جراحی دیسک کمر یک عمل جراحی است که برای درمان مشکلات مربوط به دیسک‌های‌ آسیب دیده در ناحیه کمر انجام می‌شود. این مشکلات می‌تواند ناشی از فشار زیاد بر روی اعصاب و ریشه‌های‌ عصبی در ناحیه کمر باشد که باعث ایجاد درد می‌شود و بر عملکرد روزانه فرد تأثیر می‌گذارد و پزشک آن را زمانی پیشنهاد می‌کند که سایر درمان‌های‌ غیر جراحی مانند فیزیوتراپی، دارودرمانی و تزریق ضد التهاب‌ها نتیجه مورد نظر را ندارد یا به طور قابل توجهی بر مشکلات عصبی و عضلانی فرد تأثیر نمی‌گذارد.

جراحی دیسک کمر به طور معمول برای درمان مشکلات کمر درد، فشار بر اعصاب و کاهش عملکرد فیزیکی در ناحیه کمر استفاده می‌شود. در این مطلب از فست طب به بررسی انواع روش‌های جراحی دیسک کمر، طول درمان و هزینه‌های این عمل می‌پردازیم.

انواع روش‌های جراحی دیسک کمر کدام‌اند؟

جراحی دیسک کمر به دو دسته اصلی جراحی باز (تهاجمی) و جراحی بسته (کم تهاجمی یا بسته) تقسیم می‌شود. جراحی باز عمل جراحی کلاسیک با تاج پوستی و برش‌های بزرگ را شامل می‌شود، در حالی که جراحی بسته با استفاده از تکنیک‌های کم تهاجمی انجام می‌شود، که مزایای کمتری از نظر خطرات و زمان بازگشت به فعالیت طبیعی دارد. انتخاب بهترین روش بسته به شرایط بیمار، محل آسیب، و تجویز پزشک است.

جراحی دیسک کمر به روش باز

جراحی دیسک کمر به روش باز معمولاً زمانی انجام می‌شود که دیسک به طور کامل تخریب شده باشد و فشار زیادی بر روی نخاع و ریشه‌های عصبی ایجاد کرده باشد. این روش امکان دسترسی کامل به ناحیه آسیب‌دیده را فراهم می‌کند، که به پزشک این امکان را می‌دهد که با دقت بیشتری به ترمیم و حذف بخش تخریب‌شده بپردازد.

رایج ترین روش‌های انجام عمل باز دیسک کمر عبارتند از:

۱. لامینکتومی برای رفع فشار از روی نخاع و اعصاب دیگر

لامینکتومی یک روش جراحی است که عمدتاً جهت رفع تنگی کانال نخاعی و کاهش فشار بر روی نخاع استفاده می‌شود. این روش پزشکان امکان دسترسی به کانال نخاعی را فراهم کرده و بخشی از استخوان‌های لامینا و لیگمان را جدا می‌کند. این کار بهبود علائم میلوپاتی و تنگی کانال نخاع را هدف قرار می‌دهد. علائمی نظیر درد، ضعف عضلات، بی‌حسی، و مشکلات حرکتی ممکن است با این روش بهبود یابند.

۲. میکرودیسکتومی با هدف حذف بافت‌های آسیب‌دیده

 میکرودیسکتومی یک روش جراحی حداقل تهاجمی است که از برش کوچکی در خط میانی کمر برای دسترسی به دیسک آسیب‌دیده استفاده می‌کند. با استفاده از میکروسکوپ، پزشک بهبود دید و دقت خود را در حین عمل افزایش می‌دهد. هدف این عمل جراحی همانند لامینکتومی، برطرف کردن تنگی کانال نخاعی و حذف دیسک آسیب‌دیده است. از طریق برداشتن بخشی از استخوان‌های لامینا و لیگمان، آسیب به بافت اطراف کمتر می‌شود. این روش کم‌تهاجمی‌تر است و معمولاً زمان بازگشت به فعالیت طبیعی کمتری نیاز دارد.

