جدول محتوا
Toggleدیسک کمر یکی از شایعترین عارضههای ستون فقرات است، که به دلیل آسیبدیدگی دیسکهای بین مهرهای اتفاق میافتد. این دیسکها که مانند ضربهگیر عمل میکنند و باعث حرکت روانتر مهرهها میشوند، ممکن است بر اثر کهولت سن، ضربه یا فشارهای وارده به ستون مهرهها دچار آسیب شوند. این مشکل میتواند علائمی مثل کمردرد، بی حسی و ضعف عضلانی (اندامهای تحتانی) را ایجاد کند. در حال حاضر روشهای درمانی مختلفی از دارو، فیزیوتراپی تا جراحی و حتی درمانهای خانگی (درمان دیسک کمر در منزل) برای بهبود این عارضه وجود دارد، که بسته به شدت درد کمر ارائه میشوند. یکی از گزینههای درمانی ساده و پرطرفدار برای درمان دردهای ناشی از دیسک به ویژه در مراحل اولیه، استفاده از سرما درمانی و گرما درمانی است. در ادامه این مطلب به بررسی هر یک از این درمانها، و همچنین بایدها و نبایدهای آنها میپردازیم.
تأثیر سرما بر دیسک کمر
سرمادرمانی یکی از روشهای قدیمی و مؤثر برای کاهش درد و التهاب است. این روش با کاهش جریان خون در ناحیه موردنظر میتواند التهاب را کاهش دهد. همچنین با بیحس کردن اعصاب، باعث تسکین درد میشود. از این رو افرادی که با درد ناشی از دیسک مواجه هستند، میتوانند با استفاده از این روش کمردرد خود را تا حد زیادی کاهش دهند. البته به یاد داشته باشید که این روش، راهحلی برای درمان دیسک کمر نیست و تنها به عنوان یک روش موقتی به بهبود درد و التهاب شما کمک میکند. برای انتخاب بهترین روش درمان دیسک کمر بهتر است با یک پزشک مشورت داشته باشید.
روشهای سرما درمانی برای دیسک کمر
- کمپرس یخ
- قراردادن کیسهی یخ روی ناحیه آسیبدیده برای مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، برای کاهش درد بسیار مؤثر است. بهتر است برای جلوگیری از آسیب پوست، کیسه یخ را داخل یک پارچه یا حوله قرار داده و بعد روی ناحیه مورد نظر استفاده کنید. بسته به شدت درد میتوانید هر ۲ تا ۳ ساعت یکبار در روز، یا دو تا سه بار در روز این روش را انجام دهید. قابل ذکر است که ۴۸ ساعت اول بعد از شروع درد، بهترین زمان استفاده از کمپرس سرد است.
- دوش آب سرد
- حمام کردن با آب سرد یا نشستن در یک وان آب سرد برای مدت کوتاه (۵ تا ۱۵ دقیقه)، یکی دیگر از روشهای مناسب برای کاهش درد و التهاب ناشی از دیسک است. البته بهتر است ابتدا با آب ولرم شروع کنید و به تدریج دمای آب را کاهش دهید. از دیگر مزایای دوش گرفتن با آب سرد، کاهش دردهای عضلانی بعد از تمرینات ورزشی شدید، و کمک به بازسازی بهتر عضلات است.
سرما درمانی برای چه افرادی مناسب نیست؟
واکنش همه افراد به درمان با این روش، یکسان نیست. همچنین سرما درمانی برای برخی افراد به دلیل مشکلات و شرایط خاص، ممکن است مضر باشد. از جمله:
- مبتلایان به بیماریهای عروقی
- قرار گرفتن در معرض سرما باعث انقباض بیشتر عروق خونی میشود. این اتفاق میتواند ضربان قلب و فشار خون را در این بیماران بالا ببرد و خطر لختگی خون و به دنبال آن حمله قلبی را افزایش دهد.
- کسانی که به سرما حساسیت دارند
- استفاده از سرما در این افراد میتواند به واکنشهای آلرژیک (کهیر، خارش، تورم) منجر شده و سلامت فرد را به خطر بیاندازد.
- بیماران دیابتی و کسانی که دچار نوروپاتی محیطی هستند
- سرما توانایی احساس درد و دما را در افراد دیابتی کاهش میدهد. از این رو فرد نمیتواند میزان سرما را به درستی تشخیص دهد و ممکن است دچار یخزدگی شود.
تأثیر گرما بر دیسک کمر
گرمادرمانی یکی دیگر از روشهای مؤثر برای تسکین درد در ناحیه کمر است. گرما با افزایش جریان خون، باعث کاهش درد، تنش و اسپاسم عضلانی، و همچنین بهبود انعطافپذیری میشود. استفاده از این روش در کنار سایر درمانها مثل فیزیوتراپی و دارودرمانی میتواند روند بهبودی شما را سریعتر کند. البته بهتر است قبل از انجام این کار با یک پزشک مشورت داشته باشید.
