دیسک کمر به غضروف‌های بین مهره‌های ستون فقرات در ناحیه کمر گفته میشود که نقش ضربه‌گیر دارند؛ اگر این دیسک دچار بیرون‌زدگی یا آسیب شود، ممکن است به اعصاب فشار آورده و باعث درد، بی‌حسی یا ضعف در پاها شود. این مشکل معمولاً به دلیل افزایش سن، حرکات نادرست، فشار زیاد یا آسیب‌های ناگهانی ایجاد میشود.در موارد شدید که درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند، عمل دیسک کمر مانند دیسککتومی، لامینکتومی، فیوژن ستون فقرات و جراحی با لیزر . با توجه به شدت علائم و وضعیت بیمار انجام میشود
ستون فقرات از مهره‌ها تشکیل شده و بین هر دو مهره، دیسک قرار دارد که مانند یک ضربه‌گیر عمل می‌کند. این دیسک‌ها از یک هسته ژلاتینی نرم (نوکلئوس پالپوزوس) و یک لایه بیرونی فیبری محکم (آنولوس فیبروزوس) ساخته شده‌اند. نقش اصلی دیسک‌ها جذب فشار، ایجاد انعطاف‌پذیری و جلوگیری از ساییدگی مهره‌ها است. شکل زیر خلاصه ای از بیماری های دیسک کمر است.
زمان مناسب برای جراحی دیسک کمر:
جراحی دیسک کمر به دو دسته اصلی جراحی باز (تهاجمی) و جراحی بسته (کم تهاجمی یا بسته) تقسیم میشود. جراحی باز عمل جراحی کلاسیک با تاج پوستی و برش‌های بزرگ را شامل میشود، در حالی که جراحی بسته با استفاده از تکنیک‌های کم تهاجمی انجام میشود، که مزایای کمتری از نظر خطرات و زمان بازگشت به فعالیت طبیعی دارد. انتخاب بهترین روش بسته به شرایط بیمار، محل آسیب، و تجویز پزشک است.
جراحی دیسک کمر به روش باز معمولاً زمانی انجام میشود که دیسک به طور کامل تخریب شده باشد و فشار زیادی بر روی نخاع و ریشه‌های عصبی ایجاد کرده باشد. این روش امکان دسترسی کامل به ناحیه آسیب‌دیده را فراهم می‌کند، که به پزشک این امکان را می‌دهد که با دقت بیشتری به ترمیم و حذف بخش تخریب‌شده بپردازد.
| نوع جراحی | شرح | مزایا | معایب |
|
لامینکتومی |
این روش شامل برداشتن بخشی از استخوان (لامینا) از روی مهره جهت ایجاد فضای بیشتر برای نخاع و ریشه‌های عصبی است. | دسترسی گسترده تر به دیسک
تجربه جراحان بیشتر |
ایجاد برش بزرگتر
درد و زمان ریکاوری بیشتر خطر بیشتر بی ثباتی ستون فقرات |
|
فورامینوتومی |
این روش شامل برداشتن فقط یک قطعه کوچک از استخوان (فورامن) جهت ایجاد فضای بیشتر برای ریشه عصبی فشرده شده است | برش کوچک‌تر
درد و زمان ریکاوری کمتر خطر کمتر بی‌ثباتی ستون فقرات |
دسترسی محدودتر به دیسک
تجربه جراحان کمتر |
|
دیسککتومی |
این روش شامل برداشتن تمام یا بخشی از دیسک آسیب‌دیده که بر روی ریشه عصبی فشار وارد می‌کند، خواهد شد. | کاهش فشار روی ریشه عصبی
کاهش درد و علائم |
خطر عود دیسک
بی‌ثباتی ستون فقرات (در موارد نادر) |
|
فیوژن ستون فقرات |
این روش شامل اتصال دو یا چند مهره با استفاده از پیوند استخوان، پلیت و پیچ برای ایجاد ثبات در ستون فقرات است. |
کاهش درد و افزایش ثبات ستون فقرات |
جراحی بزرگ
محدودیت حرکت ستون فقرات خطر عفونت |
این روش‌ها برای افرادی مناسب‌اند که به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نداده‌اند اما هنوز به جراحی باز نیاز ندارند. پزشک بسته به شرایط بیمار بهترین روش را انتخاب می‌کند.