۳. آندوسکوپی برای بررسی آسیب‌های ایجاد شده

جراحی آندوسکوپی یک روش کم‌تهاجمی است که بدون نیاز به تخریب استخوان‌ها انجام می‌شود. از طریق سوراخ‌های بین مهره‌ها، سوزن مجهز به دوربین و نور به ناحیه آسیب‌دیده هدایت می‌شود. جراح از تصاویر دریافتی بر روی مانیتور برای تشخیص و ترمیم پارگی دیسک استفاده می‌کند. این روش در بسیاری از موارد با موفقیت انجام می‌شود و نسبت به روش‌های دیگر، ریسک کمتری دارد. همچنین، زمان بازگشت به فعالیت طبیعی و دوره نقاهت در این روش معمولاً کمتر است.

۴. دیسک مصنوعی به جای دیسک  آسیب‌دیده

برای جراحی دیسک مصنوعی، شما تحت بیهوشی عمومی خواهید بود. این جراحی معمولا برای یک دیسک منفرد زمانی که مشکل در قسمت پایین کمر باشد استفاده می‌شود. برای بیماران دارای آرتریت یا پوکی استخوان و در شرایط درگیری بیش از یک دیسک این جراحی گزینه خوبی نیست .برای این روش، جراح از طریق یک برش در شکم شما وارد می‌شود و دیسک آسیب دیده با یک دیسک مصنوعی ساخته شده از پلاستیک و فلز جایگزین می‌شود.

۵. همجوشی یا فیوژن ستون فقرات

در جراحی فیوژن دیسک کمر مهره‌های آسیب‌دیده به یکدیگر متصل می‌شوند تا حرکت بین آن‌ها محدود شود. این کار باعث کاهش درد و ناپایداری بیمار می‌شود. پزشک برای انجام فیوژن از پیچ و مهره‌های تیتانیومی استفاده می‌کند که مهره‌ها را به هم متصل کرده و پیشگیری از حرکت غیرمطلوب مهره‌ها را فراهم می‌کنند. این روش برای درمان درد و ناپایداری ناشی از آسیب دیسک کمر مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما با توجه به محدودیت حرکت بین مهره‌ها، باید به دقت انتخاب شود.

جراحی دیسک کمر به روش بسته با راهکارهایی با دوران نقاهت کوتاه

در جراحی دیسک کمر به روش بسته، با ایجاد یک برش بسیار کوچک، خونریزی کمتری رخ می‌دهد که می‌تواند به کاهش خطر عفونت و دردهای پس از جراحی کمک کند. این روش به صورت سرپایی انجام می‌شود، که به معنای انجام جراحی بدون نیاز به بستری شدن در بیمارستان برای مدت زمان طولانی است. همچنین، دوره نقاهت کوتاه‌تر است و بیماران معمولاً به سرعت بهبودی خود را تجربه می‌کنند. معمولا مراقبت های بعد از عمل جراحی دیسک با لیزر نسبت به نمونه‌های جراحی باز کمتر است.

۶. لیزر دیسک کمر برای کاهش فشار و رفع آسیب‌ها

در عمل لیزر دیسک کمر، از دستگاه لیزر برای تبخیر مایع بیرون‌زده از دیسک برای کاهش فشار بر روی کانال نخاعی استفاده می‌شود. پزشک دسته لیزر را به فضای بین دیسک هدایت می‌کند و نور تولید شده توسط لیزر با تماس با بافت دیسک گرما تولید کرده و مایع دیسک را تبخیر می‌کند. این تبخیر مایع باز کردن فضای کانال نخاعی را فراهم می‌کند و فشار را از روی ریشه اعصاب برمی‌دارد.

۷. اوزون تراپی مناسب برای بیماری‌های عضلانی و مفصلی

اوزون تراپی یا تزریق گاز اوزون یک روش درمانی نسبتاً جدید است که برای بیماری‌های عضلانی و مفصلی به کار می‌رود. در این روش، گاز اوزون با استفاده از سوزن به ناحیه آسیب‌دیده تزریق می‌شود. این تزریق باعث کاهش حجم مایع بیرون‌زده شده می‌شود و در نتیجه، فشار ایجادشده بر روی کانال نخاعی کاهش می‌یابد. این روش ممکن است در کاهش درد و بهبود علائم برخی بیماری‌های مفصلی مؤثر باشد. اوزون تراپی دیسک کمر روشی کم خطر، نسبتا ارزان و موثر برای آسیب‌های کمری است.

