آیا می‌دانید بعد از عمل دیسک کمر چه کارهایی باید انجام داد؟ انواع جراحی‌های دیسک کمر مانند میکرودیسککتومی، برای کاهش علائم و نشانه‌های ابتلا به عارضه دیسک کمر و آسیب‌های ناشی از سیاتیک در ناحیه کمر و ساق پا انجام می‌شود. هدف از انجام این جراحی‌ها کاهش درد، بازگرداندن عملکرد طبیعی بدن و بازگشت سریع به فعالیت‌های عادی روزانه است. مدت زمان بهبودی پس از انجام عمل جراحی به نوع جراحی و شدت آسیب بستگی دارد. با این حال رعایت توصیه‌های پزشک و انجام بعضی از مراقبت‌ها به بهبود سریع‌تر پس از عمل جراحی کمک می‌کند. از آنجایی که سلامتی و روحیه شما برای ما اهمیت بسیار زیادی دارد، در جدیدترین مقاله فست طب قصد داریم در خصوص اقدامات بعد از عمل دیسک کمر و بهترین روش‌های تسکین درد کمر صحبت کنیم. مهمان جدیدترین مقاله فست طب باشید تا در خصوص این موضوع مهم بیشتر بدانید.

مهمترین و موثرترین مراقبتهای بعد از عمل دیسک کمر

انحطاط دیسک کمر نتیجه طبیعی افزایش سن است و در اثر ساییدگی و پارگی طبیعی ستون فقرات رخ می‌دهد. افراد مبتلا به فتق یا پارگی دیسک کمر با علائم بی حسی و ضعف همراه با کمردرد به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند. اگر درمان‌های غیر تهاجمی مانند: مصرف داروها و استراحت نتوانند شدت کمر درد را کاهش دهند، عمل جراحی انجام می‌شود.

عمل جراحی مربوط به دیسک کمر جزء عمل‌های بسیار سنگین است. به همین دلیل مدت زمان ریکاوری بسیار طولانی و مراقب‌های ویژه‌ای دارد. مراقبتهای بعد از عمل دیسک کمر بسیار مختلف و متنوع هستند. برای اینکه با مجموع این اقدامات بیشتر آشنا شوید، در این قسمت از مقاله به تفضیل در خصوص مراقبت بعد از عمل جراحی دیسک کمر صحبت می‌کنیم.

انواع مراقبت‌های پس از عمل جراحی

بعد از جراحی برای بهبود روند درمان و کوتاه کردن دوران نقاهت بیمار باید یکسری اقدامات را انجام دهد. در ادامه با این اقدامات آشنا شوید. باید اشاره کنیم که راه رفتن برای دیسک کمر خوب است زیرا به تحرک عضلات و مفاصل و تقویت آن‌ها کمک می‌کند. پس در کنار انجام اقدامات زیر به ورزش و راه رفتن نیز اهمیت دهید.

۱. مراقبت از زخم‌ها و آسیب‌های پس از انجام جراحی

تا زمان بهبودی کامل، زخم‌ها را خشک نگه دارید(برای مثال از حمام رفتن پرهیز کنید). محل زخم را با یک پانسمان ضد آب کوچک بپوشانید. هر ۴۸ ساعت یک مرتبه پانسمان را با دقت برداشته و شرایط زخم را بررسی کنید. سپس بعد از تمیز کردن محل زخم و ضد عفونی مجددا آن را از طریق پدهای مخصوص پانسمان کنید. از پزشک خود بخواهید که روش پانسمان زخم در منزل را به شما آموزش دهد. پس از مرخص شدن از بیمارستان باید جزوه یا بروشور مخصوص روش پانسمان کردن و مراقبت های پس از انجام جراحی را دریافت کنید.

بخیه‌های حاصل از انجام این عمل جراحی اغلب قابل جذب هستند. بنابراین نیازی به خارج کردن آن نیست. با این حال چنانچه این بخیه‌ها قابل جذب نباشند دستورالعمل‌های لازم در خصوص زمان و اقدامات لازم در هنگام کشیدن بخیه‌ها به شما داده خواهد شد (معمولاً ۱۰ تا ۱۴ روز پس از جراحی می‌توانید برای کشیدن بخیه‌ها به مراکز درمانی مراجعه کنید). در برخی از افراد مقدار کمی مایع در زیر پوست محل جراحی جمع می‌شود. به همین دلیل برآمدگی کوچکی در زیر پوست ایجاد می شود. این برآمدنی معمولاً دو هفته‌ پس از انجام عمل جراحی توسط بدن جذب شده و ناپدید می‌شود.

