در قسمت مفصل زانو مانند سایر ارگان و اندام‌های بدن، بافت‌های مختلفی وجود دارد. آسیب در هر کدام از این قسمت‌ها به درد، ورم و التهاب ختم خواهد شد. با توجه به بافت‌های استخوانی، عضلانی، عصبی، رباط‌ها و مینیسک‌های مختلف در زانو، علت ورم بغل زانو متغیر است. به همین علت در صورت وجود تورم در زانو باید به پزشک مراجعه کرده تا علت را بیابید.

در این مطلب، شما را با مفهوم ورم بغل زانو، علل ایجاد‌کننده تورم زانو و راه‌های درمان این عارضه آشنا خواهیم کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با جزییات این عارضه، می‌توانید به سایت فروشگاه فست طب مراجعه نمایید.

ورم بغل زانو چیست؟

ورم زانو به حالتی اطلاق می‌شود، که مایع اضافی در مفصل زانو یا اطراف آن جمع شده که به این وضعیت، آب آوردن زانو نیز گفته می‌شود. در این حالت، انعطاف‌پذیری مفصل زانو به دلایل مختلفی کاهش یافته و دامنه حرکت آن نیز محدود می‌شود. در این شرایط، فرد قادر به خم کردن زانوی متورم و یا صاف کردن آن نبوده و زانو، در یک زاویه صاف ۱۵ تا ۲۰ درجه باقی می‌ماند.

علل ورم بغل زانو چیست؟

همان طور که گفته شد، ایجاد ورم در مفصل زانو یا اطراف آن، نشان دهنده جمع شدن آب اضافی در این مفصل بوده که در اغلب موارد دردناک است. تورم زانو، در برخی موارد به صورت اتفاقی و گاهی نیز در طی چند روز ایجاد خواهد شد. به طور کلی، ورم زانو و یا اطراف آن دلایل و علت‌های مختلفی دارد که در ادامه، هر کدام از آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

۱. ضربه و آسیب دیدگی رایج‌ترین علت ورم پشت زانو یا جلوی آن

یکی از موارد مهم در زمینه علت ورم بغل زانو، آسیب دیدگی‌های مربوط به این ناحیه است. این آسیب دیدگی‌ها، موجب بروز مشکلاتی مانند پارگی رباط صلیبی جلویی، پارگی غضروف‌ها، شکستگی در مفصل زانو، جا به جایی کشکک زانو، آسیب دیدگی لیگامنتهای جلویی زانو، التهاب برسا، تاندونیت، آسیب دیدگی صفحه رشد و غیره خواهند شد.

۲.فعالیت‌های ورزشی و ورم زانو در اثر ضربه

انجام برخی فعالیت‌های ورزشی نیز علت ورم بغل زانو یا آب آوردن آن محسوب می‌شود. در صورتی که در حین ورزش، ضربه مستقیمی به زانو وارد شود، موجب آسیب این مفصل و تورم آن خواهد شد. ورم زانو در اثر ضربه، اغلب در ورزش‌هایی مانند فوتبال، دوی سرعت، پرش، فرود آمدن روی زمین و غیره رخ خواهد داد.

۳. عفونت و التهاب زانو و ورم پشت زانو

یکی دیگر از موارد مهم در زمینه علت ورم بغل زانو، وجود عفونت‌ها و برخی التهابات در ناحیه مفصل زانو و اطراف آن است. برخی از بیماری‌های ایجاد‌کننده عفونت و التهاب در مفصل زانو، شامل موارد زیر است:

• آرتروز مفصل زانو: از آن جایی که مفصل زانو، با افزایش سن فرسوده خواهد شد، افراد پس از ۴۰ سالگی، بیشتر مستعد ابتلا به بیماری آرتروز زانو هستند. هر چند در برخی موارد، این بیماری در افرادی که دچار آسیب دیدگی زانو هستند نیز ایجاد خواهد شد.
• سندروم درد کشکک زانو: یکی دیگر از بیماری‌های ایجاد‌کننده تورم زانو و آب آوردن این ناحیه، سندروم درد کشکک زانو است که به دلیل استفاده بیش از حد و فشار زیاد به مفصل زانو در اثر انجام فعالیت‌هایی مانند دویدن، پریدن، زانو زدن و غیره ایجاد خواهد شد.
• کیست بیکر: این بیماری همان تجمع مایع در پشت مفصل زانو می‌باشد، که موجب ایجاد ورم پشت زانو نیز خواهد شد.

۴. انجام جراحی در ناحیه زانو

در برخی موارد، افراد پس از انجام عمل‌های جراحی مرتبط با زانو، مانند عمل تعویض مفصل زانو با التهاب و تورم زانو مواجه می‌شوند. این تورم در اغلب موارد، با درد و کاهش دامنه حرکتی در افراد همراه بوده که نیاز به درمان خاصی ندارد. انجام برخی مراقبت‌ها مانند ورزش‌های مناسب و استفاده از کمپرس یخ، به بهبود درد و التهاب، کمک فراوانی خواهد کرد.