طول درمان جراحی دیسک کمر چقدر است؟

مدت زمان درمان دیسک کمر در بیمارانی که جراحی دیسک کمر انجام می‌دهند متفاوت است. اما به طور کلی می‌توان به بازه زمانی ۳ تا ۶ ماهه اشاره کرد که در اکثر بیماران برای بهبودی کامل زمان می‌برد.

طول مدت درمان دیسک کمر به عوامل زیر بستگی دارد:

• جنسیت بیمار: منظور از جنسیت، نوع سبک زندگی افراد است. مردان نسبت به زنان فعالیت‌های‌ سنگین‌تری انجام می‌دهند، مانند جابجایی اجسام بسیار سنگین که بهبودی آن‌ها را به تاخیر می‌اندازد.
• سن بیمار: سن در طول درمان دیسک کمر بسیار مهم است. مطمئناً افراد میانسال به دلایلی مانند تاخیر در ترمیم بافت، بهبودی طولانی‌تری نسبت به جوانان دارند.
• وزن: در برخی از جراحی‌ها مانند جراحی دیسککتومی، وزن یکی از مهم‌ترین عوامل است. وزن زیاد فشار بیش‌تری بر ستون فقرات وارد می‌کند و این روند بهبود را کند می‌کند.
• شدت پارگی دیسک: هر چه پارگی یا بیرون زدگی شدیدتر باشد، به درمان طولانی‌تری نیاز است.
• نوع جراحی: جراحی‌های‌ بسیار تهاجمی روند بهبودی کندتری نسبت به جراحی‌های‌ کم تهاجمی دارند. به عنوان مثال در روش‌های‌ جراحی باز که یک روش جراحی قدیمی محسوب می‌شود باید زمان بیش‌تری صرف شود تا نتیجه بهتری در درمان بیمار مشاهده شود.

به طور کلی دو هفته بعد از جراحی، بیمار احساس بهتری دارد، البته باز هم باید تاکید کرد که عوامل ذکر شده در بالا در طول مدت درمان موثر است، اما در جراحی‌های‌ کم تهاجمی به طور متوسط ​​دو هفته است. باید اشاره کنیم که دوران نقاهت بعد از جراحی به مراقبت های بعد از عمل دیسک کمر نیز وابسته است. هر چه بیمار بعد از عمل بیشتر مراقب خودش و جای زخم باشد، روند درمان سریع‌تر پیش خواهد رفت.

هزینه عمل دیسک کمر ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲ چقدر است؟

جراحی دیسک کمر که تحت پوشش بیمه نیست هزینه بیش‌تری دارد و هزینه‌های‌ آن عبارتند از:

• دستمزد جراح
• متخصص بیهوشی
• هزینه تجهیزات و امکانات

میکرودیسککتومی با حداقل تهاجم و تحت جراحی سرپایی ارزان‌ترین نوع جراحی فتق دیسک است و جراحی باز دیسککتومی که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد، گران‌ترین نوع جراحی است. عمل دیسک کمر در صورت تجویز پزشک معمولا تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد. برای افرادی که بیمه شده اند، با فرض در نظر گرفتن فرانشیز، هزینه‌هایی ‌ که بیمار باید بپردازد شامل ۱۰ تا ۴۰ درصد هزینه عمل است. برای بیمارانی که تحت پوشش بیمه درمانی نیستند، فیوژن ستون فقرات، که عمدتاً برای درمان مشکلاتی مانند لغزش مهره‌ها انجام می‌شود، معمولاً گران‌تر از میکرودیسککتومی خواهد بود. عمل‌هایی ‌ که در آن‌ها به جای استخوان بیمار از پروتز تیتانیوم استفاده می‌شود نیز هزینه بیش‌تری خواهد داشت. خوشبختانه بسته به بیمه شما، هزینه عمل بسیار پایین خواهد بود.

