خالی کردن یا خالی شدن زانو عارضه‌ای است که باعث ایجاد احساس ضعف و عدم ناپایداری در ناحیه زانو و ساق پا می‌شود‌. در این حالت ممکن است فرد استقرار و استحکام لازم برای ایستادن بر روی پاها را از دست داده و احساس ناراحتی کند. وقتی زانوهای پا از قدرت لازم برای پایداری و تحمل وزن بدن برخوردار نباشند، اصطلاح خالی شدن زانو برای این مشکل به کار گرفته می‌شود.

در برخی موارد خالی کردن زانو بدون درد ایجاد می‌شود و در برخی موارد نیز با درد در این ناحیه همراه است. اما خالی شدن پا با چه نشانه‌هایی همراه است؟ دلیل خالی کردن زانوی پا چیست و چگونه می‌توان این مشکل را درمان کرد؟ در این نوشتار از فست طب شما را با مهم‌ترین علل خالی کردن زانو آشنا کرده و این عارضه را در افراد با سنین مختلف بررسی می‌نماییم.

علائم خالی شدن زانو

خالی شن زانو دارای علائمی است که هشدار دهنده هشتند و برای شما حکم نوعی آلارم را بازی می‌کنند. نشانه‌های زیر، مهم‌ترین علائم حالت خالی شدن به شمار می‌آیند:

• سست شدن زانوها
• عدم امکان حرکت دادن پاها به صورت طبیعی
• راه رفتن با وقفه
• عدم امکان تکیه بر زانوها
• افزایش احتمال زمین خوردن

علت خالی شدن زانو پا چیست؟

خالی شدن و ضعف زانوها به دلایل و عوامل گوناگون وابسته است. در برخی موارد حتی کمبود ویتامین و برخی مواد معدنی نیز ممکن است در ایجاد احساس ضعف و سستی زانوها نقش داشته باشند. در این بخش شما را با اصلی‌ترین و معمول‌ترین دلایل خالی شدن زانوهای پا آشنا می‌کنیم:

• ایجاد آسیب یا وارد شدن ضربه به رباط زانو
• پارگی رباط‌های زانو
• ابتلا به عارضه آرتریت
• ابتلا به عارضه آرتروز زانو
• لق شدن و ناپایدار بودن مفاصل و کشکک زانو
• پارگی منیسک زانو
• فرسودگی و تحلیل غضروف‌های‌ مختلف زانو
• ایجاد ضعف و سستی در ماهیچه‌های اطراف زانوها

این بیماری‌ها و مشکلات از جمله رایج‌ترین علت خالی شدن زانو پا به شمار می‌روند که در آخر به درد داخل زانو یا اطراف آن ختم می‌شوند.

علت خالی شدن زانو هنگام راه رفتن چیست؟

گاهی هنگام راه رافتن زانوها خالی می‌شوند که این خود می‌تواند علتی از بروز مشکلی باشد. در ادامه مطلب شما را با علت خالی شدن زانو هنگام راه رفتن آشنا خواهیم کرد. تعیین علت آسیب به مشخص کردن روش درمان کمک می‌کند. به عنوان مثال برای خالی کردن زانو ناشی از شعف ماهیچه‌ها، استفاده از زانو بند زاپیا مکس بسیار عالی است. زیرا این زانوبند با افزایش گردش خون و تحریک عضلات به تقویت و مقاومت عضلات کمک خواهد کرد. این در حالی است که خالی شدن به دلیل فرسایش غضروف با کمک زاپیامکس، ورزش و داروهای خاص، کنترل خواهد شد.

۱. ضعف در ماهیچه‌های پیرامون زانوها

از دلایل اصلی و موثر بر ایجاد عارضه خالی کردن زانو، ضعیف شدن عضلات اطراف زانوها است. از آنجایی که ماهیچه‌های اطراف زانوها در ثبات و استحکام مفصل زانو نقش اساسی دارند، ایجاد آسیب یا هر گونه مشکل در عملکرد عضلات، ضعف در ناحیه زانو و کشکک زانو را به همراه خواهد داشت. چنانچه عضلات اطراف زانوها ضعیف باشند، امکان ثابت نگه داشتن مفصل زانو به شکل مناسب وجود نخواهد داشت.

