اسکولیوز به عنوان یک مشکل ارتوپدی، تأثیر مستقیمی بر کیفیت زندگی افراد دارد. با پیشرفت‌های علم پزشکی، پرسش اساسی آیا مشکل اسکولیوز قابل درمان است یا خیر، همواره در ذهن افراد به وجود آمده است. در جواب به این سوال باید گفت که میزان درمان‌پذیری اسکولیوز به درجه انحراف آن بستگی دارد. هرچه انحنای ستون فقرات کمتر باشد، درمان راحت‌تر و سریع‌تر انجام می‌شود. اما برای درمان انحنای شدید، مدت زمان بیشتر و درمان‌های تخصصی‌تر نیاز است.

در این مقاله، به دنبال ارائه اطلاعات به‌روز و دقیق درباره امکانات و روش‌های درمانی برای اسکولیوز هستیم. با طرح سوالاتی همچون “آیا اسکولیوز قابل درمان است؟” سعی داریم نگاهی نزدیک به چالش‌ها و امکانات درمانی این بیماری ارائه دهیم. با ما همراه شوید تا با یک نگاه دقیق‌تر به این مسئله پرداخته و اطلاعات بیشتری درباره امکانات درمان اسکولیوز کسب کنیم.

اسکولیوز: یک نگاه به بیماری درگیرکننده ستون فقرات

اسکولیوز بدشکلی ها و انحناهای جانبی که در ناحیه کمر و قفسه سینه ستون فقرات مشاهده می شود. انحنای ستون فقرات، که یک اختلال ارتوپدی است، می تواند به تنهایی یا همراه با کیفوز یا قوز رخ دهد. اگرچه علل اسکولیوز دقیقاً مشخص نیست، اما این وضعیت ممکن است از طریق عوامل مختلفی از جمله ارثی، ناهنجاری‌های جنینی، یا به دنبال عوامل  اکتسابی ناشی از کمبود ویتامین، دیابت، آسیب های ستون فقرات به یا عفونت  به وجود آید. اگرچه اسکولیوز در بسیاری از موارد خفیف است و نیاز به درمان ندارد، در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به مداخلات جراحی داشته باشد.

این بیماری می‌تواند تأثیرات جسمانی و روحی گسترده‌ای داشته باشد و شناختن علائم، درمان‌ها، و راهکارهای پیشگیری از اهمیت بسیاری برخوردار باشد. با تشخیص به موقع آسیب و انحنا در ستون فقرات امکان درما به موقع نیز وجود دارد. به عنوان مثال با کمک کمربند پلاتینر آلمانی می‌توان درد ناشی از سکولیوز خفیف تا متوسط را تسکین داد. همچنین این کمربند با تکنولوژی UIC خود به راحتی باعث ترمیم آسیب‌های بافیت، اسپاسم عضلانی و درد خواهد شد. پس می‌توان این گونه گفت که خرید پلاتینر برای هر فردی که کمر درد دارد مناسب است.

آیا بیماری اسکولیوز خطرناک است؟

اسکولیوز در بسیاری از موارد خفیف است و به شدت خطرناک نمی‌باشد. اما، در موارد شدیدتر، این وضعیت می‌تواند مشکلات جدی تر ایجاد کند. برخی از خطرات و اثرات احتمالی اسکولیوز شامل موارد زیر می‌شود:

• ناراحتی‌های جسمی: افراد مبتلا به اسکولیوز ممکن است با ناراحتی‌های مرتبط با نگرانی‌های جسمی مواجه شوند، از جمله درد عضلات و مفاصل.
• تأثیر بر عملکرد ریوی: اسکولیوز می‌تواند حجم سینه را کاهش دهد و در نتیجه تأثیر منفی بر عملکرد سیستم تنفسی داشته باشد.
• تغییر در استقامت: در موارد شدید، اثرات اسکولیوز بر استقامت جسمی و کیفیت زندگی ممکن است افزایش یابد.
• تأثیر بر ایمنی عملیاتی: اسکولیوز ممکن است تأثیراتی بر تعادل و استحکام جسم داشته باشد و در نتیجه ایمنی عملکردی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
• آرتروز کمر: فشار و تغییر در ساختارهای ستون فقرات می‌تواند باعث خرابی و تغییرات در مفاصل شود که ممکن است به آرتروز منجر شود.

