ایا دیسک خفیف خوب میشود؟ آیا می‌دانید بهتری روش‌های درمانی برای دیسک کمر چیست؟ فتق دیسک یا دیسک کمر به عارضه‌ای گفته می‌شود که در آن مهره‌های ستون فقرات بر روی نخاع فشار وارد کرده و باعث درد، ضعف و بی حسی، کمر، بازوها و پاها می‌شود. گاهی اوقات علائم دیسک کمر آنقدر شدید است که زندگی شما را مختل می‌کنند. خوشبختانه در اغلب موارد علائم ناشی از فتق دیسک کمر در عرض چند هفته به خودی خود بهبود پیدا می‌کنند. با این حال در مواردی نیز به دلیل شدت زیاد آسیب لازم است با مراجعه به پزشک روند درمانی به خصوصی را آغاز کنید. علاوه بر این درمان‌های خانگی موثری وجود دارد که باعث تسریع روند بهبودی شما خواهند شد.

از آنجایی که سلامتی شما برای ما اهمیت بسیار زیادی دارد؛ در تازه‌ترین مقاله فست طب قصد داریم در خصوص علائم، علت و درمان‌های دیسک کمر صحبت کرده و به سوالاتی مثل ایا دیسک کمر خفیف خوب میشود؟ پاسخ دهیم. با ما همراه باشید.

دیسک ستون فقرات چیست؟

در ابتدای مقاله لازم است به آناتومی و چگونگی کارکرد دیسک ستون فقرات اشاره کنیم. دیسک به ساختار غضروف مانندی گفته می‌شود که میان هر یک از استخوان‌های ستون فقرات(یا مهره‌ها) قرار گرفته است. دیسک‌های ستون فقرات به عنوان ضربه گیر عمل می‌کنند. این دیسک‌های منعطف، با مایع ژل مانندی پر شده‌اند و سبب افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات می‌گردند. طناب نخاعی دسته‎ای از ریشه‌های عصبی است که مغز شما را به سیستم عصبی محیطی متصل می‌کند. مهره‌ها و دیسک با یکدیگر نخاع را احاطه کرده و از ساختار آن محافظت می‌کنند.

متداول‌ترین انواع آسیب دیسک ستون فقرات عبارتند از:

• پارگی بافت دیسک: در عارضه ارگی دیسک ماده ژله‌ای داخلی از میان دیسک بیرون زده و بر روی عصب فشار می‌آورد.
• دژنراتیو(انحطاط) دیسک: یک آسیب شایع است که در اثر افزایش سن ایجاد می‌شود.
• عفونت دیسک یا دیسکیت

آسیب دیسک کمر به مرور زمان به آرتروز تبدیل خواهد شد. اما با رابطه‌ای که بین دیسک، آرتروز کمر و پیاده روی وجود دارد می‌توان گفت که ورزش مناسب به بهبود این آسیب کمک خواهد کرد.

انواع دیسک کمر و موثرترین روش‌های درمانی

بیماری دیسک کمر انواع مختلفی دارد. متناسب با شدت و نوع آسیب روند درمان نیز متفاوت خواهد بود. علت ایجاد این عارضه در بیماران مختلف، متفاوت است. در بیشتر بیماران بیماری دیسک کمر به دلیل ضربه، تصادف و یا کار سنگین ایجاد می‌شود. برای آشنایی بیشتر شما با انواع دیسک کمر و بهترین روش‌های درمان آن در این قسمت از مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

۱. برجستگی دیسک کمر (Lumbar disc protrusion)

افرادی بیمار دچار ترک دیسک کمر، در موارد شدیدتر به دلیل بیرون زدگی هسته ژلاتینی دیسک دچار برجستگی دیسک کمر می‌شوند. ساختار دیسک کمر از ۱۶ لایه تشکیل شده است. در عارضه برجستگی دیسک کمر بیش از ۸ لایه از بافت دیسک پاره می‌شود. متاسفانه تنها روش موثر برای درمان برجستگی دیسک کمر انجام جراحی است.