علائم ورم بغل زانو

به طور کلی، تورم زانو یا آب آوردن آن در اغلب موارد، با علائم و نشانه‌های مختلفی همراه است که عبارتند از:

• بزرگ‌تر شدن اندازه زانو نسبت به شکل طبیعی
• دشواری در خم کردن یا صاف کردن زانو
• قرمزی زانو
• احساس گرم‌تر بودن زانو نسبت به سمت دیگر
• سفتی مفصل
• احساس درد زیاد حتی با مصرف دارو
• کبودی اطراف مفصل
• احساس درد در زمان پیاده روی

زمان مراجعه به پزشک متخصص

لازم است افراد با داشتن علائم و شرایط زیر، هر چه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه نمایند:

• در صورتی که فشار وزن روی مفصل، موجب تورم مفصل زانو می‌شود.
• در صورتی که در زمان استراحت، درد شدیدی احساس شود.
• در صورتی که قرمزی، تب یا گرما در اطراف مفصل دیده شود.
• در صورتی که درد، برای مدت ۳ روز یا بیشتر ادامه پیدا کند.
• در صورتی که ورم، درد و سوزش در قسمت ساق پا حس شود.

روش‌های تشخیص ورم زانو

تشخیص ورم زانو طی چند مرحله انجام شده که در ابتدا، پزشک پس از بررسی سابقه بیماری در فرد، معاینات فیزیکی را انجام می‌دهد. در مرحله بعد، پزشک برای تشخیص دقیق‌تر، درخواست انجام آزمایشات مختلفی را می‌دهد، که شامل موارد زیر است:

• رادیوگرافی یا عکس‌برداری در صورتی که تورم زانو به دلیل آسیب دیدگی قبلی باشد.
• تست‌ام آر آی برای تشخیص هر گونه مشکل در استخوان یا مفصل زانو
• آزمایش خون برای شناسایی هر گونه بیماری عفونی، التهاب، روماتیسم زانو و غیره
• سونوگرافی به منظور عکس‌برداری از تاندون، استخوان و رباط صلیبی
• آسپیراسیون زانو و نمونه‌برداری از مایع داخل مفصل

باید اشاره کنیم که آسپیراسیون به معنی تخلیه مایع اضافی در مفصل است که منجر به کاهش التهاب در این ناحیه نیز خواهد شد. معمولا از روش آسپیراسیون برای بررسی درد زیر زانو سمت چپ، راست با ورم زانو استفاده می‌شود.

درمان ورم زانو برای مشکلات مختلف

پس از آشنایی با موارد مهم در زمینه علت ورم زانو، لازم است با روش‌های درمان این عارضه نیز آشنا شوید. روش‌های درمان تورم زانو یا آب آوردن آن، شامل موارد زیر می‌باشد. تعیین نوع روش درمانی به نوع علت آسیب ایجاد شده و شدت آن بستگی دارد که با تشخیص پزشک معین خواهد شد. در حالت کلی برای آسیب‌های خفیف از روش‌های کم تهاجمی و خانگی استفاده خواههد شد. در حالی که برای آسیب‌های شدید، درمان‌های تخصصی، تهاجمی مانند تزریق آمپول و حتی جراحی توصیه خواهد شد.

درمان دارویی رفع علت ورم بغل زانو

یکی از رایج‌ترین روش‌های درمانی برای تورم بغل زانو، مصرف دارو‌هایی است که موجب کاهش درد و التهاب ناشی از تورم و در نهایت درمان آن خواهند شد. برخی از این دارو‌ها عبارتند از:

• دارو‌های مسکن برای رفع درد مانند استأمینوفن (Aceteminophen)
• دارو‌های ضد التهاب مانند ناپروکسن(Naproxen) یا ایبوپروفن (ibuprofen)
• استفاده از کرم یا پماد‌های موضعی برای ورم زانو

در صورتی که مصرف دارو‌های خوراکی، درد و تورم را کاهش ندهد، پزشک، تزریق دارو به مفصل زانو را پیشنهاد داده که در این صورت، از نوعی استروئید با نام کورتیکواستروئید یا همان کورتون(Corticosteroids) استفاده خواهد شد. تزریق این دارو به همراه بی‌حسی مانند لیدوکائین(Lidocain) بوده و برای مدتی، درد و التهاب را در بیمار تسکین خواهد داد.

فیزیوتراپی برای کاهش ورم و التهاب

در برخی موارد برای درمان درد و التهاب ناشی از تورم زانو، از تمرینات فیزیوتراپی استفاده می‌شود. در جلسات فیزیوتراپی، فرد بیمار با کمک فیزیوتراپ، دامنه حرکتی زانوی خود را بازیابی کرده و با تقویت مفصل زانو و اطراف آن، درد را تسکین می‌دهد. روش‌های مورد استفاده در فیزیوتراپی عبارتند از:

• تمرینات ورزشی
• اصلاح حرکت
• آب درمانی
• لیزر درمانی
• مکانوتراپی
• اوزون تراپی

تعیین نوع روش فیزیوتراپی به تشخیص پزشک بستگی دارد.

