زانو می‌شود.

درد زانو ممکن است ناشی از گرفتگی یا تحریک پذیری در هر یک از ساختارهای استخوان، غضروف، عضلات، تاندون، رباط، مایع سینوویال و اعصاب باشد. متداول‌ترین علل درد سمت چپ زانو ممکن است شامل: نقرص، عفونت، تاندونیت، التهاب تاندون، استئوآرتریت و حتی چاقی باشد. برای پاسخ دقیق‌تر به سوال شما در این سری از مقالات فست طب قصد داریم در خصوص علل درد زانو سمت چپ صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

علت درد زیر زانو سمت چپ چیست و با چه علائمی همراه است؟

یکی از مشکلاتی که تعداد زیادی از افراد دارای زانو درد از آن شکایت می‌کنند، درد عضلات زانو است. این درد در قسمت زیر کلاهک زانو، در سمت داخلی، خارجی زانو و یا در زیر ساق پا احساس می‌شود. درد زانو سمت چپ اغلب به دلیل استفاده بیش از حد و بلند کردن اجسام سنگین ایجاد شده و منجر به التهاب و فشار زیاد می‌شود.

درد زیر زانو سمت چپ اغلب با علائمی مانند: بی‌ثباتی، درد شدید، کاهش تعادل، سفتی عضلات، تورم، قفل شدن و محدودیت‌های حرکتی مانند دشواری در بالا و پایین رفتن از پله‌ها همراه است. متداول‌ترین روش‌های درمانی درد زیر زانو اغلب شامل: ورزش اصلاحی، استفاده از زانوبند زاپیامکس، ماساژ درمانی، فیزیوتراپی و در برخی از موارد تزریق هیالورونیک اسید و جراحی است. اگر علاوه بر زانو درد دارای تورم و قرمزی نیز هستید؛ باید با پزشک متخصص ارتوپد صحبت کنید. در اغلب موارد پزشکان خرید زاپیامکس را به شما توصیه می‌کنند.

سایر علل اصلی درد زیر زانو سمت چپ شامل موارد زیر است:

۱. آسیب‌های بافت نرم؛ شایع‌ترین علت درد پشت زانو یا زیر آن

آسیب به بافت‌های نرم عضلات زانو شایع‌ترین علل درد زانو راست یا چپ هستند. معمولاً این درد شدید زمانی ایجاد می‌شود که غضروف پوشاننده مفصل زانو آسیب دیده و یا دچار التهاب شود. در این شرایط پزشکان توصیه می‌کنند، بیماران از تمرینات اصلاحی ورزشی و فیزیوتراپی استفاده کنند.

۲. پارگی غضروف زانو؛ یکی از علل درد زانو شدید

یکی دیگر از علل شایع درد زیر زانو سمت چپ، نازک شدن و یا پارگی غضروف زانو است. سطح تمام استخوان‌های زانو با یک لایه غضروف ضخیم پوشانده شده است که در حین راه رفتن مانع از اصطکاک میان استخوان‌ها می‌شود. غضروف زانو همچنین به عنوان ضربه گیر عمل کرده و نیروهای وارد بر زانو را کاهش می‌دهد. اگر این غضروف آسیب ببیند، استخوان‌ها به یکدیگر کشیده شده و زانو دچار درد شدید می‌شود.  زمانی که غضروف در  محل مفصل زیر زانو آسیب می‌بینید، موجب درد شدید خنجر مانند شده و زانو به اصلاح قفل می‌شود. در این شرایط شما نمی‌توانید به راحتی پای خود را حرکت دهید. معمولاً پس از چند ثانیه تکان دادن زانو به اطراف، درد کاهش پیدا کرده و زانو مجددا آزادانه حرکت می‌کند.

۳. ازگودشلاتر؛ مهم‌ترین علت درد زیر زانو نوجوانان

شایع‌ترین علت درد زیر زانو در نوجوانان و جوانان در حال رشد، ابتلا به بیماری ازگود شلاتر Osgood Schlatters (OSD) است. این بیماری در بیشتر موارد به علت نوعی جهش رشد در استخوان ایجاد می‌شود. این جمله بدین معناست که استخوان‌ها سریع‌تر و بیشتر از میزان طبیعی خود رشد می‌کنند.

مهم‌ترین علامت بروز این آسیب سخت شدن عضلات چهارگانه استخوان و کشش بیش از حد تاندون به سمت کشکک زانو است. در بیماری ازگود شلاتر کشش زیاد تاندون، آن را از طرف دیگر به استخوان ساق پا در ناحیه توبروزیته تیبیا می‌کشد. این عارضه سبب التهاب و تحریک غده تیبیا شده و در نهایت با علائمی مانند: ایجاد ترک‌های کوچک در استخوان و یا تشکیل خار استخوان همراه خواهد بود.

