جدول محتوا
Toggleزانودرد یکی از مشکلات رایج بین کودکان است، که بیشتر در دوران جهش رشدی یا بلوغ اتفاق میافتد. اما گاهی این عارضه ممکن است علتهای مهمتری داشته و نشاندهنده یک بیماری یا آسیب جدی باشد. در این مطلب ابتدا به بررسی علتهای زانو درد در کودکان میپردازیم و بعد راهکارهای خانگی و مؤثر را برای درمان زانو درد کودکان معرفی میکنیم.
علت زانودرد در کودکان چیست؟
زانودرد در کودکان دلایل مختلفی دارد از جمله:
رشد استخوانها
یکی از اولین علل زانو درد کودکان، رشد سریع استخوانها است، و از آنجایی که استخوانها سریعتر از عضلات و تاندونها رشد میکنند. این اختلاف در رشد باعث میشود که عضلات و تاندونها تحت کشش و فشار بیشتری قرار بگیرند و در نتیجه، کودک احساس درد در زانوها کند.
آسیبهای ورزشی و تروماتیک
هر گونه فعالیت ورزشی که فشار زیادی روی زانو وارد کند و همچنین تروماهای ناشی از ضربه و سقوط میتوانند باعث درد زانو شوند.
عفونتهای مفصلی
عفونتهای باکتریایی از جمله دلایل درد زانو در سنین کودکی هستند که میتوانند باعث التهاب شدید مفصل زانو نیز بشوند. این بیماری با علائم دیگری مثل تب بالا، تورم و قرمزی نیز همراه است و با توجه به این که یک وضعیت اورژانسی است باید برای درمان آن حتما به پزشک مراجعه کنید.
نرمی کشکک زانو
این بیماری که با نام کندرومالاسی نیز شناخته میشود باعث از بین رفتن غضروفهای قرارگرفته در ناحیه کشکک زانو میشود، و علاوه بر درد علائمی مثل بیثباتی زانو، صدا دادن زانو و ورم شدید را نیز ایجاد میکند.
دررفتگی کشکک زانو
این عارضه میتواند نتیجه ضربه مستقیم به زانو یا به دلیل اختلال مادرزادی باشد. دررفتگی کشکک زانو علاوه بر درد با علائم دیگری نیز مثل تورم و سفتی زانو، ایجاد صدا و گرفتگی زانو هنگام حرکت کردن همراه است.
بیماری اسگود شلاتر
یک مشکل رایج در کودکان و نوجوانان فعال است که باعث درد و التهاب در زیر کشکک زانو میشود. این بیماری معمولاً در سنین رشد (۱۰ تا ۱۵ سالگی) رخ میدهد و بیشتر در کودکانی دیده میشود که در ورزشهای پرتحرک مثل فوتبال، بسکتبال و ژیمناستیک شرکت میکنند.
سندرم درد پاتلوفمورال
این سندرم که با نام زانو دوندهها نیز شناخته میشود، یکی از رایجترین دلایل زانو درد در کودکان و نوجوانان است. که معمولا به دلیل فشار بیش از اندازه روی زانو یا جابجایی مچ پا اتفاق میافتد.
تومورهای استخوانی
یکی از علتهای نادر زانودرد کودکان، تومور در اطراف ناحیه زانو است که باعث ایجاد دردهای شدید در زانو میشود.