تشخیص و مداخله زودهنگام می‌تواند در پیشگیری از تشدید مشکلات و کاهش خطرات مرتبط با اسکولیوز مؤثر باشد. در مواردی که انحنا خفیف باشد، پزشک برای جلوگیری از تغییر حالت بیشتر از کمربندهای خاصی استفاده می‌کند. البته استفاده از انواع کمربند برای قوز کمر و جلوگیری از انحنای بیشتر در اسکولیوز شدید نیز کارایی دارد.

علائم اسکولیوز (انحنای ستون فقرات) چیست؟

علائم اسکولیوز که خود را به صورت خم شدن به یک طرف نشان می دهد به شرح زیر است:

• یک تیغه شانه برجسته تر از دیگری است
• یک لگن برجسته تر از دیگری است
• یک طرف قفسه سینه به سمت جلو بیرون زده است
• تغییر شکل ستون فقرات
• کمردرد اگر اسکولیوز پیشرفته باشد
• مشکل در نشستن یا ایستادن
• سر با بقیه بدن هماهنگ نیست
• تفاوت در حالت افتادگی بازوها در کنار بدن هنگام صاف ایستادن
• اختلاف ارتفاع در طرفین پشت هنگام خم شدن به جلو
• نمای نامتقارن دنده ها از جلو یا عقب

از نظر بیماران اسکولیوزی این علائم حتی در موارد خفیف نیز باعث ایجاد مشکل کمبود اعتمادبنفس می‌گردد و علاوه بر مشکلات جسمانی مشکلات روحی را نیزبا خود به همراه دارد.

درجات اسکولیوز؛ از خفیف تا شدید

درجات اسکولیوز به سه دسته خفیف، متوسط ​​و شدید تقسیم می شوند. انحنای ستون فقرات بر حسب درجه اندازه گیری می شود. برای اینکه این اختلال را اسکولیوز نامید، انحنا باید ۱۰ درجه یا بیشتر باشد. انحنای ۱۰ درجه به پایین اسکولیوز نیست بلکه عدم تقارن ستون فقرات است.

• اسکولیوز خفیف انحنای کمتر از ۲۰ درجه است. اسکولیوز ۲۰ درجه معمولاً نیازی به درمان ندارد. با این حال، بیماران باید معاینات منظمی داشته باشند تا مشخص شود که آیا انحنای آن افزایش یافته است یا خیر.
• انحناهای بین ۲۰ تا ۴۰ درجه را اسکولیوز متوسط ​​می‌نامند. اسکولیوز ۲۰ یا ۳۰ درجه که بیشتر در سنین ۱۰ تا ۱۵ سالگی تشخیص داده می شود، با کرست و فیزیوتراپی بهبود می یابد.
• در اسکولیوز شدید، انحنا بیش از ۴۰ درجه است. از آنجایی که انحنای ۴۰ درجه به بالا علائم شدیدی را نشان می دهد، اکثر بیماران با جراحی درمان می شوند.

باید توجه داشته باشید که انحنای خفیف را می‌توان با حرکات اصلاحی اسکولیوز بهبود بخشید. زیرا در این حالت شدت آسیب و انحنا کم است و امکان ترمیم، تغییر وضعیت و بهبود وجود دارد.

اسکولیوز (انحنای ستون فقرات) چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص اسکولیوز، پس از معاینه پزشک متخصص، سابقه پزشکی شما بررسی می‌شود. علاوه بر سابقه پزشکی مشخص می شود که آیا اسکولیوز در خانواده وجود دارد یا خیر. در این مرحله، پزشک متخصص ممکن است فرد را به ارتوپد ارجاع دهد. شکل و درجه اسکولیوز در رادیوگرافی‌های گرفته شده مشخص می شود. متداول ترین روش مورد استفاده برای این، زاویه کاب است. اسکولیوز با زاویه کاب و سن رشد کنترل می شود و روش های درمانی مناسب تصمیم گیری می شود.