بیماری Osgood Schlatters همچنین باعث بروز حساسیت و درد زیر زانو می‌شود. این تحریک پذیری با انجام فعالیت‌هایی مانند: بلند کردن زانو و پرش تشدید می‌گردد. در صورت عدم درمان به موقع به مرور زمان یک توده استخوانی سخت در قسمت جلوی ساق پا (حدود ۲ سانتی متر زیر کاسه زانو) تشکیل می‌شود. Osgood Schlatters معمولاً فقط یک زانو را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما در بعضی از مواقع ممکن است هر دو رانو تحت تأثیر قرار گیرند.

۴. بورسیت زانو؛ علت تیز کشیدن عضلات و درد پشت زانو بعد از ورزش

بورسیت زانو یکی دیگر از دلایل درد شدید زانو است. این عارضه بیشتر زیر زانو را درگیر می‌کند. در اطراف زانو کیسه‌های پر از مایع مختلفی وجود دارد که به بورس زانو معروف هستند. این کیسه‌ها میان بافت‌های نرم و استخوان‌ها قرار می‌گیرد تا اصطکاک و فشار وارده بر ساختارهای زانو را کاهش دهند. التهاب کیسه بورسیت زانو با درد شدیدی همراه است. به طور کلی علاوه بر بررسی های تصویر برداری، محل درد نشان مشخص می‌کند که کدام کیسه بورسیت تحت تاثیر قرار گرفته است.

انواع بورسیت زانو شامل موارد زیر است:

• بورسیت جلوی زانو: بورسیت جلو زانو درست در زیر کلاهک یا کششک زانو قرار دارد. به بورسیت، بورسی خدمتکار نیز گفته می‌شود. چنانچه درد زانو چپ شما در قسمت جلویی بود احتمالا ناشی از اسیب به این بافت است.
• بورسیت پشت زانو: به احتمال زیاد ناشی از آسیب به کیست بیکرز است..
• بورسیت سمت زیر زانو: بورسیت پس از بافت آنسرین است و معمولاً سبب درد در قسمت داخلی و زیرین زانو می‌شود.
• بورسیت قسمت بیرونی زانو: بورسیت ایلیوتیبیال بوده و باعث درد در قسمت بیرونی زانو می‌شود. این آسیب بیشتر در دوندگان دیده می‌شود.

۵. سایش و پارگی مفاصل، علت درد زیر زانو سمت چپ

درد شدید زانو ممکن است به دلیل ساییدگی و پارگی داخل مفصل باشد. آسیب به غضروف از طریق سایش و پارگی که سبب نازک شدن و ساییدگی استخوان شده، می‌تواند منجر به تشکیل خارهای زانو با نام استئوفیت‌ها (توده‌های کوچک استخوانی) شود. استئوفیت فضای بین استخوان‌ها را از طریق از بین بردن بافت غضروف کاهش می‌دهند. بدون غضروف سالم، استخوان‌ها در حین راه رفتن به یکدیگر ساییده می‌شوند. در صورت عدم درمان، پارگی مفصل منجر به بروز عارضه خطرناک آرتریت یا التهاب شدید مفصل می‌گردد.

زمانی که راه می‌روید، اصطکاک و فشار بر روی استئوفیت‌ها منجر به درد و تورم شدید زانو می‌شود. متاسفانه اضافه وزن یکی از عوامل مهم دیگر تشدید کننده درد و عوارض ناشی از پارگی مفصل است. برای کاهش موقت درد بالای زانو یا اطراف آن می‌توانید در حالی که روی صندلی نشسته‌اید زانوهای خود را به موقعیت‌های مختلف حرکت دهید تا فشار روی استئوفیت کاهش پیدا کرده و درد شدید زانو موقتا از بین برود. تغییر جهت ملایم پا و ماساژ عضلات برای آسیب‌های دیگری مانند گرفتگی رگ پشت زانو راست (زانوی غالب بسیاری از ورزشکاران) نیز موثر است.

بیمارانی که دچار سایش جزئی زانو هستند اغلب در حین راه رفتن دچار درد نمی‌شود؛ اما زمانی که فشار اضافی به مفصل زانو وارد می‌شود مانند: هنگام خم شدن، چرخیدن، دویدن یا بالا و پایین رفتن از پله‌ها، درد شدیدی را در زانوهای خود (متناسب با زانوی آسیب دیده) احساس می‌کنند. اگر درد زانو پس از بالا رفتن از پله بدتر شود، معمولاً نشان دهنده آسیب در مفصل تیبیوفمورال است. چنانچه درد زانو هنگام پایین آمدن از پله‌ها بدتر شود، به احتمال زیاد کشکک زانو آسیب دیده است.