| روش درمانی | نحوه انجام | مزایا | معایب | دوره نقاهت |
|---|---|---|---|---|
| جراحی بسته دیسک کمر | پزشک یک برش کوچک (حدود ۱-۲ سانتی‌متر) در پشت ایجاد می‌کند و با استفاده از ابزارهای مخصوص، بخشی از دیسک بیرون‌زده را برمی‌دارد تا فشار از روی عصب کاهش یابد. این روش با کمک میکروسکوپ یا آندوسکوپ انجام میشود. | کاهش خونریزی، عفونت کمتر، درد کمتر | مناسب برای همه بیماران نیست | کوتاه (چند هفته) |
| لیزر دیسک کمر | پزشک یک سوزن نازک را به داخل دیسک وارد کرده و از طریق آن، لیزر را برای تبخیر بخشی از مایع داخل دیسک به کار می‌برد. این کار باعث کاهش فشار داخل دیسک و کاهش فشار روی عصب‌ها میشود. | بدون برش، حداقل تهاجمی، بهبودی سریع | ممکن است برای همه مؤثر نباشد | بسیار کوتاه (چند روز تا چند هفته) |
| اوزون تراپی | پزشک یک سوزن نازک را وارد دیسک آسیب‌دیده کرده و گاز اوزون را به داخل آن تزریق می‌کند. اوزون باعث کاهش التهاب، بهبود اکسیژن‌رسانی و کاهش حجم دیسک میشود که به کاهش فشار روی اعصاب کمک می‌کند. | کم‌تهاجمی، ارزان، کم‌خطر | اثرگذاری آن در برخی بیماران محدود است | کوتاه (چند روز تا چند هفته) |
مدت زمان درمان دیسک کمر در بیمارانی که جراحی دیسک کمر انجام می‌دهند متفاوت است. اما به طور کلی می‌توان به بازه زمانی ۳ تا ۶ ماهه اشاره کرد که در اکثر بیماران بهبودی کامل زمان بر است.
طول مدت درمان دیسک کمر به عوامل زیر بستگی دارد:
| نوع جراحی | مدت زمان عمل | زمان بهبودی |
| لامینکتومی | ۱ تا ۴ ساعت | ۴ تا ۶ هفته |
| فورامینوتومی | ۱ تا ۳ ساعت | ۴ تا ۶ هفته |
| دیسککتومی | ۱ تا ۲ ساعت | ۶ تا ۸ هفته |
| فیوژن ستون فقرات | ۲ تا ۴ ساعت | ۱۲ تا ۱۸ هفته |
به طور کلی دو هفته بعد از جراحی، بیمار احساس بهتری دارد، البته باز هم باید تاکید کرد که عوامل ذکر شده در بالا در طول مدت درمان موثر است.
جراحی دیسک کمر که تحت پوشش بیمه نیست هزینه بیشتری دارد و هزینه‌های آن عبارتند از:
برخی از عوامل موثر بر هزینه کلی جراحی دیسک کمر عبارتند از:
این جدول می‌تواند به شما کمک کند تا با عوارض و راه‌های پیشگیری از آن‌ها آشنا شوید.
| عوارض جراحی | راه‌های پیشگیری |
|---|---|
| عفونت | – رعایت بهداشت محل جراحی- استفاده از آنتی‌بیوتیک در صورت نیاز |
| لخته شدن خون (DVT) | – حرکت و فعالیت ملایم پس از عمل- استفاده از جوراب‌های فشاری |
| نشت مایع نخاعی | – انتخاب جراح مجرب- انجام پیش‌آزمایش‌های لازم |
| آسیب عصبی | – انتخاب روش جراحی مناسب- مشاوره دقیق با پزشک |
| عود دیسک | – پیگیری منظم با پزشک- رعایت فعالیت‌های منع‌شده |
| درد مزمن | – مدیریت درد پس از عمل- فیزیوتراپی به موقع |
| مشکلات بیهوشی | – مشاوره دقیق قبل از عمل- بررسی سوابق پزشکی |
| بی‌ثباتی ستون فقرات | – انتخاب جراحی مناسب- فیزیوتراپی و تقویت عضلات |
جراحی دیسک کمر در جوانان معمولاً با بهبودی سریع‌تر و ریسک عوارض کمتری همراه است. جوانان به سرعت به درمان پاسخ می‌دهند و مدت نقاهت کوتاه‌تری دارند. در مقابل، سالمندان به دلیل مشکلات پزشکی و روند ترمیم کندتر، بهبودی طولانی‌تر و ریسک عوارض بیشتری دارند. بنابراین، جراحی دیسک کمر برای جوانان گزینه‌ای مناسب‌تر و کم‌خطرتر است.