به همین دلیل حرکت دادن پاها برای راه رفتن، بالا و پایین رفتن از پله‌ها و هر نوع حرکت دیگر که با فشار آوردن به پا همراه است باعث تجربه احساس خالی کردن زانوها، درد و ناراحتی در فرد می‌شود‌. برای جلوگیری از بروز این مشکل لازم است اهمیت تقویت و افزایش استحکام ماهیچه‌های زانو در نظرگرفته شود. ورزش کردن و انجام فعالیت‌های فیزیکی متناسب با شرایط بدن می‌تواند با تقویت و افزایش حجم عضلات، به جلوگیری از ضعف زانوها کمک کند.

۲. فرسایش و ساییدگی غضروف از علل خالی شدن زانو حین راه رفتن

مفصل زانو ممکن است به مرور زمان و در اثر عوامل مختلف تحلیل رفته و فرسوده شود. مثلا در عارضه آرتروز زانو که به ساییدگی مفاصل و غضروف‌ها منجر می‌شود، مفصل زانو‌ها شل‌شده و بیمار با علائمی مثل خالی کردن زانو مواجه است. بیماری آرتروز زانو با افزایش سن ایجادشده و به عنوان یکی از بیماری‌های پیش رونده، با گذشت زمان، میزان آسیب‌ها و فرسودگی‌های این نواحی نیز افزایش خواهد یافت. در افراد مبتلا به آرتروز زانو، غضروف‌ها ساییده‌شده و به این شکل، تخریب تدریجی مینسیک زانو، پاره شدن رباط های داخلی زانو، ضعف عضلات پیرامون و وجود قطعات آزاد از غضروف درون زانو نیز پدیدار خواهد شد.

۳. علت خالی شدن زانو هنگام راه رفتن

از دیگر عوامل موثر در خالی کردن زانوها و ایجاد احساس ضعف در این ناحیه، لق شدن کشکک زانو در نتیجه خروج از محل اصلی است. کشکک زانو در پایین‌ترین بخش استخوان ران و در شیار پاتلوفمورال قرارگرفته و در همین نقطه نیز می‌لغزد. چنانچه کشکک زانو از مکان اصلی خارج شود، احساس ضعف و خالی کردن زانو ایجاد خواهد شد.

علاوه بر این، در صورتی که کشکک زانو به صورت مستقیم ضربه دیده (معمولا هنگام ورزش کردن) و زانو به شکل غیر طبیعی بپیچد، خروج کشکک زانو از شیار خود، مشکل ناپایداری کشکک زانو را ایجاد می‌کند. به این ترتیب زانوها ناپایدارشده و در زمان راه رفتن، احساس خالی کردن زانو تجربه خواهد شد. از طرفی دیگر انجام ورزش برای خالی شدن زانو مناسب است به شرایط که درست و با شدت مناسب انجام شود. برای راهنمایی در این خصوص به این مطلب از فست طب مراجعه کنید.

علت خالی شدن زانو در نوجوانان چیست؟

خالی کردن زانو لزوما در بزرگسالان رخ نمی‌دهد. بله نوجوانان نیز می‌توانند به این مشکل دچار شوند. زیرا کودکان و نوجوانان به دلیل فعالیت بدنی بالای خود، بیشتر دچار آسیب می‌شوند. در نتیجه میزان آسیب‌هیا زانو در کودکان و نوجوانان بالا خواهد بود. در ادامه این مطلب علت خالی کردن زانو در نوجوانان را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

علت حس خالی شدن زانو، پاره شدن رباط‌ها است

از اصلی‌ترین و رایج‌ترین علل ضعف، بی‌حسی و احساس خالی شدن در ناحیه مفصل زانو، آسیب ‌دیدن یک یا چند رباط‌ از رباط‌های این ناحیه است که زانوها را پایدار نگه می‌دارند. مفصل زانو دارای چهار رباط اصلی است که وظیفه خاصی داشته و از خم‌ شدن زانو جلوگیری می‌کنند. با آسیب دیدن یا پاره شدن هر یک از این رباط‌ها، در زانوها احساس خالی شدن و ضعف بروز می‌یابد. این مشکل ممکن است در نوجوانان و جوانان مشاهده‌شده و باعث ایجاد احساس درد و ناراحتی شود.