۶. سندرم پلیکا؛ علت مهم تحریک و التهاب زیر زانو

یکی دیگر از علل احتمالی درد زیر زانو که بیشتر موارد به درستی تشخیص داده نمی‌شود، سندرم پلیکا است. مهم‌ترین علت بروز سندرم پلیکا، تحریک و التهاب در قسمت چین‌خوردگی غشای سینوویال کپسول مفصلی زانو است. سندرم اینفراپتلار پلیکا باعث بروز علائمی مانند: درد مبهم و دردناک در قسمت زیر زانو می‌شود. این درد در هنگام شب و یا زمان خم شدن و صاف کردن پا تشدید می‌گردد. علاوه بر این بالا و پایین رفتن از پله‌ها یا خم شدن نیز برای بیماران با چالش همراه خواهد بود. سایر علائم سندروم پلیکا شامل: احساس بی ثباتی، کاهش تعادل، گرفتگی و قفل شدن زانو است.

علائم سندرم پلیکا زمانی که چین‌خوردگی غشای سینوویال کپسول مفصلی زانو در حین ورزش تحریک می‌شود، بیشتر خود را نشان می‌دهد. بنابراین از انجام فعالیت‌هایی مانند: دویدن و دوچرخه سواری و بدنسازی خودداری کنید. علاوه بر این ضعف عضلانی نیز دردها و ناتوانی‌های ناشی از سندروم پلیکا را افزایش می‌دهد.

۷. شکستگی زانو؛ درد شدید و ناتوان کننده در زانو

اگر درد زانو سمت چپ یا راست شما بسیار شدید و بی امان بود ، ممکن است نشان دهنده  شکستگی در یکی از استخوان‌ها باشد. اغلب پس از شکستگی استخوان، تورم قابل توجهی ایجاد شده و ممکن است فرد به دلیل درد شدید قادر به ایستادن نباشد. هر تغییر جهتی در زانو، هرچند جزئی، ممکن است باعث ایجاد درد شدید و غیر قابل تحمل در زانو شود، زیرا قطعات شکسته شده استخوان روی یکدیگر ساییده می‌شوند. شکستن استخوان‌های زانو به نیروی زیادی نیاز داشته و صدای نسبتا واضحی دارد؛ بلافاصله پس از شکستگی استخوان متوجه ایجاد یک آسیب شدید در زانوهای خود خواهید شد.

شکستگی ممکن است در استخوان درشت نی یا استخوان ران باشد. اگر رو به قسمت جلوی زانو افتاده‌اید، ممکن است شکستگی ناشی از آسیب به استخوان کشکک باشد. از آنجایی که افزایش جریان خون و گرم بودن بدن سبب کاهش قابل توجه درد می‌شود؛ ورزشکاران توجه داشته باشند که ممکن است دیرتر از سایرین متوجه این گونه آسیب‌های شدید شوند. بنابراین شاید یکی از علل مهم دردهایی مانند درد پشت زانو بعد از ورزش، اسپاسم و تورم شدید ناشی از شکستگی یکی از استخوان‌های زانو باشد.

۸. تاندونیت کشکک؛ عامل درد زیر زانو سمت چپ یا راست

تاندونیت کشکک (Patellar Tendonitis) یا زانوی جامپر در بین ورزشکاران زیاد دیده می‌شود. مهمترین علت ایجاد زانوی جامپر انجام فعالیت‌های تکراری مانند لگد زدن و پیردن است. این آسیب منجر به التهاب یا تخریب کشکک زانو، درست زیر کاسه آن خواهد شد. به همین علت درد تاندونیت کشکک به قسمت زیرین زانو می‌زند. در این حالت فعالیت‌هایی مانند دویدن، پریدن و چمباتمه زدن باعث افزایش درد و ناراحتی بیمار خواهد شد.

در مواردی که تاندونیت کشکک زانو تداوم داشته باشد، باعث ضخیم شدن تاندون خواهد شد. در این حالت بیمار در صبح‌ها و بعد از فعالیت احساس سفتی می‌کند.

۹. سندرم درد پاتلوفمورال؛ علت تحریک و درد زیاد زانو

Patellofemoral Pain Syndrome یا سندرم درد پاتلوفمورال یکی دیگر از دلایل احتمالی درد قسمت زیرین و اطراف کاسه زانو است. سندرم درد پاتلوفمورال به سندرم درد کشکک رانی یا Runner’s Knee نیز معروف است. این سندرم زمانی ایجاد می‌شود که استرس بیش از حد و مکرر بر روی لایه ضخیم غضروفی که پشت کلاهک زانو را می‌پوشاند؛ وجود داشته باشد.