به نظر می‌رسد علت درد ساق بعد از جراحی دیسک کمر یک اتفاق طبیعی برای یک دوره زمانی خاص باشد. اما درد مداوم گاهی اوقات به مشکلاتی اشاره می‌کند که نباید به سادگی نادیده گرفته شوند. پس از جراحی ستون فقرات، بیمار انتظار دارد که مشکل کمر یا گردن او برطرف شود. اما گاهی اوقات بدون دانستن علت درد ساق بعد از جراحی دیسک کمر، نتیجه مطلوب حاصل نمی‌شود.
چه بلافاصله و چه ماه‌ها پس از جراحی، درد و سایر علائم ممکن است عود کنند، پدیده‌ای که به نام جراحی ناموفق کمر (FBS) شناخته میشود. سندرم جراحی ناموفق کمر (FBSS) و سندرم پس از لامینکتومی از دیگر اصطلاحاتی است که برای این موضوع استفاده میشود.
عدم عمل دیسک کمر می‌تواند عواقب مختلفی از جمله درد و ناراحتی خفیف تا مشکلات عصبی جدی و حتی ناتوانی دائمی را به همراه داشته باشد. بااین‌حال، در بسیاری از موارد، عمل جراحی تنها راه‌حل نیست و روش‌های درمانی غیرجراحی مؤثری هم وجود دارد. درصورتی‌که تشخیص پزشک انجام عمل جراحی باشد و فرد از انجام عمل جراحی امتناع کند، مشکلات زیر ایجاد خواهد شد:
درد و ناراحتی مداوم: این شایع‌ترین عارضه عدم عمل دیسک کمر است. درد می‌تواند از خفیف تا شدید باشد و حرکات، نشستن یا حتی ایستادن را دشوار کند.
ضعف عضلانی و بی‌حسی: اگر دیسک کمر به اعصابی که به عضلات پاها فشار وارد می‌کند، آسیب برساند، ممکن است دچار ضعف عضلانی و بی‌حسی در پاها شوید. در موارد شدید، این امر می‌تواند منجر به فلج شود.
مشکلات روده و مثانه: در موارد نادر، دیسک کمر فشرده شده می‌تواند به اعصابی که مثانه و روده را کنترل می‌کنند، آسیب برساند. این امر می‌تواند منجر به مشکلات کنترل مثانه و روده شود..
مدت زمان مورد نیاز برای جراحی دیسک کمر به عوامل مختلفی از جمله شدت و نوع مشکل، محل و تعداد دیسک‌های درگیر و روش جراحی مورد استفاده بستگی دارد. در بیشتر موارد، جراحی دیسک کمر می‌تواند بین یک تا دو ساعت طول بکشد.
مدت زمانی که درد دیسک کمر ادامه دارد و مدت زمانی که بهبود می‌یابد، بسیار متغیر است و بستگی به عوامل مختلفی دارد. عواملی نظیر شدت درد، علت اصلی آن، نوع درمان انتخابی، و وضعیت سلامت کلی بیمار.
فرآیند جراحی دیسک کمر می‌تواند تا چندین ساعت ادامه داشته باشد و به پیچیدگی جراحی، وضعیت بیمار و مهارت متخصص جراح بستگی دارد. به طور کلی مدت زمان بیهوشی برای جراحی دیسک کمر معمولاً حدود یک ساعت طول می‌کشد.
فروشگاه اینترنتی فست طب با تامین محصولات و کالای پزشکی برخوردار از تکنولوژی روز دنیا از طریق شرکت های بین المللی، تلاش می‌کند کیفیت در روند درمان بیماری را برای مشتریان به ارمغان آورد.