پارگی مینیسک و بررسی علت خالی شدن زانو در نوجونان

منیسک‌های زانو، غضروف‌هایی شبیه به حرف c انگلیسی هستند که در قالب ضربه گیر زانو عمل کرده و ضمن ممانعت از فرسایش و ساییدگی زانوها بر روی یکدیگر، آن‌ها را پایدار و مستحکم نگه می‌دارند. پاره شدن منیسک زانو در اکثر موارد، هنگام پایین رفتن از پله‌ها و انجام حرکت اسکات در ورزش اتفاق می‌افتد. با پاره شدن یا آسیب دیدن منیسک‌های زانو، مفصل زانو نیز سست و ناپایدارشده و در زمان راه رفتن یا حرکت دادن، احساس خالی کردن زانو تجربه می‌شود.

علت خالی شدن زانو در کودکان چیست؟

خالی شدن زانو در کودکان دارای علت مختلفی ایست که هر کدام می‌توانند به دلایلی رخ دهند. در ادامه علت خالی کردن زانو در کودکان را مورد بررسی قرار خواهیم داد:

• پارگی منیسک: همانطور که گفته شد، منیسک زانو ضمن جلوگیری از ساییده شدن مفصل زانو، باعث پایداری آن می‌شود‌. با این وجود ممکن است در کودکان، فعالیت‌هایی مثل دویدن یا پریدن، منجر به پاره شدن منیسک و ایجاد علائمی مثل خالی کردن یا قفل شدن زانو شود.
• آسیب رباط صلیبی قسمت جلویی پا: ورزش‌کردن و دویدن در کودکان با ایجاد فشار بالا به ناحیه زانو و ساق پا همراه است. در این صورت ممکن است ‌صدای خاصی در زانو ایجادشده و ضمن بی‌حس شدن و ایجاد اخساس خالی کردن زانو، مشکلات حرکتی و درد شدید نیز به وجود بیاید. در این صورت ممکن است پارگی رباط صلیبی اتفاق‌افتاده باشد.
• افزایش سطح کلسیم در غضروف زانو: اگر کلسیم به مقدار بالا در زانو جمع شود، ممکن است زانو قفل کرده و با تحت فشار قرار گرفتن غضروف زانو، خالی‌ شدن زانو در کودکان بروز یابد. در رفتن کشکک زانو: در رفتگی کشکک زانو به شکل خفیف یا شدید، از دیگر دلایل خالی کردن زانوهای پا در دوران کودکی است. در این صورت زانو از محل اصلی خارج‌شده و ناپایدار و سست می‌شود.

بیماری‌های نسبتا جدی در خالی کردن زانوی کودکان

• ایجاد آسیب‌های عصبی: ضعیف شدن اعصاب اصلی در کودکان باعث ناپایداری عضلات زانو خواهد شد و احساس خالی کردن زانوها به وجود می‌آید‌. این مشکل باید به سرعت پیگیری و بررسی شود تا از بروز مشکلات گسترده‌تر جلوگیری شود.
• ابتلا به بیماری‌های خود ایمنی: ابتلا به بیماری‌هایی مثل ام اس که به سیستم عصبی بدن حمله کرده و با تحت تاثیر قرار دادن سیستم حرکتی بدن به خم‌شدگی و انحراف زانو‌ها منجر می‌شوند، از دیگر دلایل ایجاد حس خالی شدن زانو در کودکان است.
• نرم و ناپایدار بودن کشکک در زانو: این عارضه ممکن است به صورت مادرزادی یا با ساییدگی زانوها در فرد ایجاد شود. نرمی کشکک زانو یا کندرومالاسی، عدم تعادل و درد در ناحیه زانو را برای کودکان به وجود می‌آورد.