۲. مراقبت‌های لازم برای کاهش درد ناشی از عمل جراحی

احتمالاً پس از انجام عمل جراحی کمردرد خفیف تا متوسطی ​​را تجربه خواهید کرد. این درد در ابتدا بسیار شدید است اما پس از گذشت ۶ تا ۸ هفته به تدریج کاهش پیدا می‌کند. درد کمر ناشی از انجام جراحی در بیشتر بیماران معمولاپس از ۱۲ هفته به طور کامل تسکین می‌باید. برای کاهش سریع درد خود می‌توانید از داروهای مسکن(مانند پاراستامول و یا ایبوپروفن) استفاده کنید.

 البته این داروها باید تا مدت زمان مشخص و زیر نظر پزشک مصرف شوند. چنانچه با وجود مصرف مسکن دچار درد شدید و طاقت فرسا بودید، با پزشک خود صحبت کنید. علاوه بر این چنانچه متوجه شدید که از محل زخم‌ها عفونت خارج شده و یا دارای التهاب شدیدی هستند، حتما با پزشک خود در میان بگذارید.

۳. نقش فیزیوتراپی و ورزش در بهبود سریع‌تر

برای بهبودی سریع‌تر پس از انجام عمل جراحی توصیه می‌کنیم با انجام تمرین‌های مخصوص در فیزیوتراپی بدن خود فعال نگه دارید. برای شروع بهتر است در مسافت‌های کوتاه پیاده روی کنید. سپس به تدریج در مدت زمان و مسافت‌های بیشتر پیاده روی کنید. علاوه بر این از آنجایی که حرکت بازوها و پاها سبب افزایش جریان خون، انعطاف عضلات و جلوگیری از ایجاد لخته خون می‌شود، توصیه می‌کنیم تمرین‌های ساده و اصلاحی ورزشی را انجام دهید. توجه داشته باشید! در حین انجام تمرین های ورزشی به خود سخت نگیرید. اگر احساس کردید دچار کمر و یا گرفتگی عضلات شدید، استراحت کنید.

برای بهبودی سریع‌تر و کاهش آسیب توصیه‌های زیر را در نظر بگیرید:

• از بلند کردن اجسام سنگین (بیش از ۵ کیلوگرم در هر دست) خودداری کنید.
• از انجام فعالیت‌ها و کارهای سنگین مانند جارو کشیدن منزل اجتناب کنید
• انجام فعالیت‌هایی مانند: هل دادن، کشیدن اجسام، خم شدن و چرخیدن سبب درد و آسیب می‌شود.

با کمک فیزیوتراپی بعد از عمل از ایجاد علائم چسبندگی بعد از جراحی دیسک کمر جلوگیری کنید.

۴. رعایت رژیم غذایی مناسب برای تقویت بدن

بلافاصله پس از انجام عمل جراحی بهتر است غذاهای مقوی و سبک مانند سوپ گوشت و سبزیجات مصرف کنید. توجه داشته باشید گلودرد و گرفتگی صدا که اغلب پس از لوله گذاری و بیهوشی ایجاد می‌شود، طبیعی است. این علائم معمولا یک هفته پس از عمل جراحی خود به خود کاهش پیدا می‌کنند. برای کاهش سریع علائم باید مقدار زیادی مایعات بنوشید. مصرف زیاد مایعات سبب کاهش تورم می‌شود. علاوه بر این آثار باقی مانده داروهای بیهوشی را سریع‌تر از بدن شما خارج می‌کند. به خاطر داشته باشید که در خصوص نوع رژیم و میزان بهترین غذا برای دیسک کمر خود از پزشک معالج سوال کنید.