روشهای گرما درمانی برای دیسک کمر
- کمپرس گرم
- در این روش یک کیسه آب گرم یا یک پد گرم (نه داغ) را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، روی ناحیه آسیبدیده قرار میدهید. این کار باعث فروکش کردن درد و تسکین عضلات میشود. این که چه مدت باید از این روش استفاده کنید به شدت درد و وضعیت شما بستگی دارد، و بهتر است توسط پزشک متخصص تعیین شود.
- دوش آب گرم
- قرار گرفتن در معرض آب گرم برای مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه، علاوه بر کاهش درد، به شل کردن عضلات و کاهش تنش عضلانی نیز کمک میکند.
گرما درمانی برای چه افرادی مناسب نیست؟
جدا از مزیتهایی که این روش برای کاهش درد کمر دارد، اما ممکن است برای همه افراد مناسب نباشد و حتی به تشدید علائم منجر شود. از جمله افرادی که نباید از گرما درمانی استفاده کنند میتوان به گروههای زیر اشاره کرد:
- افراد با التهاب حاد دیسک کمر
- در چنین شرایطی بدن به طور طبیعی جریان خون را در ناحیه آسیبدیده افزایش میدهد. به همین جهت اعمال گرما میتواند شرایط را بدتر کند و باعث افزایش التهاب، تورم، و فشار بیشتر روی اعصاب اطراف دیسک شود.
- کسانی که بیماریهای قلبی دارند
- گرما با افزایش جریان خون، فشار بیشتری به قلب وارد میکند. این اتفاق میتواند باعث بروز مشکلات جدی مثل حمله قلبی یا بینظمی ضربان قلب شود.
- افراد با مشکلات وریدی
- برای مثال اگر فردی دچار واریس باشد، گرما میتواند وضعیت او را بدتر کند و باعث تورم و پیچخوردگی رگهای پا شود. همچنین برای کسانی که سابقه ترومبوز وریدی (لخته شدن خون) دارند، خطر حرکت لخته و عوارضی مثل آمبولی ریه وجود دارد.
- افرادی که آسیب یا حساسیت پوستی دارند
- اگر روی پوستتان زخم باز، سوختگی، التهاب یا بیماری پوستی مثل درماتیت دارید، گرما میتواند پوست شما را تحریک و روند بهبودی را کندتر کند.
- مبتلایان به دیابت
- افزایش جریان خونی که بر اثر گرما اتفاق میافتد، میتواند سرعت جذب انسولین را بالا ببرد. این اتفاق در افرادی که نیاز به تزریق انسولین دارند، ممکن است منجر به افت ناگهانی قند خون شود.
مقایسه سرما درمانی و گرما درمانی: کدام روش بهتر است؟
در جدول زیر ویژگیهای هر یک از این روشها به طور خلاصه مورد بررسی قرار گرفته تا بتوانید در شرایط مختلف انتخاب درستتری داشته باشید.
ویژگی | سرما درمانی | گرما درمانی |
---|---|---|
کاهش التهاب | ✅ | ❌ |
کاهش گرفتگی عضلات | ✅ | ✅ |
افزایش انعطافپذیری عضلات | ❌ | ✅ |
بهبود گردش خون | ❌ در کوتاهمدت کاهش میدهد | ✅ افزایش میدهد |
بهترین زمان استفاده | بلافاصله بعد از التهاب یا آسیب، دردهای شدید، و بعد از فعالیتهای زیاد | برای دردهای مزمن، اسپاسم عضلانی و خشکی مفاصل |
سؤالات کاربران
آیا سرما برای دیسک کمر ضرر دارد؟
سرما به خودی خود برای دیسک کمر مضر نیست. اما استفاده نادرست از آن میتواند باعث سفتی عضلات، کاهش گردش خون و تشدید درد شود. از این رو بهتر است از سرما در بازههای زمانی کوتاه (حداکثر ۲۰ دقیقه) و بدون تماس مستقیم روی پوست (با استفاده از یک پارچه یا حوله) استفاده کنید.
برای دیسک کمر سرما بهتر است یا گرما؟
انتخاب بین این دو روش به مرحله بیماری و شدت درد شما بستگی دارد. برای مثال سرما برای دردهایی که در مراحل اولیه و همراه با التهاب و تورم هستند مناسبتر است. اما گرما در مواقعی که درد ادامه پیدا کرده و عضلات ناحیه کمر نیز دچار اسپاسم و گرفتگی شدهاند، مفیدتر خواهد بود. همچنین در برخی موارد برای نتیجه بهتر میتوانید به طور متناوب از سرما و گرما استفاده کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت ادامه پیدا کردن درد (بیش از چند هفته)، گسترش درد به دیگر قسمتهای بدن، بی حسی یا گزگز در اندامهای تحتانی، وعدم کنترل مثانه یا روده بهتر است در سریعترین زمان نزد یک پزشک متخصص مراجعه کنید. (علائم دیسک کمر که باید جدی بگیرید)