آیا اسکولیوز قابل درمان است؟

بله، درمان اسکولیوز با در نظر گرفتن دلایلی مانند سن بیماران، درجه و محل انحنا، شدت درد در بزرگسالان، یافته‌های معاینه فیزیکی و روش‌های تصویربرداری و افزایش درجه انحنا در طول زمان برنامه‌ریزی می‌شود. تشخیص زودهنگام اسکولیوز از طریق اشعه‌ایکس و معاینه، موفقیت درمان اسکولیوز را بسیار افزایش می دهد.

در درمان اسکولیوز از مشاهده، درمان کرست، فیزیوتراپی و عمل جراحی استفاده می شود. مشاهده که اولین گزینه درمان است، عموماً برای انحناهای زیر ۲۰ درجه اعمال می شود و نشان می دهد که در طول زمان چقدر انحنا افزایش می یابد. اعمال فیزیوتراپی و جراحی اسکولیوز به ویژه برای بزرگسالان و موارد شدیدتر مناسب است. با این حال، عمل جراحی آخرین راه برای درمان اسکولیوز در کودکان و بزرگسالان است.

آیا اسکولیوز باعث فلج شدن می‌شود؟

عمدتاً اسکولیوز به فلج منجر نمی‌شود. اسکولیوز یک اختلال ستون فقرات است که به انحنا یا چرخش در ستون فقرات منجر می‌شود، اما این بیماری معمولاً به تنهایی فلج نمی‌آورد.

به هر حال، موارد شدید اسکولیوز که به عنوان “اسکولیوز نوروموسکولار” شناخته می‌شود، ممکن است با مشکلات عصبی همراه باشد. در این حالت، اسکولیوز ممکن است ناشی از مشکلات نوروموسکولاری شدید باشد که می‌تواند به فلج منجر شود. اما این نوع موارد نسبتاً نادر هستند.

در اغلب موارد، افراد مبتلا به اسکولیوز ممکن است با درد، ناراحتی‌های عضلات و مشکلات عملکردی دیگر روبرو شوند، اما فلج به صورت مستقیم به اسکولیوز نسبت داده نمی‌شود.

آیا عمل اسکولیوز خطرناک است؟

مانند هر جراحی دیگری، جراحی اسکولیوز نیز خطراتی دارد. خطرات جراحی اسکولیوز شامل خونریزی، تشکیل لخته، عفونت در نواحی زخم، ناتوانی در قرار دادن صحیح پروتزها و آسیب به اعصاب نخاعی است. آسیب عصبی که باعث فلج و بی حسی در پاها و مشکلاتی در عملکرد روده می شود، جزو خطرات نادر هستند. درضمن اگر میله ها یا پیچ های فلزی به درستی قرار نگرفته باشند، بیماران اغلب مجبور به عمل مجدد می شوند.

عمل اسکولیوز چند ساعت طول می‌کشد؟

مدت زمان عمل جراحی اسکولیوز متغیر است و بستگی به موارد مختلفی دارد از جمله شدت اسکولیوز، نوع عمل، تجربه جراح و پیچیدگی وضعیت بیمار دارد. اما در حالت معمول عمل جراحی اسکولیوز معمولاً ۴تا ۶ ساعت طول می‌کشد. پس از عمل نیز، زمانی برای بهبود و بازیابی نیز لازم است که بسته به موارد فردی متغیر خواهد بود.