۵. استفاده از کمپرس گرم و سرد برای کاهش درد و تورم

یکی دیگر از روش‌های موثر برای تسکین درد و تورم ناشی از عمل جراحی استفاده از کمپرس گرم و سرد است. کمپرس گرم از طریق افزایش جریان خون سبب انعطاف پذیری عضلات و کاهش سفتی پس از استراحت ناشی از انجام عمل جراحی می‌شود. علاوه بر این کمپرس گرم آثار التهاب و تورم را سریع‌تر کاهش می‌دهد. کمپرس سرد نیز از طریق کاهش اثر گیرنده‌های حسی سبب کاهش درد عضلات می‌شود. چنانچه در منزل خود وکیوم‌های مخصوص را در اختیار ندارید می‌توانید از حوله گرم استفاده کنید. برای بهتر نشستن بعد از عمل دیسک کمر نیز می‌توانید با استفاده از پیچیدن حوله گرم دور کمرتان، عضلات خود را گرم کنید تا با درد کمتری قادر به راه رفتن و نشستن باشید.

۶. نحوه صحیح خوابیدن و نشستن پس از عمل جراحی

در درجه اول به خاطر داشته باشید که تا چند روز پس از عمل جراحی داشتن احساس درد و ناراحتی در زمان خوابیدن و یا نشستن طبیعی است. برای اینکه کمتر احساس درد داشته باشید بهتر است برای چرخیدن و خوابیدن همراه با شانه راست یا چپ به صورت همزمان کل بدن خود را بچرخانید. چرخش ناگهانی یک طرف بدن باعث درد شدید خواهد شد. علاوه بر این در هنگام نشستن بهتر است از بالشتک‌های طبی خصوص استفاده کنید. برای خواب راحت نیز می‌توانید بالشت کوچکی را میان پاهای خود قرار دهید.

یکی از بهترین وضعیت برای استراحت افرادی که به تازگی جراحی کرده‌اند، استراحت به صورت جنینی است. برای استراحت به صورت جنینی باید به سمت پهلوی چپ یا راست خود بچرخید. سپس پاهای خود را به سمت شکم کمی جمع کنید. برای اینکه کمر در وضعیت راحت‌تری قرار بگیرد یک بالشت نرم و دارای قطر بسیار نازک را زیر شکم خود قرار دهید.

برای اینکه با درد کمتری به مدت طولانی بنشینید؛ بهتر است از بالشت یا پشتی طبی نرم و استاندارد (دارای قسمت مناسب گودی کمر) استفاده کنید. علاوه بر این روی سطح مورد نظر خود نیز بالشت نرمی را قرار داده سپس روی آن بنشینید. توجه داشته باشید! از خم شدن و کوژ کردن بپرهیزید.

۷. برای حمام کردن و دستشویی رفتن از صندلی مخصوص استفاده کنید

از آنجایی که به دلیل درد و عوارض ناشی از عمل جراحی به راحتی قادر به نشستن و ایستادن طولانی مدت نخواهید بود؛ توصیه می‌کنیم از صندلی‌های مخصوص حمام و دستشویی استفاده کنید. این صندلی‌ها با جنس فلزی و پلاستیکی با قیمت‌های مختلف در دسترس هستند. علاوه بر این دقت داشته باشید که به دلیل کاهش تعادل زانوها، کفش‌هایی را استفاده کنید که دارای سطح عاج دار باشند(کفش‌های صاف باعث سر خوردن فرد مخصوصا روی سرامیک‌های بیمارستان یا حمام می‌شوند). استفاده از کمربندهای طبی نیز در کاهش درد و افزایش تعادل شما در هنگام راه رفتن و ایستادن موثر است.

۸. در خصوص نحوه مصرف داروهای خود از پزشکتان سوال کنید

به دلیل درد، استرس و فشار شدیدی که بیماران و همراهان بیمار در زمان جراحی متحمل آن می‌شوند، گاها فراموش می‌کنند که از پزشک در خصوص زمان و نحوه استفاده از داروها و مراقبت‌های ویژه از قسمت‌های مانند محل پانسمان سوال کنند. به همین دلیل توجه داشته باشید که در هنگام دسترسی به دکتر از او بخواهید دستور کامل استفاده از داروها و سایر توصیه‌ها را برای شما یادداشت کند. علاوه بر این در خصوص نوع رژیم غذایی پس از عمل جراحی نیز سوال کنید.

عواملی که سبب کندتر شدن روند بهبودی می‌شوند

روند بهبودی پس از انجام جراحی دیسک کمر نسبت به بسیاری دیگر از جراحی‌ها کندتر است. به همین دلیل باید از روش‌های درمانی و مراقبتی ویژه‌ای برای بهبودی سریع‌تر خود استفاده کنید. البته علاوه بر رعایت مراقبتهای بعد از عمل دیسک کمر، باید از مواردی که سبب طولانی‌تر شدن روند درمان می‌شود، پرهیز کنید.