۲. دیسک کم آب یا دهیدراته (Black disc , Dehydrated disc , Degenerated disc )

دیسک کم آب یا دیسک سیاه یکی از انواع فتق دیسک است که به دلیل کم آبی بدن ایجاد می‌شود. در این عارضه انعطاف کمر به دلیل کم آبی کاهش پیدا می‌کند. مهم‎ترین علت انعطاف کمر و قابلیت‌هایی مانند: چرخیدن، خم شدن و یا ورزش کردن، جذب آب توسط ساختار دیسک است. جالب است که بدانید زمانی که خم می‌شوید کمر شما از طریق جذب آب سفت شده و زمانی که مجددا می‌ایستید کمرتان مجددا آب اضافه را از دست می‌دهد.

عارضه دیسک دهیدراته بیشتر در افرادی که به دلیل ابتلا به بیماری‌های مختلف(اکثر بیماری‌های گوارشی) و یا کاهش مصرف مایعات دچار کم آبی می‌شوند؛ دیده می‌شود. این افراد دچار ناتوانی ناشی از کمبود آب شده و قادر به انجام کارهایی مانند فعالیت‌های کششی نیستند. برای درمان این عارضه بیماران باید از طریق دریافت حجم بالای مایعات، کاهش آب بدن خود را جبران کنند.

۳. ترک دیسک کمر (Lumbar disc cracks)

یکی دیگر از آسیب‌هایی که بر اثر افزایش سن و یا ضربه ایجاد می‌شود، ترک خوردن مهره‌های کمر است. خوشبختانه از آنجایی که ساختار دیسک خاصیت خود ترمیمی دارد، ترک دیسک کمر خود به خود ترمیم می‌شود. با این حال در مواردی به دلیل فشار زیاد، کاهش توان خود ترمیمی بدن و یا عمق زیاد ترک‌ها لازم است از روش‌های مختلف مداخلات پزشکی استفاده شود. برای درمان ترک دیسک کمر یکی از روش‌های موثر مانند: تزریق دیسک کمر، فیزیوتراپی، تحریک نخاعی و در موارد شدیدتر جراحی انتخاب می‌شود.

۴. پارگی دیسک کمر (Lumbar disc rupture)

در عارضه پارگی دیسک کمر هر ۱۶ لایه دیسک پاره می‌شود. این بیماری بسیار شدید و ناتوان کننده است. اصولا در این وضعیت قسمت مشخصی از دیسک پاره می‌شود(پارگی یک طرفه). از آنجایی که در عارضه پارگی دیسک کمر به ریشه‌های عصبی فشار زیادی وارد می‌شود، افراد بیماری دچار اسپاسم، درد و ناتوانی شدید می‌شوند. اگر در حال حاضر یکی از سوالات مهم شما این است که ایا پارگی دیسک کمر با استراحت خوب میشود؟ باید بگوییم متاسفانه خیر. برای پارگی شدید دیسک کمر بیماران باید تحت درمان‌های تهاجمی مانند جراحی قرار گرفته و پس از جراحی به مدت حداقل سه ماه استراحت کرده و تحت نظر فیزیوتراپیست متخصص باشند.

۵. بیرون زدگی دیسک (extruded)

بیرون زدگی دیسک به وضعیتی می‌گویند که در آن قائده دیسک باریک شده و ساختار دیسک بیشتر از حالت‌های قبل دچار بیر)ون زدگی می‌شود. موثرترین و بهترین روش‌های درمان بیرون زدگی دیسک شامل: لامینکتومی، دیسکتومی، مصرف داروهای ضد التهاب، فیزیوتراپی و استفاده از کمپرس گرم است. با این حال درصورت تشدید آسیب و افزایش سن ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. در مواردی پزشک قبل یا بعد از جراحی برای بیمار کمربند تجویز می‌کند. این کمربندها انواع مختلفی دارند که یکی از آن‌ها کمربند برای قوز کمر است. کمربندهای قوز کمر از انحنای بیشتر کمر جلوگیری خواهد کرد. اما کمرنبد دیسک کمر صرفا جهت حمایتی و جلوگیری از حرکت خارج از دامنه مفاصل است.