چه کسانی کاندید مناسب عمل اسکولیوز هستند؟

تصمیم به انجام عمل جراحی اسکولیوز به انواع مختلفی از اطلاعات افراد بستگی دارد و این تصمیم باید توسط یک تیم پزشکی متخصص و با توجه به وضعیت شما، گرفته شود. با این حال، کاندیدان مناسب برای عمل اسکولیوز عمدتاً عبارتند از:

• اگر اسکولیوز شما به حدی شدید است که با تداخل در کیفیت زندگی یا توانمندی جسمی شما همراه است و به روش‌های درمان غیرجراحی پاسخ نمی‌دهد، ممکن است عمل جراحی برای شما مناسب باشد.
• برای افراد جوان، به خصوص کسانی که هنوز در دوران رشد هستند، عمل جراحی می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد تا از توسعه ادامه‌یابنده‌ی اسکولیوز جلوگیری شود.
• اگر اسکولیوز شما منجر به درد شدید، مشکلات تنفسی یا مشکلات دیگر عملکردی شود و به شکل مناسب با درمان‌های غیرجراحی کنترل نشود، عمل جراحی ممکن است در نظر گرفته شود.

در نهایت اگر اسکولیوز تأثیر منفی زیادی بر کیفیت زندگی شما داشته باشد، امکان دارد عمل جراحی به عنوان گزینه‌ درمانی بررسی شود.

کارهایی که بیماران اسکولیوز نباید انجام دهند

بیماران مبتلا به اسکولیوز بخصوص بزرگسالان باید از انجام برخی فعالیت‌ها دوری کنند. اگرچه ورزش منظم برای همه بیماران اسکولیوز توصیه می شود، اما افراد ابتدا باید از انجام ورزش های بسیار سنگین خودداری کنند. ورزش هایی که عضلات کمر را تقویت کرده و به کاهش درد کمک می کند، تحرک افراد را نیز افزایش می دهد، به خصوص شنا، یوگا و پیلاتس در درمان اسکولیوز موثر هستند.

دوری از فعالیت های ورزشی سنگین مانند دویدن در مسافت های طولانی یا اسب سواری که می تواند به ستون فقرات فشار وارد کند مفید است. به خصوص افرادی که جراحی اسکولیوز انجام داده اند باید از ورزش های با تماس بالا که می‌تواند باعث تروما شود اجتناب کنند. کار طولانی مدت پشت میز نیز یکی از فعالیت هایی است که باید از آن اجتناب کرد. در نهایت بیماران اسکولیوز می توانند با ایجاد تغییراتی در زندگی روزمره خود از افزایش انحنا و کمر درد جلوگیری کنند.

پاسخ برخی از متداولترین سوالات شما

۱. آیا اسکولیوز بدون عمل جراحی به طور کامل قابل درمان است؟

پاسخ به این سوال بستگی به شدت و نوع اسکولیوز، سن فرد، و جوانب دیگر دارد. اسکولیوز خفیف معمولاً با درمان‌های غیرجراحی کنترل می‌شود، اما در موارد شدید ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.

۲. آیا اسکولیوز می‌تواند در دوران بزرگسالی پیش بیاید؟

 بله، اسکولیوز می‌تواند در هر سنی آغاز شود. اسکولیوز ایدیوپاتیک معمولاً در دوران کودکی یا نوجوانی آغاز می‌شود، اما ممکن است در بزرگسالی نیز پیش آید.

۳. چه علائمی به اسکولیوز اشاره دارد؟

علائم اسکولیوز ممکن است شامل خمیدگی غیرطبیعی ستون فقرات، عدم تساوی سطح شانه‌ها، درد در ناحیه پشتی ستون فقرات، یا تغییرات در شکل بدن باشد.

۴. آیا ورزش می‌تواند به درمان اسکولیوز کمک کند؟

 بله، ورزش‌های مناسب و فیزیوتراپی می‌توانند در بهبود عضلات پشت و شکمی، تقویت استقامت، و کنترل اسکولیوز کمک کنند. اما هر برنامه ورزشی باید توسط یک متخصص تنظیم شود.

۵. چگونه درجه اسکولیوز را محاسبه می‌کنند؟

درجه بندی اسکولیوز با روش‌های تصویربرداری انجام می شود. توموگرافی کامپیوتری، رادیوگرافی و MRI روش‌هایی هستند که در محاسبه درجه استفاده می شوند.