استفاده از زانوبند زاپیامکس برای رفع ورم زانو

زانوبند زاپیامکس محصولی آلمانی است که به فناوری UIC مجهز شده است. این محصول آلمانی با استفاده از تکنولوژی‌های خود به راحتی درد و ناراحتی زانو را از بین برده و به ترمیم آسیب‌های ایجاد شده کمک خواهد کرد. رفع اسپاسم عضلانی، افزایش گردش خون، تقویت و تحریک عضلات به ترمیم خود و ایجاد بلاک عصبی و تسکین درد از مزایای استفاده از زانوبند برقی آلمانی زاپیامکس است. پس افرادی که به دلایل مختلف دچار آسیب و ورم زانو شده‌اند می‌توانند با خرید زانوبند زاپیامکس به راحتی درد و ناراحتی زانو را تسکین دهند.

جراحی زانو؛ ترمیم یا تخلیه قسمت آسیب‌دیده

در برخی موارد که تورم زانو، به دلیل مشکل یا شرایط خاص مفصلی ایجاد شده باشد، پزشک به منظور بهبود کیفیت زندگی بیمار و کمک به روند درمان، جراحی را پیشنهاد می‌دهد. مواردی مانند آرتروسنتز، ارتروسکوپی و جراحی تعویض مفصل، نمونه‌هایی از این جراحی هستند. در حالت کلی آرتروسکوپی را برای بررسی ذقیق آسیب در ناحیه مفصلی انجام می‌دهند و در طی آن در صورت امکان برخی از قسمت‌ها ترمیم یا تخله خواهد شد. به همین دلیل در جواب سوال آیا ورم زانو خطرناک است می‌توان گفت که بله، می‌تواند به محدودیت حرکت و آسیب‌های شدید منجر شود. در نتیجه باید سریعا ترمیم و درمان شود.

درمان‌های خانگی برای کاهش ورم

یکی از روش‌های درمان تورم زانو، انجام راهکار‌های مراقبتی در خانه است. این راهکار‌ها عبارتند از:

• خودداری از انجام فعالیت‌هایی که موجب فشار به زانو خواهند شد.
• استفاده از کمپرس یخ بین ۲ تا ۴ ساعت یکبار به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه
• استفاده از بالش برای بالاتر قرار دادن زانو از سطح قلب

درمان و رفع علت ورم بغل زانو با طب سنتی

انجام برخی راهکار‌های درمانی در طب سنتی، موجب کاهش درد و تورم ناحیه زانو خواهد شد. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

• استفاده از زردچوبه به دلیل داشتن کورکومین که نوعی ترکیب ضد التهابی است، به منظور کاهش درد و تورم مفصل زانو
• استفاده از ترکیب جو دو سر و شیر به دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی
• استفاده از ترکیب لیمو و کنجد، به دلیل داشتن اسید سیتریک موجود در لیمو و کاهش التهاب مفصل

راه‌های جلوگیری از ورم بغل زانو

همان طور که گفته شد، ورم زانو در نتیجه نوعی اختلال یا آسیب در این ناحیه به وجود آمده و بسیار دردناک می‌باشد. به این ترتیب، انجام برخی مراقبت‌ها و راهکار‌ها، به منظور سلامت کلی بدن و پیشگیری از صدمات شدید در زانو، بسیار مهم و ضروری است. برخی از این راهکار‌ها عبارتند از:

• تقویت عضلات اطراف مفاصل و کاهش فشار بر آن‌ها
• انجام فعالیت‌های ورزشی تقویت‌کننده عضلات و مفاصل مانند ایروبیک در آب و شنا
• کاهش وزن و تناسب اندام و در نتیجه کاهش فشار بر مفصل زانو

سؤالات متداول در مورد علت ورم بغل زانو

۱. آیا ورم بغل زانو خطرناک است؟

این عارضه نیز مانند سایر مشکلات، نیازمند مراقبت‌های صحیح و سریع است. لازم است بدانید، تأخیر در روند درمان این بیماری، موجب بروز مشکلاتی خواهد شد.

۲. چه افرادی بیشتر در معرض خطر ابتلا به تورم زانو هستند؟

تمامی افرادی که سن بالایی دارند یا فشار وارده بر زانوی آن‌ها زیاد‌تر از سایر افراد است، یا افرادی که دارای اضافه وزن هستند، بیشتر در معرض ابتلا به تورم بغل زانو هستند.

۳. بهترین پماد برای تسکین درد ناشی از تورم زانو چیست؟

به منظور تسکین درد و کاهش تورم زانو، می‌توان از پماد‌های موضعی مانند پیروکسیکام(Piroxicam) استفاده کرد.

۴. آیا پس از فیزیوتراپی امکان تورم زانو وجود دارد؟

بله، برخی افراد پس از انجام تمرینات فیزیوتراپی دچار تورم زانو خواهند شد که پس از چند ساعت رفع می‌شود.

۵. تورم زانو نشان دهنده چیست؟

هر گونه ورم در ناحیه زانو، نشانه تجمع مایع اضافه در این ناحیه بوده که اغلب، به دلیل آسیب‌های مختلف ایجاد خواهد شد.