۶. دیسک جدا شده (The disc is detached)

در عارضه دیسک جدا شده ساختار دیسک به طور کامل از میان مهره‌های کمر جدا می‌شود. جدا شدن دیسک اصولا به دلیل ضربات شدید ایجاد می‌شود. تنها روش درمان برای این عارضه جراحی است. توجه داشته باشید! در صورت عدم درمان به موقع، دچار مشکلاتی شدیدی مانند فلج شدگی قسمتی از کمر خواهید شد.

۷. دیسک مهاجر (Migration disk)

در عارضه دیسک مهاجر، هسته دیسک به جای حرکت افقی، به صورت عمودی در کانال جابه جایی می‌شود. در این شرایط لایه غضروفی به دلیل فشار زیاد ناشی از ماده ژلاتینی به مرور زمان پاره می‌شود. به این وضعیت فتق دیسک در داخل تنه مهره یا ندول اشمورل (schmorl nodule ) نیز گفته می‌شود. متداول‌ترین روش‌های درمان دیسک مهاجر شامل: انجام حرکات اصلاحی، تزریق ماده ژلاتینی به داخل مهره‌ها و جراحی است.

باید اشاره کنیم که هر یک از انواع آسیب‌های دیسک کمر ممکن است در اثر آرتروز (استئوآرتریت) یا آرتریت روماتوئید ایجاد شوند. اما در حالت کلی باید بگوییم که تفاوت آرتروز و آرتریت روماتوئید در علل ایجاد کننده، برخی علائم و روش‌های درمانی متفاوت است. پس حتما باید نوع آسیب مشخص شود تا بهترین روش درمانی را بتوان انتخاب کرد.

علائم ابتلا به بیماری دیسک کمر چیست؟

علائم بیماری دیسک کمر بسته به محل دیسک آسیب دیده و اینکه کدام ریشه‌های عصبی به آن فشار وارد شده، متفاوت است. لازم است که بدانید در بعضی از موارد نوع درمان نیز فرآخور محل و شدت پارگی دیسک متفاوت است. این عارضه از طریق بررسی نتایج آزمایش‌های تصویر برداری مختلفی مانند: توموگرافی کامپیوتری، اسکن رزونانس مغناطیسی و میلوگرام تشخیص داده می‌شود.

مهم‌ترین علائم دیسک کمر شامل موارد زیر است:

• کمر درد متناوب و شدید: کمر درد ناشی از دیسک ممکن است در اثر چرخیدن، حرکت، سرفه، عطسه یا ایستادن برای مدت طولانی بدتر شود.
• اسپاسم(گرفتگی) عضلات کمر
• سیاتیک: دردی که از قسمت بالای کمر یا باسن شروع شده و تا پائین ساق پا کشیده می‌شود.
• ضعف عضلانی در پاها
• بی حسی در کمر و پاها
• کاهش رفلکس در زانو یا مچ پا
• کاهش عملکرد مثانه یا روده(بی اختیاری ادرار)

علائم عارضه دیسک کمر ممکن است شبیه سایر مشکلات و آسیب‌های مرتبط با ستون فقرات باشد. به همین دلیل برای تشخیص دقیق لازم است با پزشک متخصص مشورت کنید.