مهم‌ترین عواملی که سبب کندتر شدن روند بهبودی می‌شوند، شامل موارد زیر است:

1. فعالیت بیش از حد مانند بلند کردن وسایل سنگین یا هل دادن اجسام مختلف سبب افزایش درد و ایجاد آسیب مجدد می‌شود. به همین دلیل حداقل تا یکماه پس از انجام عمل جراحی از انجام کارهای سنگین خودداری کنید.
2. عدم پانسمان به موقع محل بخیه و یا آلوده شدن آن در طول دوران نقاهت باعث ایجاد عفونت می‌شود. به همین دلیل گفته می شود تا زمان بهبودی کامل محل جراحی از انجام فعالیت‌هایی مانند: شنا و حمام (بدون محافظ مخصوص زخم) بپرهیزید.
3. کاهش تحرک و ورزش نکردن سبب ضعف شدید عضلات و طولانی‌تر شدن دوران نقاهت پس از عمل جراحی می‌شود. به طور کلی بی تحرکی باعث بروز مشکلاتی مثل: آسیب های گوارشی، سفتی عضلات و افسردگی می‌گردد. به همین دلیل اکثر جراحان توصیه می‌کنند در چند روز اول پس از عمل جراحی دیسک کمر، پیاده‌روی و تمرین‌های ورزشی مخصوص را اغاز کنید. ورزش برای دیسک کمر مانند آب روی آتش است.
4. عدم پایبندی به رژیم غذایی و برنامه دارویی منجر به عدم درمان، بروز عوارض بیشتر و تاخیر در روند بهبودی می‌شود. چنانچه مصرف داروهای تجویزی پزشک باعث عوارض جانبی شدید شد، از پزشک خود بخواهید پس از بررسی علت عارضه در صورت صلاح دید داروهای شما را تغییر دهد. توجه داشته باشید! قبل از انجام جراحی باید پزشک خود را از نوع داروها و مکمل‌های مصرفی تان آگاه کنید.
5. ابتلا به دیابت و سایر بیماری‌های مزمن روند بهبود پس از جراحی را کند می‌کند. به همین دلیل افراد مبتلا به دیابت باید از داروها و رژیم غذایی مخصوصی پیروی کرده و بیشتر مراقب خود باشند.

با رعایت نکاتی که بعد از عمل باید رعایت کنید، طول دوره درمان خود را کاهش دهید. مراقبت های بعد از عمل به اندازه خود جراحی موثر هستند.

سوالات متداول مقاله مراقبت های بعد از عمل دیسک کمر

۱. مهم‌تری اقدامات و مراقبت های بعد از عمل آندوسکوپی دیسک کمر چیست؟

علاوه بر موارد اشاره شده، پس از عمل آندوسکوپی دیسک کمر نیز باید با استفاده از کمربند و بالشت‌های مخصوص از خم شدن در هنگام راه رفتن و نشستن(فشار به مهرهای ستون فقرات) جلوگیری کنید.

۲. تا چه مدت پس از انجام عمل جراحی می‌توان مجددا فعالیت‌های خود را از سر گرفت؟

به طور کلی ۴ تا ۶ هفته پس از انجام عمل جراحی می‌توانید آرام آرام و تحت شرایط خاص فعالیت‌های روزانه و بی خطر خود را از سر بگیرید. در خصوص نوع فعالیت‌های خود در محل کار با پزشکتان صحبت کنید تا توصیه‌های لازم را برای جلوگیری از آسیب مجدد را دریافت فرمایید.

۳. برای جلوگیری از ابتلا به دچار فتق دیسک باید به چه نکاتی توجه کنید؟

افراد مبتلا به فتق دیسک کمر باید مراقب باشند که در حین انجام کارهای مختلف به ستون فقرات کمرشان فشار زیادی وارد نکنند تا مجددا به مهره‌های آنها آسیبی وارد نشود. توجه داشته باشید! تحت هیچ شرایطی کمر خود را بیش از ۹۰ درجه حد خم نکنید. از بلند کردن وسایل سنگین بیش از ۲۰ تا ۳۰ کیلوگرم اجتناب فرمایید. همچنین تمرین‌های ورزشی مخصوص تقویت عضلات کمر را انجام دهید.