درمان خانگی زانو درد کودکان
چنانچه زانودرد کودک شما به دلیل بیماری جدی یا آسیبدیدگی نباشد، میتوان با انجام اقداماتی ساده در منزل این درد را تسکین داد. در این بخش با روشهای درمان خانگی زانو درد کودکان آشنا میشویم:
– استراحت کردن
– استفاده از کمپرس سرد
– ماساژ با روغنهای گیاهی مثل روغن زیتون و روغن کرچک برای کاهش درد و التهاب زانو
– تمرینات کششی سبک به منظور تقویت عضلات زانو
– باندپیچی کردن زانو برای ثبات بیشتر مفصل
– استفاده از بالش هنگام خواب برای کاهش فشار روی زانو
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
در بیشتر موارد زانو درد کودک علت جدی نداشته و بعد از گذشت مدت کوتاهی برطرف میشود. اما گاهی علاوه بر درد، کودک شما ممکن است علائم دیگری را نیز تجربه کند. که در چنین شرایطی بهتر است برای بررسی دقیقتر نزد یک پزشک اطفال یا متخصص ارتوپد مراجعه کرد. علائم زانودرد کودک که باید جدی بگیرید عبارتند از:
– دردهای طولانی مدت (بیشتر از ۲ هفته)
– دردهای ضرباندار
– حساس شدن به لمس
– تورم و التهاب زانو
– تب شدید
– تغییر رنگ و گرم بودن زانو
– قفل شدن زانو (آشنایی با درمانهای خانگی قفل شدن زانو)
– عدم توانایی کودک به هنگام راه رفتن
– کاهش دامنه حرکتی
اگر کودک شما هر یک از این علائم را دارد، بهتر است سریعاً با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
پیشگیری از زانو درد در کودکان
نکاتی که رعایت آنها میتواند ریسک زانودرد را در کودکان کاهش دهد عبارتند از:
حفظ وزن سالم
اضافه وزن با ایجاد فشار بیش از حد روی مفصل زانو میتواند احتمال آسیب و درد زانو را افزایش دهد. پس در صورتی که کودک شما وزن بالایی دارد بهتر است با کمک تغذیه سالم و تشویق او به انجام فعالیتهای بدنی منظم به کنترل وزن او و پیشگیری از زانودرد کمک کنید.
تقویت عضلات زانو
انجام یک سری تمرینات ساده میتواند به تقویت مفصل و عضلات زانو کودکان کمک بسیاری میکند، مثل:
اسکات نیمه
از کودکتان بخواهید تا پاها را به اندازه عرض شانه باز کند و آرام زانوها را خم کند. دقت داشته باشید زاویه زانو نباید کمتر از ۹۰ درجه باشد. تکرار این حرکت بین ۱۰ تا ۱۵ بار بسیار میتواند مؤثر باشد.
قدم زدن روی پنجه پا
این تمرین به تقویت عضلات ساق و زانو کودک شما بسیار کمک میکند. از کودکتان بخواهید این تمرین را در ۳ تکرار و هر بار به مدت ۳۰ ثانیه انجام دهد.
بالا آوردن پا در حالت نشسته
این تمرین را میتوان هم روی زمین و هم صندلی انجام داد. به این شکل که کودک باید یکی از پاها را به صورت صاف به سمت بالا بیاورد و به مدت ۵ ثانیه این موقعیت را حفظ کند. سپس همین حرکت را برای پای دیگر تکرار کند.
دوچرخهسواری در هوا
از کودک بخواهید روی زمین دراز بکشد و پاها را در هوا مانند دوچرخه سواری حرکت دهد. این تمرین به تقویت زانوها و عضلات ران بسیار کمک میکند.
پل زدن
یکی دیگر از حرکات مفید برای تقویت عضلات و مفصل زانو است. روش صحیح انجام این حرکت به این شکل است که کودک باید به پشت روی زمین دراز بکشد، و کف پاها را روی زمین قرار دهد و سپس باسن را به سمت بالا بکشد. ۱۰ بار تکرار این حرکت و هر بار به مدت ۵ ثانیه علاوه بر افزایش انعطافپذیری کودک برای تقویت زانوها نیز مفید است.
انتخاب کفش مناسب
موقع خرید کفش برای کودکان سعی کنید کفشهایی راحت و استاندارد که مناسب قوس پا باشد انتخاب کنید. کفشهای غیراستاندارد با ایجاد فشار زیاد روی مفصل زانو باعث درد و آسیبهای زانو در آینده میشوند.
توجه به وضعیت بدن
حتما به طرز نشستن، ایستادن و راه رفتن کودکتان دقت کنید و وضعیت درست بدن را به او آموزش دهید. قوز کردن یا نشستن طولانی مدت روی زانو که عادت بسیاری از کودکان است باعث فشار و آسیب به زانو میشود.
سوالات متداول
آیا زانودرد کودکان خطرناک است؟
بیشتر مواقع درد زانو در کودکان ناشی از رشد است، اما اگر درد شدید یا طولانیمدت باشد، باید به پزشک مراجعه کرد.
بهترین درمان خانگی برای زانو درد کودک چیست؟
استفاده از کمپرس سرد، ماساژ ملایم، استراحت کردن، بانداژ کردن زانو، تمرینات کششی، و… از جمله بهترین راهکارهای خانگی برای تسکین زانو درد کودکان هستند.
چه غذاهایی برای تقویت زانو در کودکان مفید است؟
لبنیات، سبزیجات برگ سبز، مغزها و ماهیهای سرشار از امگا ۳