متداول‌ترین روش‌های درمانی برای دیسک کمر

• مصرف داروهای مسکن: اگر کمردرد شما خفیف تا متوسط باشد، پزشک متخصص احتمالا انواع داروهای ضد درد مانند انواع داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی(Nonsteroidal anti-inflammatory drug) را تجویز خواهد کرد. بهترین داروهای مسکن موثر در کاهش کمر درد شامل: استامینوفن(تیلنول، سایرین)، ایبوپروفن(ادویل، موترین IB) و ناپروکسن سدیم (Aleve) است.
• مصرف داروهای نوروپاتیک: این داروها روی عملکرد گیرنده‌های عصبی تاثیر می‌گذارند تا کمر درد را کاهش دهند. بهترین داروهای نوروپاتیک شامل: گاباپنتین (Horizant،Neurontin)، پره گابالین (Lyrica)، دولوکستین (Cymbalta) و ونلافاکسین (Effexor XR) است.
• مصرف شل کننده‌های عضلانی: در صورت داشتن اسپاسم یا گرفتگی عضلانی مصرف انواع شل کننده‌های عضلانی برای شما موثر خواهد بود. این داروها دارای عوارضی مانند: مشکلات گوارشی و سرگیجه هستند.
• استفاده از کمپرس سرد و گرم: یکی از موثرترین و بهترین روش‌های درمان کمر درد استفاده از کمپرس سرد و گرم است. استفاده از کمپرس سرد باعث کاهش درد و استفاده از کمپرس‌های گرم سبب افزایش جریان خون و افزایش انعطاف پذیری عضلات می‌شود.
• تزریق کورتیزون: اگر کمر درد شما با داروهای مسکن و شل کننده عضلانی تسکین پیدا نکرد، پزشک متخصص تزریق داروهای کورتیکواستروئید را تجویز خواهد کرد. این دارو را به اعصاب نخاعی تزریق شده و سبب کاهش درد و التهاب می‌شود. برای هدایت سوزن به محل آسیب از ابزار‌های تصویر برداری مانند سونوگرافی استفاده می‌شود.
• ورزش های اصلاحی: شاید برایتان جالب باشد که بدانید انجام ورزش‌های اصلاحی در کاهش سریع دردهای عضلانی موثر است. بسیاری از افراد از پزشکان می پرسند که ایا با ورزش دیسک کمر خوب میشود؟ پاسخ این سوال تا حد بسیار زیادی به وضعیت شما بستگی دارد. در اکثر بیماران انجام ورزش‌های اصلاحی باعث درمان سریع‌تر و کاهش عوارض ناشی از دیسک کمر می‌شود.

پس در جواب سوال ایا با ورزش دیسک خوب میشود می‌توان گفت که بله، ورزش تاثیر زیادی در تقویت عضلات و مفاصل و کاهش درد بیمار دارد. پس در صورت بروز آسیب دیدگی ورزش را با تشخیص پزشک و با کمک مربی حرفه‌‍ای ادامه دهید.

سوالات متداول مقاله ایا دیسک کمر خوب میشود

۱. ایا دیسک کمر با فیزیوتراپی خوب میشود؟

بستگی به وضعیت بیمار دارد. در بسیاری از مواقع انجام تمرین‌های فیزیوتراپی در کاهش درد و اسپاسم‌های عضلانی ناشی از دیسک کمر موثر است.

۲. آیا ماساژ درمانی در تسکین کمر درد موثر است؟

ماساژ درمانی با روغن‌های گیاهی گرم سبب افزایش جریان خون، التهاب و کمر درد می‌شود.

۳. مهم‌ترین علت ابتلا به دیسک کمر چیست؟

ابتلا به عارضه دیسک کمر علت‌های مختلفی دارد. مهم‌ترین علل ابتلا به این وضعیت شامل موارد زیر است:

• افزایش سن؛ افراد ۳۰ تا ۵۰ سال بیشتر در معرض دیسک کمر هستند.
• مشاغل سخت و انجام کارهایی مانند بلند کردن اجسام سنگین
• نشستن به مدت طولانی
• ابتلا به بیماری‌های ویروسی و عفونی مانند: آنفولانزا و کوید ۱۹
• داشتن مشکلات مرتبط با استخوان مانند پوکی استخوان​