تعیین نوع آسیب اصلی برای انتخاب نوع روش درمان نیاز است. به عنوان مثال برای آسیب‌های خفیف و سطحی از درمان خانگی خالی شدن زانو استفاده می‌شود. در حالی که اگر آسیب جدی باشد، امکان دارد که پزشک فیزیوتراپی یا جراحی را پیشنهاد دهد.

تشخیص علت خالی کردن زانو

برای تشخیص خالی کردن زانو می‌توان از تکنیک‌ها و ابزار‌های خاص استفاده نمود. با این وجود لازم است پیش از هر چیز، معاینات ابتدایی و بررسی‌های نخستین توسط پزشک معالج صورت گیرد. در معاینات مرحله اول بخش‌های مهم زانوها توسط متخصص معاینه‌شده و گزارش‌ احوالات بیمار ثبت می‌شود. این گزارش شامل سوالاتی است که از بیمار پرسیده‌‌شده و شرح وضعیت زانو از زبان بیمار شنیده می‌شود. مثلا احساس درد یا بی‌حسی و گزگز نیز ممکن است علاوه بر احساس خالی کردن زانو به سراغ بیمار بیاید. در مرحله بعد ممکن است بر اساس صلاحدید پزشک، انجام آزمایشاتی مثل آزمایش خون در دستور کار قرار گیرد.

در مراحل بعد نیز استناد به نتیجه انواع عکس‌های رادیولوژی و سی تی اسکن به پزشک امکان مشاهده تصاویر دقیقی از بخش‌های داخلی زانوها را خواهد داد. به این ترتیب با در نظر داشتن تکنیک‌های گفته‌شده، اطلاعات درستی از وضعیت زانوها، رباط‌ها و ماهیچه‌ها در دسترس قرارگرفته و روند تشخیص با سرعت و سهولت بیشتر انجام می‌شود. با وجود این که نتایج انجام عکس برداری‌ها و تکنیک‌های تخصصی تصویر برداری، بسیار دقیق و قابل استناد هستند، لازم است بیماران در زمان شرح علائم خود، وضعیت خود را به شکل دقیق با پزشک معالج در میان بگذارند.

با توجه به این پرسش مهم که “خالی شدن زانو نشانه چیست؟” می‌توان دلایل خالی شدن و سست بودن پاها و زانوها را به موارد متعددی نسبت داد که در این مقاله به بررسی و توضیح برخی از آن‌ها پرداختیم‌. همانطور که خواندید، خالی کردن زانوها گاهی از مشکلی جدی و قابل توجه خبرداده و گاهی می‌توان آن را نشانه ای از عارضه‌ای کوچک مانند ضعف عضلات در نظر گرفت. توجه داشته باشید که ضعف و خالی کردن زانوها در سنین مختلف با دلایل گوناگون بروزیافته و نحوه تشخیص و درمان آن نیز باید با توجه به شرایط سنی و فیزیکی بیمار صورت گیرد.

سوالات متداول در مورد این موضوع

۱- آیا خالی کردن زانو درمان دارد؟

بله، به کمک وررش تمرینات منظم، کم کردن استرس و فیزیوتراپی و روش‌های ددیگر ذکرشده در مطلب می‌توانید از شر خالی کردن زانو رها شوید.

۲- آیا خالی شدن زانوها تنها مخصوص افراد سالمند است؟

خیر این مشل می‌تعواند براب نوجوانان و جوانان نیز رخ دهد.

۳- مهم ترین علائم خالی شدن زانو چیست؟

سست شدن پاها، عدم امکان تکیه دادن به پله ها، سست راه رفتن از مهم‌ترین علائم هالی شدن زانوها هستند.​