این سندروم سبب ایجاد درد شدید و گرفتگی متعدد در قسمت زیر زانو شده و با فعالیت‌های سنگین و طولانی مدت تشدید می‌شود. دویدن طولانی مدت، پایین آمدن از پله‎ها و یا نشستن طولانی مدت جزء علل مهم درد شدید در این بیماران می‌شود. به همین دلیل سندرم درد پاتلوفمورال بیشتر کارمندان اداری را تحت تأثیر قرار می‌‌دهد.

به طور کلی هر آنچه که بر نحوه حرکت کشکک زانو به سمت بالا و پایین تأثیر بگذارد، ممکن است منجر به درد زیر زانو ناشی از سندرم درد کشکک رانی شود. مهم‌ترین علل این سندروم شامل: ضعف، سفت شدن عضلات و بیومکانیک غیر طبیعی زانو می‌شود. این بیماران اغلب دارای مشکلات دیگری مانند: صافی کف پا و تغییر زاویه مفصل ران می‌شوند.

۱۰. مشکلات عصبی مانند سیاتیک؛ درد پشت زانو سیاتیک است؟

درد شدید در زانو سمت چپ ممکن است ناشی از بروز اختلالات عصبی و مشکلات نخاع باشد. همانطور که می‌دانید نخاع از داخل ستون فقرات گردن به سمت پایین بدن کشیده شده است. ریشه‌های عصبی مانند کابل‌های برق در سراسر بدن شما وجود دارند. اعصاب ساق پا از قسمت پایین ستون فقرات منشعب شده و به قسمت‌های مختلفی مثل: ران، زانو، ساق پا و انگشتان پا کشیده می‌شوند. این ریشه‌های عصبی پیام‌های مغز را از نخاع به عضلات مختلف مانند عضلات زانو منتقل می‌کنند.

سیگنال‌های مربوط به احساس‌هایی مانند: فشار، درد و دما نیز از این طریق منتقل می‌شوند. اگر یک عصب در زانو فشرده یا تحریک شود، درد شدیدی را احساس خواهید کرد. این درد ممکن است به صورت موضعی در قسمت‌هایی زیر زانوی سمت چپ ایجاد شود. سایر علائم ناشی از تحریک ریشه‌های عصبی شامل: سوزن سوزن پا، بی حسی و ضعف عضلانی است. برای رفع مشکلات و علائم پزشک ممکن است از برخی نمونه‌های قرص سیاتیک استفاده کند. مهمترین و موثرترین داروهای مناسب برای سیاتیک می‌توانیم به بتامتازون، هیدروکورتیزون و ایبوپروفن اشاره کنیم.

۱۱. سندرم استرس درشت؛ علت قسمت داخلی و زیر زانو

سندروم شین اسپلینت که به Tibial Stress Syndrome و سندرم استرس درشت نی نیز معروف است. یک بیماری شایع است که با درد زیر و امتداد جلو یا قسمت داخلی استخوان ساق پا (درشت نی) مشخص می‌شود. شین اسپلینت اغلب در اثر فعالیت‌های تکراری مانند: دویدن یا پریدن ایجاد شده و منجر به بروز علائمی مانند: التهاب در عضلات، تاندون‌ها و پریوستوم (بافت همبند پوشاننده استخوان) در ناحیه ساق پا می‌گردد.

سوالات متداول مربوط به مقاله درد زیر زانو سمت چپ

۱. آیا می‌دانید بهترین درمان خانگی درد پشت زانو چیست؟

بهترین درمان‌های خانگی برای درد پشت زانو شامل موارد زیر است:

• استفاده از کیسه آب گرم
• استفاده از زانوبندهای طبی و استاندار
• ماساژ تراپی زانو
• حمام آب گرم
• استفاده از ضمادهای گیاهی ضد التهاب مانند: ضماد زردچوبه و پودر نخود

۲. مهم‌ترین علت درد پشت زانو سیاتیک چیست؟

اصلی‌ترین عوامل درد پشت زانو ناشی از سیاتیک شامل: ابتلا به آرتروز، افزایش وزن، برداشتن اجسام سنگین، نشستن به مدت طولانی، افزایش سن، کشیدگی زانو به دلیل حرکات وزشی نادرست، گرفتگی و ضعف شدید عضلات است.

۳. برای کاهش درد زانو چه داروهایی مصرف کنیم؟

مصرف دارو برای کاهش درد زانو باید زیر نظر پزشک پس از بررسی‌های فیزیکی و در صورت نیاز بررسی آزمایش‌های تصویر برداری صورت گیرد. چنانچه دچار درد شدید زانو هستید به صورت موقت می‌توانید از مسکن‌هایی مانند: ناپروکسن و استامینوفن استفاده کنید.​