برخی از عوامل موثر بر هزینه کلی جراحی دیسک کمر  عبارتند از:

• رادیولوژی و تشخیص
• جراح یا جراحان و کارکنان
• استفاده از اتاق عمل و تجهیزات ریکاوری
• مواد و ابزار
• تعداد روز بستری شدن در بیمارستان

آیا درد پا بعد از عمل دیسک کمر طبیعی است؟

به نظر می‌رسد علت درد ساق بعد از جراحی دیسک کمر یک اتفاق طبیعی برای یک دوره زمانی خاص باشد. اما درد مداوم گاهی اوقات به مشکلاتی اشاره می‌کند که نباید به سادگی نادیده گرفته شوند. پس از جراحی ستون فقرات، بیمار انتظار دارد که مشکل کمر یا گردن او برطرف شود. اما گاهی اوقات بدون دانستن علت درد ساق بعد از جراحی دیسک کمر، نتیجه مطلوب حاصل نمی‌شود.

چه بلافاصله و چه ماه‌ها پس از جراحی، درد و سایر علائم ممکن است عود کنند، پدیده‌ای که به نام جراحی ناموفق کمر (FBS) شناخته می‌شود. سندرم جراحی ناموفق کمر (FBSS) و سندرم پس از لامینکتومی از دیگر اصطلاحاتی است که برای این موضوع استفاده می‌شود. FBS می‌تواند هر سطحی از ستون فقرات را تحت تاثیر قرار دهد و باعث درد پا بعد از جراحی دیسک کمر شود.

سخن پایانی

دیسک کمر و درد ناشی از آن یکی از چالش‌های‌ اصلی قرن بیست و یکم محسوب می‌شود که سالانه افراد زیادی را درگیر خود می‌کند. این بیماری رایج را می‌توان در مراحل اولیه با استراحت، اصلاح سبک زندگی (حتی به طور موقت)، فیزیوتراپی، دارو، ورزش‌های‌ خاص و سایر درمان‌های‌ غیرتهاجمی درمان کرد. اما در صورت پیشرفت یا عدم پاسخگویی به درمان‌های‌ غیرتهاجمی، پزشک متخصص روش تهاجمی جراحی دیسک را به عنوان آخرین برنامه درمانی در دستور کار خود قرار می‌دهد. بنابراین اگر از کمردرد رنج می‌برید، بهتر است هر چه زودتر به یک مرکز درمانی خوب و قابل اعتماد مراجعه کرده و ریشه آن را پیدا کنید و در صورت لزوم عمل دیسک کمر را انجام دهید.

سوالات متداول در مورد عمل دیسک کمر

۱. عمل دیسک کمر چقدر طول می‌کشد؟

 مدت زمان مورد نیاز برای جراحی دیسک کمر به عوامل مختلفی از جمله شدت و نوع مشکل، محل و تعداد دیسک‌های‌ درگیر و روش جراحی مورد استفاده بستگی دارد. در بیش‌تر موارد، جراحی دیسک کمر می‌تواند بین یک تا دو ساعت طول بکشد.

۲. درد دیسک کمر چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمانی که درد دیسک کمر ادامه دارد و مدت زمانی که بهبود می‌یابد، بسیار متغیر است و بستگی به عوامل مختلفی دارد. عواملی نظیر شدت درد، علت اصلی آن، نوع درمان انتخابی، و وضعیت سلامت کلی بیمار.

۳. مدت زمان بیهوشی برای جراحی دیسک کمر چقدر است؟

 فرآیند جراحی دیسک کمر می‌تواند تا چندین ساعت ادامه داشته باشد و به پیچیدگی جراحی، وضعیت بیمار و مهارت متخصص جراح بستگی دارد. به طور کلی مدت زمان بیهوشی برای جراحی دیسک کمر معمولاً حدود یک ساعت طول می‌کشد.​